“ปอด” เป็นอวัยวะสำคัญที่ใช้ในการหายใจ มันทำงานอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยตลอดวัน ทั้งแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ ควบคุมและขับสารต่างๆ เช่น ยา แอลกอฮอล์ ออกจากระบบเลือด ควบคุมสมดุลของความเป็นกรด-ด่างในเลือด ซึ่งมีความสำคัญต่อประสิทธิภาพการทำงานของเอนไซม์ และอวัยวะต่างๆ กรองลิ่มเลือดเล็กๆที่ตกตะกอนออกจากเส้นเลือดดำ รวมทั้งปกป้องและรับแรงกระแทกที่จะทำอันตรายต่อหัวใจ ซึ่งอยู่ตรงกลางช่องทรวงอก
เพราะฉะนั้น จึงต้องดูแลปอดให้ดี สิ่งแรกและสำคัญที่สุด คือ อย่าสูบบุหรี่ เพราะสารทาร์และนิโคตินในควันบุหรี่ จะทำให้ถุงลมปอดโป่งพอง หายใจขัด หอบเหนื่อย หากเป็นเรื้อรังอาจทำให้ตายได้ นอกจากนี้ สารพิษในบุหรี่ยังทำให้เกิดโรคมะเร็งปอด และมะเร็งในอวัยวะส่วนต่างๆ ของร่างกายอีกนับสิบชนิด
สิ่งต่อมาที่ควรทำ เพื่อไม่ให้ปอดทำงานหนักเกินไป คือ หลีกเลี่ยงมลภาวะทั้งในและนอกบ้าน เช่น สวมหน้ากากป้องกันฝุ่นละออง เป็นต้น
การออกกำลังกายก็สำคัญเช่นกัน เพราะช่วยให้ระบบหัวใจและหลอดเลือดหัวใจทำงานดีขึ้น ส่งผลให้ปอดทำงานดีขึ้นด้วย เพียงขยับร่างกายวันละ 30 นาที เช่น เดินขึ้นบันได เดินเล่นแถวบ้าน แกว่งแขน ฯลฯ
สุดท้ายคือเรื่องของอาหาร แม้ว่าอาหารจะไม่ส่งผลโดยตรงต่อปอด แต่ส่งผลทางอ้อมผ่านระบบหัวใจและหลอดเลือดหัวใจ อาหารหลายชนิดจะให้เอนไซม์ วิตามิน เกลือแร่ และสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยให้หายใจอย่างปลอดโปร่งโล่งสบาย
อย่าลืมนะคะว่า โภชนาการที่ดี บวกกับการออกกำลังกายเป็นประจำ จะช่วยให้ปอดสะอาด มีสุขภาพดี และไม่ต้องทำงานหนักจนเกินไป จะได้มีแรงไปหายใจให้เราอยู่ในโลกนี้ไปนานๆ
1. พริก (Chili Peppers)
สารพัดพริกทั้งพริกขี้หนู พริกชี้ฟ้า พริกหยวก อุดมด้วยสารแคปไซซีน ที่ให้ความเผ็ดร้อน ช่วยให้การไหลเวียนโลหิตดีขึ้น กระตุ้นการสร้างเยื่อเมือก และป้องกันการติดเชื้อ
2. แอปเปิล (Apples)
สารฟลาโวนอยด์ วิตามินอีและซี ในแอปเปิล ช่วยให้ปอดทำงานได้ดีที่สุด
3. ฟักทอง (Pumpkin)
อุดมด้วยสารเบต้าแคโรทีนและวิตามินซี มีสรรพคุณเช่นเดียวกับแครอท
4. ขิง (Ginger)
เป็นเครื่องเทศที่มีสารต้านการอักเสบ และกระตุ้นการขับของเสียออกจากปอด
5. แครอท (Carrots)
อุดมด้วยวิตามินเอ วิตามินซี และไลโคปีน ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ส่งผลดีต่อสุขภาพปอด และช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคเกี่ยวกับปอดด้วย
6. ทับทิม (Pomegranates)
ช่วยชะลอการเจริญเติบโตของก้อนเนื้องอกที่ปอด เพราะประกอบด้วยสารต้านอนุมูลอิสระจำนวนมาก รวมถึงกรดเอลลาจิก ซึ่งมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
7. ถั่วและเมล็ดพืช (Beans, Seeds, and Nuts)
อุดมด้วยแมกนีเซียมในปริมาณสูง ช่วยให้ปอดทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ และยังเป็นแหล่งกรดไขมันที่จำเป็นต่อระบบหัวใจและหลอดเลือดหัวใจ
8. กระเทียมและหัวหอม (Garlic and Onions)
อาหารที่มีกลิ่นฉุนเหล่านี้ ดีต่อหัวใจและปอด ช่วยลดการอักเสบ ลดโคเลสเตอรอล และป้องกันการติดเชื้อ
9. ส้ม (Oranges)
มีวิตามินซี และ วิตามินบี 6 ในปริมาณสูง ช่วยให้ปอดนำพาออกซิเจนได้ดี
10. พริกหวานสีแดง (Red Bell Pepper)
พริกขนาดใหญ่ที่มีรูปร่างเหมือนระฆังนี้ ให้รสเผ็ดเล็กน้อย แต่เต็มไปด้วยวิตามินซี ลูทีน และซีแซนทีน ซึ่งเป็นสารที่จัดอยู่ในกลุ่มของแคโรทีนอยด์ ที่ช่วยลดความเสี่ยงการเกิดมะเร็งปอด
11. ผักตระกูลกระหล่ำ (Cruciferous Vegetables)
ผักตระกูลนี้ เช่น กระหล่ำปลี กระหล่ำดอก บรอคโคลี ผักคะน้า ผักกาดขาว เป็นต้น มีฤทธิ์ช่วยหยุดยั้งโรคมะเร็งปอด และตัดความเสี่ยงการเป็นมะเร็งปอดลงได้ครึ่งหนึ่ง อีกทั้งยังอุดมด้วยคลอโรฟิลล์ ที่ช่วยฟอกเลือดให้สะอาด และสร้างเม็ดเลือดขึ้นมาใหม่ รวมทั้งมีสารต้านอนุมูลอิสระบางชนิดด้วย
12. ขมิ้น (Turmeric)
เครื่องเทศชนิดนี้มีสรรพคุณหลายอย่างคล้ายขิง ที่สำคัญยังประกอบด้วยเคอร์คูมิน ซึ่งเป็นสารที่กระตุ้นการทำลายเซลล์มะเร็ง
(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 174 มิถุนายน 2558 โดย ปุยฝ้าย)
