พระพุทธรูปปางถวายพระเพลิง(ชุดที่ ๒) ก็เป็นอีกพุทธลักษณะหนึ่งที่ไม่ค่อยมีผู้นิยมสร้างเช่นกัน โดยสร้างขึ้นตามพุทธประวัติตอนถวายพระเพลิงพุทธสรีระ ซึ่งได้กล่าวไว้ในพระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๐ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒ ทีฆนิกาย มหาวรรค มหาปรินิพพานสูตร ว่า
หลังจากที่พระพุทธเจ้าได้เสด็จปรินิพพานแล้ว พวกมัลลกษัตริย์ได้เตรียมถวายพระเพลิงพุทธสรีระ แต่ก็ไม่สามารถจุดเพลิงให้ติดได้ พระอนุรุทธะจึงบอกว่า เพราะเหล่าเทวดามีความประสงค์จะให้พระมหากัสสปะพร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ประมาณ ๕๐๐ รูป ที่เดินทางจากเมืองปาวามายังกุสินารา ได้ทำการถวายบังคมพระบาททั้งสองของพระผู้มีพระภาค
ขณะนั้นพระมหากัสสปะซึ่งรู้ข่าวเพียงว่าพระพุทธองค์ใกล้จะเสด็จดับขันธปรินิพพาน ได้เร่งเดินทางพร้อมหมู่ภิกษุสงฆ์ ระหว่างทางได้พบอาชีวกคนหนึ่งถือดอกมณฑารพจากเมืองกุสินารา เดินสวนทางมา จึงได้ถามอาชีวกนั้นว่า ได้ทราบข่าวพระศาสดาบ้างหรือไม่ อาชีวกจึงตอบว่า “พระสมณโคดมปรินิพพานเสียแล้ว ได้ ๗ วันเข้าวันนี้ ดอกมณฑารพนี้เราถือมาจากที่นั้น”
เมื่อได้ฟังดังนั้น บรรดาภิกษุต่างก็ร่ำไห้คร่ำครวญด้วยความอาลัย แล้วพระมหากัสสปะพร้อมเหล่าภิกษุก็เร่งเดินทางไปยังเมืองกุสินารา เมื่อไปถึงก็ตรงไปยังมกุฏพันธนเจดีย์ ซึ่งเป็นที่สถานที่ทำการถวายพระเพลิงพุทธสรีระ เดินไปที่จิตกาธานของพระผู้มีพระภาค แล้วประนมอัญชลี กระทำประทักษิณจิตกาธาน ๓ รอบ แล้วเปิดทางพระบาทถวายบังคมพระบาททั้งสองของพระผู้มีพระภาคด้วยเศียรเกล้า เมื่อท่านพระมหากัสสปและภิกษุ ๕๐๐ รูปนั้นถวายบังคมแล้ว จิตกาธานของพระผู้มีพระภาคก็ลุกโพลงขึ้นเอง
พระพุทธรูปปางถวายพระเพลิงชุดที่ ๒ นี้ เป็นพระพุทธรูปในพระอิริยาบถบรรทมหงาย และบรรทมตะแคง ในหีบบรรจุพระบรมศพ โดยมีพระบาทคู่ยื่นออกมานอกหีบ และมีพระมหากัสสปะถวายบังคมอยู่เบื้องปลายพระบาท
(จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 128 กรกฎาคม 2554 โดย กานต์ธีรา)
