ความรู้คู่สุขภาพ

• วิธีตักบาตรเพื่อสุขภาพพระสงฆ์

จากข้อมูลการเจ็บป่วยของพระสงฆ์ที่มารักษาตัวที่โรงพยาบาลสงฆ์ พบว่า ในปี 2556 มีพระสงฆ์ป่วยด้วยโรคเบาหวาน 5,090 ราย โรคความดันโลหิตสูง 5,472 ราย ไขมันในเลือดสูง 7,315 ราย โดยการเจ็บป่วยของพระสงฆ์มีสาเหตุมาจากการบริโภคอาหารไม่ถูกหลักโภชนาการ เนื่องจากไม่สามารถเลือกอาหารเองได้ ต้องฉันอาหารที่ญาติโยมนำมาถวาย ประกอบกับไม่ค่อยได้ออกกำลังกาย

ดร.นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค แนะนำว่า ชาวพุทธควรตักบาตรด้วยอาหารที่ลดหวาน มัน เค็ม งดอาหารหมัก ดอง เพิ่มอาหารที่มีกากใยสูง ไขมันต่ำ เช่น ข้าวกล้อง ผักและผลไม้สด(รสไม่หวาน) รวมทั้งปลา ซึ่งมีไขมันต่ำกว่าเนื้อสัตว์อื่นๆ หรือถ้าเป็นเนื้อสัตว์ก็ไม่ควรให้ติดมันหรือหนัง การปรุงอาหารประเภทผัด หรือมีกะทิเป็นส่วนผสมต้องใช้น้ำมันน้อย กะทิน้อย รวมทั้งงดการถวายบุหรี่

ส่วนพระสงฆ์ สามเณร ก็ควรปฏิบัติตนเพื่อป้องกันโรคไม่ติดต่อ ด้วยการเลิกบุหรี่ และหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่ ดูแลตนเองให้มีวิถีชีวิตที่มีการเคลื่อนไหวร่างกายบ่อยๆ เช่น ออกกำลังกาย ทำความสะอาดวัด การเดินระยะใกล้แทนการนั่งรถ เป็นต้น

• สธ.แนะใช้หลัก 3 อ. 2 ส. หลีกเลี่ยงโรคเบาหวาน

ปัจจุบัน มีผู้ป่วยและเสียชีวิตจากโรคเบาหวานเพิ่มมากขึ้น ดร.นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข(สธ.) จึงได้แนะวิธีป้องกันโรคเบาหวาน โดยใช้หลัก 3อ. 2ส. ได้แก่

อ.อาหาร การรับประทานอาหารครบ 5 หมู่และมีสัดส่วนเหมาะสม รับประทานผักและผลไม้ให้หลากหลายเพิ่มมากขึ้น รับประทานปลาและเนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง มีรสหวาน รสเค็มมากเกินไป หลีกเลี่ยงอาหารฟาสต์ฟู้ด ขนมหวาน ขนมกรุบกรอบ และน้ำอัดลม

อ.ออกกำลังกาย มีการเคลื่อนไหวร่างกายและออกกำลังกายสม่ำเสมอ วันละ 30 นาที สัปดาห์ละ 5 วัน เป็นอย่างน้อย มีการเคลื่อนไหวในระหว่างวัน เช่น เดินขึ้นบันไดแทนการขึ้นลิฟท์ ลงรถเมล์ก่อนถึงป้าย จำกัดชั่วโมงการใช้คอมพิวเตอร์ และดูโทรทัศน์ของไม่เกิน 2 ชั่วโมงต่อวัน เป็นต้น

อ.อารมณ์ มีการจัดการกับอารมณ์ ฝึกสมาธิ และผ่อนคลายความเครียด การเผชิญกับปัญหาและแก้ปัญหาอย่างถูกต้องเหมาะสม ยืดเส้นยืดสาย ไม่น้อยกว่า 5 นาที ฟังเพลง ทำงานอดิเรก พบปะเพื่อน จัดการสิ่งแวดล้อมให้สะอาด สดใส สร้างแรงจูงใจภายใน

และสิ่งสำคัญคือ 2ส. ได้แก่ หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และการดื่มสุรา

• กระติกน้ำแข็งใส่ของร้อน ส่งสารพิษปนเปื้อนในอาหาร

จริงๆแล้ว กระติกน้ำแข็งเป็นภาชนะที่ใช้สำหรับใส่น้ำแข็งหรือแช่ของเย็น ทำมาจากพลาสติกประเภทเทอร์โมเซตติงพลาสติก เช่น เมลามีน ฟอร์มาลดีไฮด์ ฟีนอลฟอร์มาลดีไฮด์ อีพ็อกซี โพลีเอสเตอร์ยูลีเทน โพลียูลีเทน

แต่ปัจจุบันพ่อค้าแม่ค้ามักจะนำมาใช้งานผิดวิธี โดยใส่ของร้อน เช่น ข้าวต้ม ข้าวเหนียว เพื่อเก็บความร้อน แต่หารู้ไม่ว่าอาจทำให้มีการปนเปื้อนของสารเคมีอันตรายกลุ่มพลาสติกไซเซอร์ ซึ่งสารเหล่านี้จะไม่แสดงความเป็นพิษแบบเฉียบพลัน

สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค จึงได้เตือนว่า หากบริโภคอาหารจากภาชนะในลักษณะที่มีการนำมาใช้ผิดวิธีดังกล่าวข้างต้น ก็อาจมีความเสี่ยงที่จะได้รับสารอันตรายสะสมในร่างกาย และเมื่อสะสมในปริมาณมากก็จะแสดงอาการของโรคออกมา เช่น ตกเลือดในปอด ตับโต ก่อให้เกิดมะเร็ง ทารกในครรภ์มีรูปร่างผิดปกติ เป็นต้น

• ความรู้สึกเป็นสุข ดีต่อสุขภาพหัวใจ

การศึกษาก่อนหน้านี้ได้ชี้ให้เห็นว่า คนที่มีภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวล มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคหัวใจมากกว่าคนที่มีอารมณ์เบิกบานแจ่มใส

และงานวิจัยใหม่จากสหรัฐอเมริกา ที่ตีพิมพ์ในวารสารโรคหัวใจ ก็ได้ย้ำให้เห็นว่า ความรู้สึกกระตือรือร้น ร่าเริง ผ่อนคลาย และมีความสุขกับชีวิต อาจช่วยลดโอกาสของการเกิดหัวใจวาย

ลิซ่า อาร์ ยาเน็ค ผู้ช่วยศาสตราจารย์แผนกอายุรศาสตร์ มหาวิทยาลัยแพทย์จอห์น ฮอปกินส์ ซึ่งเป็นผู้ทำงานวิจัยเรื่องนี้บอกว่า การมองโลกในแง่ดี มีความสุข และอารมณ์บวกอื่นๆ อาจช่วยปกป้องสุขภาพของหัวใจ และลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดหัวใจ

• กรมวิทย์ฯเตือน...เครื่องสำอางอันตราย

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ได้เตือนผู้หญิงที่นิยมใช้ครีมและผลิตภัณฑ์พอกหน้า ที่มีการโฆษณาและจำหน่ายทางอินเตอร์เน็ต อ้างสรรพคุณ เช่น ทำให้ผิวขาว หน้าใส อ่อนเยาว์ หน้าเด้ง ผิวเนียนนุ่ม น่าสัมผัส ช่วยแก้ไขปัญหาสิว ฝ้า กระ จุดด่างดำ หน้าหมองคล้ำ ริ้วรอยและร่องลึกบนใบหน้า เป็นต้น อาจเสี่ยงได้รับอันตรายจากสารห้ามใช้ที่ใช้เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์ดังกล่าว

สารห้ามใช้ที่ตรวจพบมี 3 ชนิด ได้แก่ สารไฮโดรควิโนน มีฤทธิ์ทำให้ผิวหน้าดำ เป็นฝ้าถาวรรักษาไม่หาย กรดเรทิโนอิก ทำให้แสบร้อนรุนแรง ผิวหน้าลอก และเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ ในขณะที่สารประกอบของปรอท มีอันตรายร้ายแรงมาก ทำให้ผิวหน้าดำ ผิวบางลง และเมื่อสารปรอทสะสมในร่างกาย ทำให้ทางเดินปัสสาวะอักเสบและไตอักเสบ

การเลือกซื้อเครื่องสำอางควรเลือกซื้อจากร้านค้าที่เชื่อถือได้ ฉลากภาษาไทยมีข้อความตามที่กฎหมายกำหนดอย่างครบถ้วน ได้แก่ ชื่อและประเภทผลิตภัณฑ์ สารที่ใช้เป็นส่วนผสม วิธีใช้ ชื่อและที่ตั้งแหล่งผลิต วันเดือนปีที่ผลิต ปริมาณสุทธิ คำเตือนและเลขที่รับแจ้ง 10 หลักอย่างชัดเจน

หากใช้เครื่องสำอางแล้วมีอาการผิดปกติ หรือเกิดอาการแพ้ ผื่นคัน ไม่ว่าจะเป็นการใช้ครั้งแรกหรือใช้มานานแล้วก็ตาม ต้องหยุดใช้ทันทีและรีบไปพบแพทย์โดยด่วน

• ระวัง! กรดไหลย้อนบ่อย เสี่ยงสูงเป็นมะเร็งลำคอ

งานวิจัยล่าสุดที่ตีพิมพ์ในวารสารสมาคมวิจัยโรคมะเร็งแห่งสหรัฐอเมริกา เปิดเผยว่า คนที่ไม่ดื่มสุราและไม่สูบบุหรี่ แต่มีอาการกรดไหลย้อนบ่อยครั้ง มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นมะเร็งที่คอและเส้นเสียง

ดร.สก็อต เอ็ม แลงวิน นักวิจัยแห่งมหาวิทยาลัยบราวน์ รัฐโรดไอแลนด์ สหรัฐอเมริกา บอกว่า งานวิจัยเดิมๆที่ศึกษาเรื่องกรดไหลย้อนและโรคมะเร็งที่ศีรษะและลำคอ แสดงผลแตกต่างกันไป เพราะส่วนใหญ่เป็นงานวิจัยที่ศึกษากลุ่มตัวอย่างจำนวนน้อย ขณะที่งานวิจัยของเขาทำกับกลุ่มตัวอย่างจำนวนมาก เผยให้เห็นว่า อาการกรดไหลย้อนที่ทำให้จุกเสียดท้อง คืออีกหนึ่งปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เป็นมะเร็งลำคอและเส้นเสียง

และกลุ่มอาสาสมัครทั้งชายหญิงที่ไม่ดื่มสุราหรือสูบบุหรี่ แต่มีประวัติอาการกรดไหลย้อนบ่อยๆ มีโอกาสเสี่ยงเป็นมะเร็งลำคอและเส้นเสียงถึง 78% ผู้เชี่ยวชาญพบว่า การกินยาลดกรดมีผลในการป้องกันมะเร็งดังกล่าวให้เกิดน้อยลงถึง 41%

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 152 สิงหาคม 2556 โดย ธาราทิพย์)