ลองใช้ชีวิตสักระยะ
อยู่เหมือนมีเราแต่เพียงผู้เดียวบนโลกนี้
แล้วคุณจะเกิดใหม่ในความรู้สึก
ไม่หลงใหลได้ปลื้มกับอะไรง่ายๆ
ความผลักไสดิ้นรนไปตามแรงเร้าจะลดลง
นี่คือความมหัศจรรย์ในขันธ์ 5 ทางนามธรรม
ที่เป็นจริงยิ่งกว่าทางรูปธรรมเสียอีก
เรื่องที่ 91 ความมหัศจรรย์ในขันธ์ 5
นอกจากรายการวิทยุธรรมะกับชีวิตที่ออกอากาศช่วงเช้าตรู่ทุกวันตั้งแต่เวลา 05.00-06.00 น. ทางสถานีวิทยุชุมชนคนนำปัญญา FM 97.75 MHz แล้ว ผู้ที่สนใจรายการวิทยุเชิงข้อมูลสภาวสุของค์รวมทั้งกาย จิต และสิ่งแวดล้อม สามารถติดตามรับฟังได้จาก รายการ Happy&Healthy ทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 11.00-12.00 น. ค่ะ โดยผู้เขียนจะมาดำเนินรายการวันพฤหัสบดีกับวันศุกร์ มี นายแพทย์จักรกฤษณ์ ภูมิสวัสดิ์ แพทย์ผู้ตรวจการระดับ 7 ของกระทรวงสาธารณสุขมาเสนอศาสตร์การแพทย์ทางเลือกและผสมผสานในทุกสัปดาห์แรกของเดือน อื่นๆ ในสัปดาห์ถัดมา ก็จะนำเสนอข้อมูลจากโครงการผู้จัดการสุขภาพ ในรูปแบบ สื่อสุขภาพ มีทั้งการเชิญผู้รู้มาพูดคุยและแนะนำสื่อสุขภาพดีๆ ที่น่าสนใจ ดังเช่น มหัศจรรย์ภาพถ่ายภายในร่างกายมนุษย์
เป็นภาพหาดูได้ยากจาก Scanning Electron Microscope (SEM) ซึ่งเป็นกล้องไมโครสโคปที่ทำงานโดยการสแกนภาพด้วยลำแสงอิเล็กตรอนที่สามารถขยายภาพได้ตั้งแต่ 25 ถึง 250,000 เท่า ทำให้สามารถถ่ายภาพที่มีรายละเอียดขนาด 1 ถึง 5 นาโนมิเตอร์ผู้สนใจสามารถดูภาพตัวอย่างพร้อมคำอธิบายได้จาก http://www.environmentalgraffiti.com/featured/images-inside-human-body-images/829
ทั้งหมดเป็นภาพที่ถ่ายด้วย Scanning Electron Microscope หากผู้ให้ข้อมูลไม่บอกว่าเป็นภาพของชิ้นส่วนเล็กๆ ภายในร่างกายมนุษย์แล้วละก็ รับรองไม่มีใครเดาได้อย่างแน่นอน
ยกตัวอย่างมาให้อ่าน เพื่อเชิญชวนให้เข้าไปเปิดดูภาพมหัศจรรย์ภายในร่างกายของคุณกันเอง คุณๆ จะได้เห็นอะไรบางอย่าง เช่น
1. Red Blood Cells
จะเห็นเป็นเม็ดกลมๆ สีแดงเหมือนลูกกวาด ซึ่งทำหน้าที่นำพาออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะทั่วร่างกาย ปกติแล้วในเพศหญิงจะมี เซลล์ที่พวกเราเห็นอยู่ 4-5 ล้านเซลล์ภายในเลือดจำนวน 1 มิลลิลิตร และจำนวน 5-6 ล้านเซลล์ในเพศชาย แต่ผู้ที่อาศัยอยู่ในที่ราบสูงมากๆ ที่มีปริมาณออกซิเจน เบาบางกว่าปกติ จะมีเซลล์ เม็ดเลือดแดงมากกว่าคนปกติ
2. Alveoli In Lung
เป็นภาพของถุงลมภายในปอดที่ทำหน้าที่ฟอกโลหิต ถ่ายเท ออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย และนำคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากร่างกาย ผ่านทางลมหายใจ
3. Split End Of Human Hair
เป็นภาพเส้นผมของเราที่แตกหักตรงส่วนปลาย และมีคำแนะนำวิธีแก้ไขคือ ให้หมั่นเล็มปลายผมควบคู่ไปกับการใช้ ครีมนวดบำรุงที่มีส่วนประกอบจากสมุนไพรธรรมชาติ โดยเลี่ยงการใช้เคมีอันเป็นภัยใกล้ตัวกันด้วย
4. Tongue Taste Bud
ภาพถ่ายลิ้นที่มีปุ่มรับรสอยู่ ลิ้นของคนเราจะมีปุ่มรับรสอยู่ประมาณ 10,000 ปุ่ม แยกกันทำหน้าที่ในการรับรส เปรี้ยว หวาน เค็ม ขม
5. Tooth Plaque
คือคราบพลักที่เกาะแน่นอยู่ตามฟัน หากเข้านอนโดยไม่แปรงฟัน หรือกินอาหารแล้วไม่ทำความสะอาดให้ดี รับรองไม่ถึงปีมีปะการังขึ้นเต็มปากแน่นอนค่ะ
6. Small Intestine
เป็นภาพถ่ายของลำไส้เล็ก ที่เป็นซอกหลืบ ทำหน้าที่ดูดซึมอาหารเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งหากสกปรกหมักหมม ภาวะการดูดซึมก็จะขาดประสิทธิภาพ ทำให้กินอะไรเข้าไปแม้จะมากมายเท่าไหร่ เซลล์ก็จะไม่รู้สึกว่าอิ่ม เพราะสารอาหารเข้าไปไม่ถึงระดับเซลล์
7. Human Egg With Coronal Cells
ผู้เปิดเข้าไปดูภาพนี้ จะเห็นบรรยากาศของไข่ก่อนจะถูกผสมพันธุ์ ไข่จะถูกปกคลุมไว้ด้วยโซนาเปลลิคูดา ซึ่งทำหน้าที่ปกป้องและดักสเปิร์ม
8. Sperm On The Surface Of The Human Egg
เป็นภาพแสดงความพยายามของสเปิร์มจำนวนหนึ่งที่กำลังแข่งกัน ก่อให้เกิดการปฏิสนธิ
9. Human Embryo And Sperm
แสดงภาพของไข่ที่ได้รับการผสม กลายเป็นตัวอ่อนได้ 5 วัน และยังมีสเปิร์ม ที่หลงเหลือว่ายอยู่รอบๆ
10. Six Day Old Human Implanting
เป็นภาพของตัวอ่อนอายุ 6 วัน ในมดลูกของเพศหญิงเกริ่นกระตุ้นให้เกิดความอยากเข้าไปเยี่ยมชมเว็บไซต์ ที่นำเสนอข้อมูล อธิบายมหัศจรรย์ธรรมชาติของร่างกายมนุษย์ด้วยภาพถ่าย โดยอุปกรณ์ทันสมัยจากความสามารถของน้ำมือมนุษย์ยุคใหม่
แต่ความฉลาดล้ำยุคของมนุษย์ยุคเก่า ก็เป็นสิ่งที่เราท่านไม่ควรมองข้ามนะคะ โดยเฉพาะด้านนามธรรมที่ไม่สามารถหาคำอธิบายได้ด้วยอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ใดๆ นอกจากการฝึกจิตจนเข้าถึงศักยภาพแห่งความเหนือรู้เท่านั้น
ดังที่กล่าวกันในธรรมิกถาว่า เราท่านทั้งหลาย เกิดมาหญิงชาย ทุกถ้วนหน้า ล้วนแต่แบกภาระขันธ์ 5 ด้วยกันทั้งนั้น ขันธ์ 5 เป็นของหนัก ไม่ใช่ของเบา
ขันธ์ 5 นั้น หนักอย่างไร?
หนักกันตั้งแต่อุบัติอยู่ในท้อง นอกจากจะบังคับให้มารดาผู้ทรงครรภ์นั้นหนักแล้ว ตัวเองก็หนักด้วย ไปไหนไม่ค่อยไหว ติดอยู่ในอู่มดลูกนั่นเอง แล้วค่อยๆ เจริญวัยวัฒนาเป็นลำดับๆ ไป
เมื่อคลอดออกมาลืมตาดูโลกแล้ว ก็ยังต้องหนักจนกว่าจะตาย ถ้าว่าขันธ์ที่เกิดนั้นไม่ตาย ขันธ์ของมารดาที่ให้เกิดนั้นก็ถึงกับตาย ลำบากยากแค้นนักหนา ลำบากด้วย ฝืดเคืองด้วย คับแค้นด้วย
เมื่อเจริญวัยวัฒนาเป็นลำดับแล้ว ก็ไปได้ด้วยตนของตนเอง กายหนัก เหาะเหินเดินอากาศไม่ได้ ไปเร็วไม่ได้ ต้องไปตามกาลสมัยตามกาลของขันธ์นั้น เป็นภาระ มีเรื่องต้องบริหารกายมากมาย ต้องดูแลรักษาให้คงสภาพเป็นปกติสุข ซึ่งทำได้ยากยิ่ง ต้องอาศัยทั้งตนเองและผู้อื่นช่วยกันพยุงสภาพ เติบใหญ่ก็ต้อง บากบั่นตรากตรำเล่าเรียนศึกษา จนกว่าจะมีความรู้ทำงานเพื่อ หาเลี้ยงตน ดูแลรักษาขันธ์ 5 ให้เป็นไปได้
ครั้นพอรักษาขันธ์ 5 ของตัวเองได้ ก็ถูกกำกับเป็นไปตามกลไกธรรมชาติและสังคม เกิดการสร้างครอบครัว ต้องแบกรับขันธ์ของผู้อื่นที่เข้ามาเกี่ยวข้อง รวมเป็นขันธ์ 5 ยกกำลังทวีคูณ จนแม้ขันธ์ของตนจะเก่าคร่ำคร่าแทบจะพยุงไม่ไหวแล้ว แต่หากภาระอันหนักหน่วงยังไม่ได้รับการปลดแอก ก็ยังต้องแบกกัน ต่อไป
เมื่อถึงวาระที่แบกร่างกายขันธ์ 5 ต่อไปไม่ไหว ลุกไม่ขึ้น หนักเข้าก็หมดลมอัสสาสะปัสสาสะเข้าโลงไป กุศโลบายในการสอน ของคนโบราณ จึงมีการแบกศพบรรจุในโลงวนรอบเมรุ แม้จะใช้ 4 คนหาม ก็ยังหนักหน่วง เห็นสภาพความหนักได้ และหากจะใช้รถเข็น ล้อทั้ง 4 ของรถก็ยังเคลื่อนไปเร็วไม่ได้ มันหนักหนาขนาดนี้ มันเป็นความหนักอย่างโลกๆ
ภาระคือขันธ์ 5 นี้หนักนัก ไม่ใช่หนักแต่ในมนุษยโลกนี้ แม้ไปเกิดเป็นเทวดาก็หนักอีก ไปเกิดเป็นพรหมก็หนักอีก ไปเกิดเป็น อรูปพรหมก็หนักอีก หนักทั้งนั้นไม่ใช่เบา ถ้าไปเกิดเป็นสัตว์นรกก็ยิ่งหนักขึ้นไปกว่านั้นอีก
ท่านจึงได้ยืนยันเป็นภาษาบาลีว่า...
ภารา หเว ปญฺจกฺขนฺธา ขันธ์ทั้ง 5 เป็นของหนัก
ภารหาโร จ ปุคฺคโล บุคคลผู้นำขันธ์ 5 ที่หนักนั้นไป
ภาราทานํ ทุกฺขํ โลเก การถือมั่นในเบญจขันธ์ทั้ง 5 นั้นหนัก เป็นทุกข์ในโลก ภารนิกฺเขปนํ สุขํ สละขันธ์ 5 ปล่อยขันธ์ 5 วางขันธ์ 5 ทิ้งขันธ์ 5 เสียได้เป็นสุข นิกฺขิปิตฺวา ครุ ภารํ การทิ้งภาระที่หนักอันนั้นเสียได้แล้ว อญฺญํ ภารํ อนาทิย ไม่ถือเอาของหนักอื่น อีกต่อไป สมูลํ ตณฺหํ อพฺพุยฺห ชื่อว่าเป็นผู้ถอนตัณหาทั้งรากได้ นิจฺฉาโต ปรินิพฺพุโต หมดกระหาย ไปนิพพานได้ หมดกระหาย หมดร้อน หมดกระวนกระวาย ไปนิพพานได้ ให้ทิ้งขันธ์ 5 เสีย ทิ้งขันธ์ 5 เสียได้แล้ว ได้ชื่อว่าถอนตัณหาทั้งรากได้ นี้เป็นตัวสำคัญ
อย่าหลงผิดคิดแบกขันธ์ 5 กันเลย ที่จำเป็นต้องอยู่ ก็ต้องหัดวาง หัดทิ้งขันธ์ 5 เสียบ้าง ถึงเรายังไม่คิดจะทิ้ง สักวันก็ต้องทิ้งอยู่ดี เพราะเมื่อถึงเวลาก็ต้องตาย จะเอาไปด้วยไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นขันธ์ 5 ของตนหรือของใคร สุดรักสุดอาลัยอย่างไร ก็ต้องพราก ต้องจาก ต้องทิ้งกันไปในที่สุด
จุดสำคัญของการฝึกจิต จึงคือต้องฝึกให้อยู่โดดเดี่ยวอย่าง เป็นปกติได้ แม้จะถูกปล่อยเกาะให้เดียวดายก็ไม่ทุรนทุราย ลองสร้างสถานการณ์จำลองแบบนี้ดูบ้างสิคะ ...
ลองอยู่คนเดียวในช่วงเข้าพรรษานี้แหละ เก็บตัวเหมือนมีเราแต่เพียงผู้เดียวบนโลกใบนี้ แล้วคุณจะเกิดใหม่ในความรู้สึก ไม่หลงใหลได้ปลื้มกับอะไรๆ ง่ายๆ เหมือนแต่ก่อน ความผลักไสให้ตัวเองต้องดิ้นรนไปตามแรงเร้าก็จะลดลง เพราะท้ายสุดก็ไม่เหลืออะไรเลยที่เอาติดมือไปด้วยได้ นี่คือความมหัศจรรย์ในขันธ์ 5 ทางนามธรรม ที่เป็นจริงยิ่งกว่าทาง รูปธรรมเสียอีก
อยู่เหมือนมีเราแต่เพียงผู้เดียวบนโลกนี้
แล้วคุณจะเกิดใหม่ในความรู้สึก
ไม่หลงใหลได้ปลื้มกับอะไรง่ายๆ
ความผลักไสดิ้นรนไปตามแรงเร้าจะลดลง
นี่คือความมหัศจรรย์ในขันธ์ 5 ทางนามธรรม
ที่เป็นจริงยิ่งกว่าทางรูปธรรมเสียอีก
เรื่องที่ 91 ความมหัศจรรย์ในขันธ์ 5
นอกจากรายการวิทยุธรรมะกับชีวิตที่ออกอากาศช่วงเช้าตรู่ทุกวันตั้งแต่เวลา 05.00-06.00 น. ทางสถานีวิทยุชุมชนคนนำปัญญา FM 97.75 MHz แล้ว ผู้ที่สนใจรายการวิทยุเชิงข้อมูลสภาวสุของค์รวมทั้งกาย จิต และสิ่งแวดล้อม สามารถติดตามรับฟังได้จาก รายการ Happy&Healthy ทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 11.00-12.00 น. ค่ะ โดยผู้เขียนจะมาดำเนินรายการวันพฤหัสบดีกับวันศุกร์ มี นายแพทย์จักรกฤษณ์ ภูมิสวัสดิ์ แพทย์ผู้ตรวจการระดับ 7 ของกระทรวงสาธารณสุขมาเสนอศาสตร์การแพทย์ทางเลือกและผสมผสานในทุกสัปดาห์แรกของเดือน อื่นๆ ในสัปดาห์ถัดมา ก็จะนำเสนอข้อมูลจากโครงการผู้จัดการสุขภาพ ในรูปแบบ สื่อสุขภาพ มีทั้งการเชิญผู้รู้มาพูดคุยและแนะนำสื่อสุขภาพดีๆ ที่น่าสนใจ ดังเช่น มหัศจรรย์ภาพถ่ายภายในร่างกายมนุษย์
เป็นภาพหาดูได้ยากจาก Scanning Electron Microscope (SEM) ซึ่งเป็นกล้องไมโครสโคปที่ทำงานโดยการสแกนภาพด้วยลำแสงอิเล็กตรอนที่สามารถขยายภาพได้ตั้งแต่ 25 ถึง 250,000 เท่า ทำให้สามารถถ่ายภาพที่มีรายละเอียดขนาด 1 ถึง 5 นาโนมิเตอร์ผู้สนใจสามารถดูภาพตัวอย่างพร้อมคำอธิบายได้จาก http://www.environmentalgraffiti.com/featured/images-inside-human-body-images/829
ทั้งหมดเป็นภาพที่ถ่ายด้วย Scanning Electron Microscope หากผู้ให้ข้อมูลไม่บอกว่าเป็นภาพของชิ้นส่วนเล็กๆ ภายในร่างกายมนุษย์แล้วละก็ รับรองไม่มีใครเดาได้อย่างแน่นอน
ยกตัวอย่างมาให้อ่าน เพื่อเชิญชวนให้เข้าไปเปิดดูภาพมหัศจรรย์ภายในร่างกายของคุณกันเอง คุณๆ จะได้เห็นอะไรบางอย่าง เช่น
1. Red Blood Cells
จะเห็นเป็นเม็ดกลมๆ สีแดงเหมือนลูกกวาด ซึ่งทำหน้าที่นำพาออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะทั่วร่างกาย ปกติแล้วในเพศหญิงจะมี เซลล์ที่พวกเราเห็นอยู่ 4-5 ล้านเซลล์ภายในเลือดจำนวน 1 มิลลิลิตร และจำนวน 5-6 ล้านเซลล์ในเพศชาย แต่ผู้ที่อาศัยอยู่ในที่ราบสูงมากๆ ที่มีปริมาณออกซิเจน เบาบางกว่าปกติ จะมีเซลล์ เม็ดเลือดแดงมากกว่าคนปกติ
2. Alveoli In Lung
เป็นภาพของถุงลมภายในปอดที่ทำหน้าที่ฟอกโลหิต ถ่ายเท ออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย และนำคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากร่างกาย ผ่านทางลมหายใจ
3. Split End Of Human Hair
เป็นภาพเส้นผมของเราที่แตกหักตรงส่วนปลาย และมีคำแนะนำวิธีแก้ไขคือ ให้หมั่นเล็มปลายผมควบคู่ไปกับการใช้ ครีมนวดบำรุงที่มีส่วนประกอบจากสมุนไพรธรรมชาติ โดยเลี่ยงการใช้เคมีอันเป็นภัยใกล้ตัวกันด้วย
4. Tongue Taste Bud
ภาพถ่ายลิ้นที่มีปุ่มรับรสอยู่ ลิ้นของคนเราจะมีปุ่มรับรสอยู่ประมาณ 10,000 ปุ่ม แยกกันทำหน้าที่ในการรับรส เปรี้ยว หวาน เค็ม ขม
5. Tooth Plaque
คือคราบพลักที่เกาะแน่นอยู่ตามฟัน หากเข้านอนโดยไม่แปรงฟัน หรือกินอาหารแล้วไม่ทำความสะอาดให้ดี รับรองไม่ถึงปีมีปะการังขึ้นเต็มปากแน่นอนค่ะ
6. Small Intestine
เป็นภาพถ่ายของลำไส้เล็ก ที่เป็นซอกหลืบ ทำหน้าที่ดูดซึมอาหารเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งหากสกปรกหมักหมม ภาวะการดูดซึมก็จะขาดประสิทธิภาพ ทำให้กินอะไรเข้าไปแม้จะมากมายเท่าไหร่ เซลล์ก็จะไม่รู้สึกว่าอิ่ม เพราะสารอาหารเข้าไปไม่ถึงระดับเซลล์
7. Human Egg With Coronal Cells
ผู้เปิดเข้าไปดูภาพนี้ จะเห็นบรรยากาศของไข่ก่อนจะถูกผสมพันธุ์ ไข่จะถูกปกคลุมไว้ด้วยโซนาเปลลิคูดา ซึ่งทำหน้าที่ปกป้องและดักสเปิร์ม
8. Sperm On The Surface Of The Human Egg
เป็นภาพแสดงความพยายามของสเปิร์มจำนวนหนึ่งที่กำลังแข่งกัน ก่อให้เกิดการปฏิสนธิ
9. Human Embryo And Sperm
แสดงภาพของไข่ที่ได้รับการผสม กลายเป็นตัวอ่อนได้ 5 วัน และยังมีสเปิร์ม ที่หลงเหลือว่ายอยู่รอบๆ
10. Six Day Old Human Implanting
เป็นภาพของตัวอ่อนอายุ 6 วัน ในมดลูกของเพศหญิงเกริ่นกระตุ้นให้เกิดความอยากเข้าไปเยี่ยมชมเว็บไซต์ ที่นำเสนอข้อมูล อธิบายมหัศจรรย์ธรรมชาติของร่างกายมนุษย์ด้วยภาพถ่าย โดยอุปกรณ์ทันสมัยจากความสามารถของน้ำมือมนุษย์ยุคใหม่
แต่ความฉลาดล้ำยุคของมนุษย์ยุคเก่า ก็เป็นสิ่งที่เราท่านไม่ควรมองข้ามนะคะ โดยเฉพาะด้านนามธรรมที่ไม่สามารถหาคำอธิบายได้ด้วยอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ใดๆ นอกจากการฝึกจิตจนเข้าถึงศักยภาพแห่งความเหนือรู้เท่านั้น
ดังที่กล่าวกันในธรรมิกถาว่า เราท่านทั้งหลาย เกิดมาหญิงชาย ทุกถ้วนหน้า ล้วนแต่แบกภาระขันธ์ 5 ด้วยกันทั้งนั้น ขันธ์ 5 เป็นของหนัก ไม่ใช่ของเบา
ขันธ์ 5 นั้น หนักอย่างไร?
หนักกันตั้งแต่อุบัติอยู่ในท้อง นอกจากจะบังคับให้มารดาผู้ทรงครรภ์นั้นหนักแล้ว ตัวเองก็หนักด้วย ไปไหนไม่ค่อยไหว ติดอยู่ในอู่มดลูกนั่นเอง แล้วค่อยๆ เจริญวัยวัฒนาเป็นลำดับๆ ไป
เมื่อคลอดออกมาลืมตาดูโลกแล้ว ก็ยังต้องหนักจนกว่าจะตาย ถ้าว่าขันธ์ที่เกิดนั้นไม่ตาย ขันธ์ของมารดาที่ให้เกิดนั้นก็ถึงกับตาย ลำบากยากแค้นนักหนา ลำบากด้วย ฝืดเคืองด้วย คับแค้นด้วย
เมื่อเจริญวัยวัฒนาเป็นลำดับแล้ว ก็ไปได้ด้วยตนของตนเอง กายหนัก เหาะเหินเดินอากาศไม่ได้ ไปเร็วไม่ได้ ต้องไปตามกาลสมัยตามกาลของขันธ์นั้น เป็นภาระ มีเรื่องต้องบริหารกายมากมาย ต้องดูแลรักษาให้คงสภาพเป็นปกติสุข ซึ่งทำได้ยากยิ่ง ต้องอาศัยทั้งตนเองและผู้อื่นช่วยกันพยุงสภาพ เติบใหญ่ก็ต้อง บากบั่นตรากตรำเล่าเรียนศึกษา จนกว่าจะมีความรู้ทำงานเพื่อ หาเลี้ยงตน ดูแลรักษาขันธ์ 5 ให้เป็นไปได้
ครั้นพอรักษาขันธ์ 5 ของตัวเองได้ ก็ถูกกำกับเป็นไปตามกลไกธรรมชาติและสังคม เกิดการสร้างครอบครัว ต้องแบกรับขันธ์ของผู้อื่นที่เข้ามาเกี่ยวข้อง รวมเป็นขันธ์ 5 ยกกำลังทวีคูณ จนแม้ขันธ์ของตนจะเก่าคร่ำคร่าแทบจะพยุงไม่ไหวแล้ว แต่หากภาระอันหนักหน่วงยังไม่ได้รับการปลดแอก ก็ยังต้องแบกกัน ต่อไป
เมื่อถึงวาระที่แบกร่างกายขันธ์ 5 ต่อไปไม่ไหว ลุกไม่ขึ้น หนักเข้าก็หมดลมอัสสาสะปัสสาสะเข้าโลงไป กุศโลบายในการสอน ของคนโบราณ จึงมีการแบกศพบรรจุในโลงวนรอบเมรุ แม้จะใช้ 4 คนหาม ก็ยังหนักหน่วง เห็นสภาพความหนักได้ และหากจะใช้รถเข็น ล้อทั้ง 4 ของรถก็ยังเคลื่อนไปเร็วไม่ได้ มันหนักหนาขนาดนี้ มันเป็นความหนักอย่างโลกๆ
ภาระคือขันธ์ 5 นี้หนักนัก ไม่ใช่หนักแต่ในมนุษยโลกนี้ แม้ไปเกิดเป็นเทวดาก็หนักอีก ไปเกิดเป็นพรหมก็หนักอีก ไปเกิดเป็น อรูปพรหมก็หนักอีก หนักทั้งนั้นไม่ใช่เบา ถ้าไปเกิดเป็นสัตว์นรกก็ยิ่งหนักขึ้นไปกว่านั้นอีก
ท่านจึงได้ยืนยันเป็นภาษาบาลีว่า...
ภารา หเว ปญฺจกฺขนฺธา ขันธ์ทั้ง 5 เป็นของหนัก
ภารหาโร จ ปุคฺคโล บุคคลผู้นำขันธ์ 5 ที่หนักนั้นไป
ภาราทานํ ทุกฺขํ โลเก การถือมั่นในเบญจขันธ์ทั้ง 5 นั้นหนัก เป็นทุกข์ในโลก ภารนิกฺเขปนํ สุขํ สละขันธ์ 5 ปล่อยขันธ์ 5 วางขันธ์ 5 ทิ้งขันธ์ 5 เสียได้เป็นสุข นิกฺขิปิตฺวา ครุ ภารํ การทิ้งภาระที่หนักอันนั้นเสียได้แล้ว อญฺญํ ภารํ อนาทิย ไม่ถือเอาของหนักอื่น อีกต่อไป สมูลํ ตณฺหํ อพฺพุยฺห ชื่อว่าเป็นผู้ถอนตัณหาทั้งรากได้ นิจฺฉาโต ปรินิพฺพุโต หมดกระหาย ไปนิพพานได้ หมดกระหาย หมดร้อน หมดกระวนกระวาย ไปนิพพานได้ ให้ทิ้งขันธ์ 5 เสีย ทิ้งขันธ์ 5 เสียได้แล้ว ได้ชื่อว่าถอนตัณหาทั้งรากได้ นี้เป็นตัวสำคัญ
อย่าหลงผิดคิดแบกขันธ์ 5 กันเลย ที่จำเป็นต้องอยู่ ก็ต้องหัดวาง หัดทิ้งขันธ์ 5 เสียบ้าง ถึงเรายังไม่คิดจะทิ้ง สักวันก็ต้องทิ้งอยู่ดี เพราะเมื่อถึงเวลาก็ต้องตาย จะเอาไปด้วยไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นขันธ์ 5 ของตนหรือของใคร สุดรักสุดอาลัยอย่างไร ก็ต้องพราก ต้องจาก ต้องทิ้งกันไปในที่สุด
จุดสำคัญของการฝึกจิต จึงคือต้องฝึกให้อยู่โดดเดี่ยวอย่าง เป็นปกติได้ แม้จะถูกปล่อยเกาะให้เดียวดายก็ไม่ทุรนทุราย ลองสร้างสถานการณ์จำลองแบบนี้ดูบ้างสิคะ ...
ลองอยู่คนเดียวในช่วงเข้าพรรษานี้แหละ เก็บตัวเหมือนมีเราแต่เพียงผู้เดียวบนโลกใบนี้ แล้วคุณจะเกิดใหม่ในความรู้สึก ไม่หลงใหลได้ปลื้มกับอะไรๆ ง่ายๆ เหมือนแต่ก่อน ความผลักไสให้ตัวเองต้องดิ้นรนไปตามแรงเร้าก็จะลดลง เพราะท้ายสุดก็ไม่เหลืออะไรเลยที่เอาติดมือไปด้วยได้ นี่คือความมหัศจรรย์ในขันธ์ 5 ทางนามธรรม ที่เป็นจริงยิ่งกว่าทาง รูปธรรมเสียอีก
