‘ปูติน’ โดนมั่งแล้ว...ใครอยู่เบื้องหลัง?

จู่ๆ ก็มีเหตุเดินขบวนประท้วงรัฐบาลรัสเซีย มีคนหนุ่มสาวและผู้สนับสนุนนักการเมืองฝ่ายค้านชุมนุมเดินขบวนในมอสโกและเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมานี่เอง ทำให้ผู้นำคือ อเล็กซี นาวาลนี ถูกคำสั่งศาลให้กักขังภายในบ้านนาน 30 วัน ยังดีไม่ติดคุก

ผู้ชุมนุมได้เลือกเอา “วันรัสเซีย” ซึ่งเป็นวันชาติสำแดงพลังวัดกระแสประชาชน สื่อรัฐบาลอ้างว่ามีคนเข้าร่วมงานวันชาติเพื่อความสนุกรื่นเริงประมาณ 270,000 คน แต่ยังไม่มีใครแยกว่าระหว่างผู้ชุมนุมกับคนร่วมงานวันชาตินั้น ฝ่ายใดมีจำนวนมากเท่าไหร่

ผู้ชุมนุมได้ใช้ลูกโป่งขนาดใหญ่รูปเป็ดสีเหลืองเป็นสัญลักษณ์ของการชุมนุม เป็นนัยว่าการคอร์รัปชันโดยผู้นำรัฐบาลมีการสร้างเคหสถานเป็นโครงสร้างของเป็ด

การชุมนุมเดินขบวนประท้วงรัฐบาลในรัสเซียถือว่าผิดกฎหมาย และเจ้าหน้าที่ไม่ยอมปล่อยให้เกิดขึ้นได้ง่าย แม้จะไม่เป็นเรื่องใหญ่โตอะไรก็ตาม ภายใต้ประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน ความเข้มงวดถือเป็นเรื่องสำคัญในการดำรงความมั่นคงของชาติ

ถ้าจะมีการชุมนุมประท้วงหรือกิจการอื่นใด ผู้แกนนำต้องยื่นคำขออนุมัติจากเจ้าหน้าที่ด้วยการระบุวัตถุประสงค์ วันเวลาและสถานที่และต้องให้รับการอนุญาตก่อน แต่นาวาลนีไม่แยแสต่อคำสั่งห้าม จึงหวังผลเต็มที่ว่าจะมีคนเข้าร่วมมากเหมือนครั้งก่อน

การเดินขบวนประท้วงครั้งนี้ไม่ใช่เป็นการหาเสียงหรือรณรงค์ทางการเมือง แต่เป็นการเรียกร้องให้ประชาชนมีส่วนร่วมทั่วประเทศเพื่อต่อต้านการทุจริต คอร์รัปชันซึ่งคนรัสเซียถือว่ายังคงมีอยู่เพียงแต่ไม่มีรายงานอย่างเปิดเผยด้วยการควบคุมอย่างเข้มข้นโดยรัฐบาล

นาวาลนี มีอายุเพียง 41ปี ผู้นำฝ่ายค้าน ได้ประกาศตัวว่าจะลงแข่งขันชิงตำแหน่งประธานาธิบดีสู้กับปูตินในการเลือกตั้งปีหน้านี้ ที่ผ่านมาได้ใช้สื่อโซเชียลมีเดียทำการรณรงค์กระตุ้นคนรุ่นใหม่วัยหนุ่มสาวให้ตระหนักถึงภาระหน้าที่ในการต่อต้านการทุจริต

การรณรงค์ถือว่าได้ผลพอสมควร มีคนออกมาร่วมมากพอสมควร โดยหวังว่าจะสร้างผลกระทบต่อความมั่นคงของรัฐบาลประธานาธิบดีปูตินบ้าง อย่างน้อยก็จะเป็นการจุดกระแสและทดสอบความอดทนว่ารัฐบาลมีปฏิกิริยาอย่างไรเมื่อมีประชาชนเดินขบวน

มีการตอบสนองทันทีเช่นกัน มีการปะทะกันระหว่างผู้เดินขบวนและตำรวจ ทำให้เจ้าหน้าที่จับกุมคนเดินขบวนไปประมาณ 1,400 คนในทั้ง 2 เมือง ตัวนาวาลนีโดนนำตัวขึ้นศาลและถูกกักขังในบ้าน 30 วัน และโอดครวญว่าต้องพลาดงานคอนเสิร์ตดังช่วงนั้น

โดนจับในกรุงมอสโก 825 คน และ 548 คนในเมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ก่อนหน้านั้นเจ้าหน้าที่ได้ออกประกาศเตือนห้ามไม่ให้ชุมนุมเดินขบวนเพราะผิดกฎหมาย อัยการคนดำเนินคดีบอกว่าคำสั่งห้ามเพื่อรักษาความสงบปลอดภัยในสวัสดิภาพของประชาชน

เมื่อมีข่าวการชุมนุมและตามมาด้วยการจับกุม โฆษกทำเนียบขาว ฌอน สไปเซอร์ ออกแถลงการณ์ทันควัน ประณามการกักตัวของผู้ชุมนุมประท้วงโดยเจ้าหน้าที่รัฐบาลรัสเซียว่าเป็นการเหยียมหยามหมิ่นแคลนคุณค่าของแก่นแกนในระบอบประชาธิปไตย

สไปเซอร์ยังเรียกร้องให้รัฐบาลรัสเซียปล่อยตัวผู้ถูกจับกุมคุมขังโดยทันที

ในช่วงการประท้วงบนถนนย่านใกล้วังเครมลิน ผู้ประท้วงได้ตะโกน “ปูตินเป็นโจร” “ปูตินออกไป” “รัสเซียต้องไม่มีพวกโจร” ภาพการประท้วงถูกเผยแพร่ทางโซเชียลมีเดียอย่างกว้างขวาง รวมทั้งภาพให้เห็นเจ้าหน้าที่ตำรวจสวมหน้ากากป้องกันแก๊สน้ำตาด้วย

สำนักข่าวซีเอ็นเอ็นมีรายงานว่าการรณรงค์ให้เดินขบวนประท้วงต่อต้านคอร์รัปชันได้เกิดขึ้นใน 200 เมือง พวกที่เข้าร่วมได้แสดงให้เห็นว่าไม่กังวลต่อคำสั่งห้ามโดยทางการ และไม่สนใจว่ารัฐบาลจะยอมหรือไม่ เป็นการลองของกับอำนาจของผู้นำรัสเซีย

ในเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ก็มีคนรัสเซียหลายพันเดินขบวนในหลายเมืองทั่วประเทศเพื่อประท้วงหลังจากนาวาลนีได้เขียนบทความโจมตีนายกรัฐมนตรี ดมิทรี เมดเวเดฟ ว่ามีพฤติกรรมทุจริต คอร์รัปชัน แต่เมดเวเดฟปฏิเสธข้อกล่าวหา นาวาลนีก็ถูกจับกุมด้วย ทำให้โดนกักขังนาน 15 วันพร้อมกับผู้ชุมนุมประท้วงในข้อหาขัดคำสั่งห้ามของเจ้าหน้าที่ตำรวจ

นาวาลนีได้รายงานในประเด็นข้อกล่าวหาว่าเมดเวเดฟได้สร้างอาณาจักรของการทุจริตคอร์รัปชันสะสมอสังหาริมทรัพย์หรูหรา ทรัพย์สินมูลค่าสูง เช่น เรือยอช์ต และไร่องุ่น ทำให้มีคนอ่านรายงานมากกว่า 23 ล้านคน แต่ก็เป็นเพียงข้อกล่าวหา ไม่มีคดีตามมา

ช่วงการเดินขบวน นาวาลนีใช้การรณรงค์สดผ่านยูทูปซึ่งมีคนเฝ้าติดตามมากถึง 5 หมื่นคน แต่โดนตัดไฟ รายการได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นล่าสุดมีแฟนมากถึง 3 แสนคน

ตัวนาวาลนีเองก็ยังคงหาเสียงเพื่อการเลือกตั้งอย่างต่อเนื่อง ทั้งๆ ที่ได้เคยถูกดำเนินคดีอาญาในข้อหายักยอกทรัพย์ แต่ศาลพิพากษาให้รอลงอาญาในเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมานี่เอง กฎหมายรัสเซียห้ามผู้ต้องหาในคดีอาญาเข้าสู่กระบวนการเลือกตั้งเด็ดขาด

นาวาลนีอ้างว่าการดำเนินคดีต่อตัวเองนั้นมีมูลเหตุจูงใจทางการเมือง พูดง่ายๆ ก็คือข้อกล่าวหาและคดีอาญาต้องการสกัดกั้นไม่ให้นาวาลนีมีบทบาทและเข้าสู่การเลือกตั้งนั่นเอง เพราะอาจนำไปสู่กระแสต่อต้านรัฐบาล และจุดติดจนลุกลามสร้างปัญหาให้ปูตินได้

การเคลื่อนไหวล่าสุดนั้นนาวาลนีได้กล่าวหาศาลว่ารู้เห็นเป็นใจช่วยเหลือเจ้าหน้าที่ตำรวจในการตั้งข้อกล่าวหาทำให้ตัวเองต้องถูกเล่นงานและกักขังอยู่ในบ้านนาน 30 วัน

กระแสการประท้วงสะท้อนให้เห็นว่าคนรัสเซียไม่พอใจต่อการระบาดเรื้อรังของการ คอร์รัปชันซึ่งดูเลวร้ายกว่าเดิมหลังจากปูตินมาเป็นผู้นำรัฐบาลรอบใหม่ แต่ความนิยมในตัวปูตินยังไม่ลด แม้จะเชื่อว่าเป็นการยากที่ปูตินจะกำจัดการทุจริตคอร์รัปชันให้ลดลงได้

ปูตินจะโดนลองของอีกหรือไม่ สหรัฐฯ มีส่วนหนุนเรื่องนี้อย่างไรเป็นประเด็นน่าคิด!