ปุจฉา
วิถีฆราวาสโพธิสัตว์
วิธีปฏิบัติแห่งพระโพธิสัตว์ ที่ยังคงดำรงสถานะฆราวาส เป็นอย่างไรครับ
วิสัชนา
"ก็เริ่มต้นข้อที่สำคัญ และข้อแรกที่สุดของพวกคุณที่พอจะทำได้ ก็คือ สร้างความรัก ความอาทร ความเมตตา และความการุณย์ ให้เกิดขึ้นภายในใจของคุณเสียก่อน เมื่อคุณรัก เมตตา อาทร และการุณย์แล้ว คุณก็จะรู้ว่าคุณจะทำอย่างไร ต่อไปในการดำรงชีวิต
การมีความรัก ความเมตตา ความอาทร และการุณย์ นั้นๆ ไม่ใช่ใช้มันได้ทุกโอกาส ทุกสมัย คือ มีความเมตตา ต่อมหาโจร ต่อคนดี ต่อคนเลว ต่อสรรพสัตว์ ต่อเพื่อนมนุษย์ ต่อคนทำถูกทำผิด
เพราะบางครั้ง การเมตตา อาทร และการุณย์ของเราก็ทำร้ายทำลายตัวเรา และสังคมคนชนในโลกเหมือนกัน เหมือนดังมีคำพูดว่า ชาวนากับงูเห่า
เพราะฉะนั้น เบื้องต้นพื้นฐาน คุณต้องสร้างความรัก อาทร การุณย์ด้วยวิถีทางของการมีปัญญาเป็นตัวนำ ทำให้ถูก พูดถูก คิดถูกก่อน
เมื่อคุณรู้จักความหมายของคำว่า ถูกต้อง คุณก็จะรู้ว่า สัตว์ทุกตน คนทั้งหลาย ชนทั้งปวงในโลกหล้านี้ ทุกคนรักสุข เกลียดทุกข์ ไม่มีใครอยากเป็นทุกข์ ทุกคนอยากเป็นสุข
คุณก็ต้องหาวิธีที่จะให้ความสุข แจกความสุข และทำให้ความสุขนั้นๆ เจริญในหมู่สัตว์ ซึ่งเป็นความสุขที่เกิดจากปัญญา ไม่ใช่ความสุขที่เกิดจากสัญญา
เหล่านี้คือ วิธีสร้างเมล็ดพืชแห่งพุทธะให้เกิดขึ้น สร้างโพธิจิต โพธิวิญญาณ โพธิธรรม ให้เกิดในกายแห่งพระโพธิสัตว์'
ปุจฉา
ทำอย่างไรให้กลับใจ
เราจะทำอย่างไรให้คนชั่วกลับใจมาเป็นคนดีครับ และจะทำอย่างไรให้คนที่ค่อนไปทางดีอยู่แล้วมาสนใจปฏิบัติธรรมกันมากขึ้น
วิสัชนา
บางทีก็ต้องยอมรับกันว่า คนที่ชั่ว ไม่ได้ชั่วเพราะจิตสำนึก ไม่ได้ชั่วเพราะจิตวิญญาณเดิม แต่เป็นความชั่วเพราะสภาพแวดล้อมนี่คือ คนชั่วประเภทที่หนึ่ง
คนชั่วประเภทที่สอง ก็คือ ชั่วเพราะสำนึก ชั่วเพราะจิตวิญญาณเดิม เรียกว่า อดีตชาติเคยทำชั่วซ้ำซากมาเก่าก่อน ปัจจุบันก็เลยมาเป็นผลให้ตนต้องเป็นคนชั่วซ้ำซากจำเจอีก ชั่วประเภทนี้ยากต่อการแก้ไข ก็ต้อง ปล่อยให้ตายไปเองตามกาลตามสมัย
แต่คนชั่วประเภทที่หนึ่ง คือ ชั่วที่ไม่มีสำนึก คือชั่วแบบไม่ได้มีจิตวิญญาณเดิม ที่เป็นคนชั่วมาเก่า เป็นความชั่วเพราะเกิดจากสภาพแวดล้อมรอบๆ ตัวเขา และตัวเรา ชั่วประเภทนี้สามารถ แก้ไขและเปลี่ยนแปลงได้ และชี้ให้เขาเห็นโทษภัยของความชั่ว ที่เกิดจากการ ทำ พูด คิด นั้นๆ ว่าเป็นเหตุปัจจัยของความทุกข์ เสียหาย เดือดร้อน แร้นแค้น ทรมาน และทำร้ายทำลายตัวเอง ให้เศร้าหมอง และพยายามชี้หนทางเดินแห่งความเจริญให้แก่ ท่านเหล่านั้น ที่กลับตัวกลับใจได้ แล้วเป็นผู้ที่ให้กำลังใจเขา เป็นผู้ ชักจูงเขา เป็นผู้คอยที่จะพยุงเขา ให้มีใจกล้า กายกล้า สมองกล้า ความรู้สึกนึกคิดกล้าแข็ง พร้อมที่จะเผชิญต่อทุกสถานการณ์ ในขณะที่เพียรพยายามทำดี
ถ้าทำอย่างนี้ คนชั่วเหล่านั้นก็ไม่ชั่ว คุณจงจำไว้ว่า ไม่มีใครในโลกอยากชั่ว แต่ที่ชั่ว เพราะไม่รู้ เพียงแค่สอนให้เขารู้ เขาก็เลิกชั่วแล้วล่ะคุณ
วิถีฆราวาสโพธิสัตว์
วิธีปฏิบัติแห่งพระโพธิสัตว์ ที่ยังคงดำรงสถานะฆราวาส เป็นอย่างไรครับ
วิสัชนา
"ก็เริ่มต้นข้อที่สำคัญ และข้อแรกที่สุดของพวกคุณที่พอจะทำได้ ก็คือ สร้างความรัก ความอาทร ความเมตตา และความการุณย์ ให้เกิดขึ้นภายในใจของคุณเสียก่อน เมื่อคุณรัก เมตตา อาทร และการุณย์แล้ว คุณก็จะรู้ว่าคุณจะทำอย่างไร ต่อไปในการดำรงชีวิต
การมีความรัก ความเมตตา ความอาทร และการุณย์ นั้นๆ ไม่ใช่ใช้มันได้ทุกโอกาส ทุกสมัย คือ มีความเมตตา ต่อมหาโจร ต่อคนดี ต่อคนเลว ต่อสรรพสัตว์ ต่อเพื่อนมนุษย์ ต่อคนทำถูกทำผิด
เพราะบางครั้ง การเมตตา อาทร และการุณย์ของเราก็ทำร้ายทำลายตัวเรา และสังคมคนชนในโลกเหมือนกัน เหมือนดังมีคำพูดว่า ชาวนากับงูเห่า
เพราะฉะนั้น เบื้องต้นพื้นฐาน คุณต้องสร้างความรัก อาทร การุณย์ด้วยวิถีทางของการมีปัญญาเป็นตัวนำ ทำให้ถูก พูดถูก คิดถูกก่อน
เมื่อคุณรู้จักความหมายของคำว่า ถูกต้อง คุณก็จะรู้ว่า สัตว์ทุกตน คนทั้งหลาย ชนทั้งปวงในโลกหล้านี้ ทุกคนรักสุข เกลียดทุกข์ ไม่มีใครอยากเป็นทุกข์ ทุกคนอยากเป็นสุข
คุณก็ต้องหาวิธีที่จะให้ความสุข แจกความสุข และทำให้ความสุขนั้นๆ เจริญในหมู่สัตว์ ซึ่งเป็นความสุขที่เกิดจากปัญญา ไม่ใช่ความสุขที่เกิดจากสัญญา
เหล่านี้คือ วิธีสร้างเมล็ดพืชแห่งพุทธะให้เกิดขึ้น สร้างโพธิจิต โพธิวิญญาณ โพธิธรรม ให้เกิดในกายแห่งพระโพธิสัตว์'
ปุจฉา
ทำอย่างไรให้กลับใจ
เราจะทำอย่างไรให้คนชั่วกลับใจมาเป็นคนดีครับ และจะทำอย่างไรให้คนที่ค่อนไปทางดีอยู่แล้วมาสนใจปฏิบัติธรรมกันมากขึ้น
วิสัชนา
บางทีก็ต้องยอมรับกันว่า คนที่ชั่ว ไม่ได้ชั่วเพราะจิตสำนึก ไม่ได้ชั่วเพราะจิตวิญญาณเดิม แต่เป็นความชั่วเพราะสภาพแวดล้อมนี่คือ คนชั่วประเภทที่หนึ่ง
คนชั่วประเภทที่สอง ก็คือ ชั่วเพราะสำนึก ชั่วเพราะจิตวิญญาณเดิม เรียกว่า อดีตชาติเคยทำชั่วซ้ำซากมาเก่าก่อน ปัจจุบันก็เลยมาเป็นผลให้ตนต้องเป็นคนชั่วซ้ำซากจำเจอีก ชั่วประเภทนี้ยากต่อการแก้ไข ก็ต้อง ปล่อยให้ตายไปเองตามกาลตามสมัย
แต่คนชั่วประเภทที่หนึ่ง คือ ชั่วที่ไม่มีสำนึก คือชั่วแบบไม่ได้มีจิตวิญญาณเดิม ที่เป็นคนชั่วมาเก่า เป็นความชั่วเพราะเกิดจากสภาพแวดล้อมรอบๆ ตัวเขา และตัวเรา ชั่วประเภทนี้สามารถ แก้ไขและเปลี่ยนแปลงได้ และชี้ให้เขาเห็นโทษภัยของความชั่ว ที่เกิดจากการ ทำ พูด คิด นั้นๆ ว่าเป็นเหตุปัจจัยของความทุกข์ เสียหาย เดือดร้อน แร้นแค้น ทรมาน และทำร้ายทำลายตัวเอง ให้เศร้าหมอง และพยายามชี้หนทางเดินแห่งความเจริญให้แก่ ท่านเหล่านั้น ที่กลับตัวกลับใจได้ แล้วเป็นผู้ที่ให้กำลังใจเขา เป็นผู้ ชักจูงเขา เป็นผู้คอยที่จะพยุงเขา ให้มีใจกล้า กายกล้า สมองกล้า ความรู้สึกนึกคิดกล้าแข็ง พร้อมที่จะเผชิญต่อทุกสถานการณ์ ในขณะที่เพียรพยายามทำดี
ถ้าทำอย่างนี้ คนชั่วเหล่านั้นก็ไม่ชั่ว คุณจงจำไว้ว่า ไม่มีใครในโลกอยากชั่ว แต่ที่ชั่ว เพราะไม่รู้ เพียงแค่สอนให้เขารู้ เขาก็เลิกชั่วแล้วล่ะคุณ
