‘มนุษย์ทรัมป์’ ตกปลาในน้ำขุ่น

สถานการณ์ก่อการร้ายเกิดขึ้นไล่ๆ กันในหลายประเทศ ล่าสุดมีรายย่อยเกิดหน้าวิหารในกรุงปารีส จากนั้นอิหร่านเป็นเป้าหมาย 2 จุดทั้งในอาคารรัฐสภาและสุสานโคไมนี การปะทะทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 12 ราย บาดเจ็บจำนวนหนึ่ง และคงไม่เป็นรายสุดท้าย

การสะบั้นความสัมพันธ์ระหว่างรัฐอาหรับนำโดยซาอุดีอาระเบียกับกาตาร์ดูเหมือนจะเลวร้ายกว่าเดิมเมื่อจำนวนรัฐที่ไม่คบกับกาตาร์มีเพิ่มอีก ขณะที่กาตาร์มีตุรกีเป็นชาติที่เห็นอกเห็นใจพร้อมจะเป็นกาวใจ อิรักประกาศว่าไม่เข้าข้างฝ่ายใด ยังคบกับทั้ง 2 ฝ่าย

นับเป็นความเปราะบางในสถานการณ์ด้านความมั่นคงในโลกอาหรับ เมื่อ 2 นิกายมุสลิม สุหนี่และชีอะห์ ตั้งป้อมเป็นปฏิปักษ์ต่อกันแทบไม่เห็นโอกาสที่จะอยู่ร่วมกันอย่างสันติ ทั้งๆ ที่ทุกศาสนามุ่งเน้นให้สาวกทำความดี คิดดี มีจิตเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

ชาติมหาอำนาจมองโอกาสนี้ด้วยสายตาต่างกัน ย่อมมีบางฝ่ายต้องการตกปลาในน้ำขุ่น ฉกฉวยจังหวะเพื่อเข้าเป็นตัวเอก หาบทบาทเป็นพี่เอื้อย ถ้าไม่ทำด้วยตัวเองก็ให้ตัวแทนจัดการ เช่นตุรกีซึ่งเป็นไม้เบื่อไม้เมากับอิหร่าน แต่เห็นใจกาตาร์ซึ่งอยู่ฝ่ายอิหร่าน

วันก่อนประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ แสดงอาการกระดี้กระด้าอย่างเปิดเผย คุยโวว่าการที่กลุ่มรัฐอาหรับนำโดยซาอุดีอาระเบียตัดสัมพันธ์กับกาตาร์นั้น เป็นเพราะผลงานของตัวเองในการชี้ให้รัฐอาหรับต่างๆ เห็นว่ากาตาร์ให้การสนับสนุนกลุ่มอิสลามหัวรุนแรง

เป็นการยุให้รำตำให้รั่วตามสไตล์ประเทศตะวันตกที่ชอบแนวทางแบ่งแยก และปกครองหรือตกปลาในน้ำขุ่นนั่นเอง แต่ทรัมป์คงลืมไปว่าขณะที่ตัวเองแสดงอาการเหม็นหน้ากาตาร์นั้น สหรัฐฯ มีฐานทัพอากาศขนาดใหญ่ในประเทศกาตาร์ในการทำศึกกับไอซิส

กาตาร์ตอนนี้เลือดเข้าตาเช่นกัน เมื่อโดนปฏิบัติเหมือนเป็นหมาหัวเน่าในกลุ่มรัฐอาหรับนิกายสุหนี่ คงจะเขม่นทรัมป์ไม่น้อยเพราะไม่เพียงแต่เอาใจซาอุดีอาระเบียและพวกเท่านั้น แต่ยังหวังประโยชน์อย่างอื่นเช่นการมีบทบาทเพื่อต้านอิทธิพลของรัสเซียด้วย

กาตาร์คงไม่ต้องการเปิดศึกหลายด้าน จำเป็นต้องกลืนเลือด ยอมให้ฐานทัพสหรัฐฯ อยู่ต่อไป แต่สภาวะเช่นนี้ดูเหมือนขัดแย้งกับข้อกล่าวหาว่ากาตาร์สนับสนุนกลุ่มอิสลามิสต์หัวรุนแรง กลุ่มก่อการร้าย แต่ทำไมยอมให้สหรัฐฯ ตั้งฐานทัพเพื่อเล่นงานพวกที่กาตาร์หนุน

มีใครในทำเนียบขาวรัฐมนตรี หน่วยงานข่าวกรองความมั่นคงสะกิดเอว กระแอมไอให้ทรัมป์รู้สึกหรือไม่ว่าได้พลั้งพลาดไปในการแสดงท่าทีไม่เอากาตาร์เพราะตัวเองไม่ชอบอิหร่าน แต่สหรัฐฯ ต้องพึ่งกาตาร์ในการตั้งฐานทัพ เพราะฐานทัพในตุรกีก็เริ่มมีปัญหาแล้ว
การที่ซาอุดีอาระเบียและพวกรัฐอาหรับกล้าหักดิบกับกาตาร์เป็นเพราะคำพูดของทรัมป์เชิงให้ท้ายในวันที่ตัวเองไปเยือนตะวันออกกลางนั่นเอง ความขัดแย้งในโลกอาหรับจึงซับซ้อนยุ่งเหยิงมีหลายมิติ สู้รบกันในหลายประเทศ ห่างไกลจากสันติภาพ

รัสเซียยังสงวนท่าที วางตัวนิ่ง ไม่โฉ่งฉ่างเหมือนทรัมป์ที่ถูกมองว่ากำลังใช้ปากขุดหลุมฝังศพของตัวเอง เพราะพฤติกรรมโอษฐภัยสารพัด การสอบสวนโดยคณะกรรมาธิการข่าวกรองของวุฒิสภาเรื่องการที่ทรัมป์ไล่ผู้อำนวยการเอฟบีไอออกเริ่มเขม็งเกลียวกว่าเดิม

เจมส์ โคมีย์ อดีต ผอ.เอฟบีไอ จะให้ปากคำต่อคณะกรรมาธิการในวันพฤหัสบดี ตามเวลาในสหรัฐฯ และหลักฐานต่างๆ รวมทั้งคำชี้แจงน่าจะสร้างปัญหาให้ทรัมป์ได้แน่ ทรัมป์เองก็ไม่กล้าใช้อำนาจพิเศษของประธานาธิบดีออกคำสั่งห้ามโคมีย์เปิดเผยข้อมูล

ก่อนหน้านี้โคมีย์ได้เปิดเผยว่าก่อนถูกปลดออกจากตำแหน่งตัวเองได้ขอร้องให้รัฐมนตรียุติธรรม เจฟฟ์ เซสชั่นส์ ว่าอย่าปล่อยให้อยู่กับทรัมป์ตามลำพัง เพราะรู้สึกไม่ไว้ใจทรัมป์ว่าจะกดดันจนทำหน้าที่ไม่ได้ และเซสชั่นส์ก็ใช้เอกสิทธิไม่ยุ่งกับการสอบสวนในเรื่องที่รัสเซียถูกกล่าวหาว่าได้แทรกแซงฉกข้อมูลสำคัญช่วงการเลือกตั้งประธานาธิบดีที่ผ่านมา

ทรัมป์ได้ตั้ง ผอ.เอฟบีไอคนใหม่ โดยเลือกคริสโตเฟอร์ เรย์ อดีตผู้ช่วยรัฐมนตรียุติธรรมยุคประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู บุช แต่คงช่วยอะไรไม่ได้มาก ถ้าจะหวังพึ่ง ที่น่าห่วงคือเซสชั่นส์ได้บอกทรัมป์ว่าตนเองพร้อมจะลาออกจากตำแหน่ง ถ้าทรัมป์ต้องการ

นี่เป็นอีกปัญหาของทรัมป์เมื่อเริ่มมีคนในทำเนียบขาวและในรัฐบาลอยากตีจากทรัมป์ เรื่องเซสชั่นส์ไม่อยากอยู่ด้วยนั้นถือว่าเป็นความเสียหายต่อรัฐบาลทรัมป์ เพราะหลายคนเริ่มเห็นความลำบากที่จะไปต่อ ขณะที่ทรัมป์เผชิญมรสุมรุนแรงหลายระลอก

สภาวะเช่นนี้ชี้ชัดว่ารัฐนาวาของทรัมป์กำลังโคลงเคลงเหมือนเรืออยู่ท่ามกลางพายุร้ายในมหาสมุทร โอกาสรอดก็ยากเพราะการสอบสวนโดยเอฟบีไอ และคณะกรรมาธิการข่าวกรองของวุฒิสภา ทำให้ทรัมป์แทบกินไม่ได้นอนไม่หลับ แม้ยังทำกร่างตีสีหน้าระรื่น

การที่คณะผู้ร่วมงานอยากตีจากถือว่าเป็นวิกฤต โดยเฉพาะเซสชั่นส์ซึ่งนั่งเก้าอี้สำคัญคือรัฐมนตรียุติธรรม ถ้านักกฎหมายอันดับหนึ่งของรัฐบาลไม่มีใจอยากอยู่กับผู้นำ จะทำให้เกิดปัญหาความน่าเชื่อถืออย่างรุนแรงในสายตาของประชาชนและประชาคมโลก

นั่นหมายความว่าอำนาจต่อรองของทรัมป์ในการเจรจากับกลุ่มต่างๆ ทั้งในและนอกประเทศจะมีปัญหา เริ่มมีข้อสงสัยว่าทรัมป์จะอยู่รอดได้นานหรือไม่ท่ามกลางวิกฤตเช่นนี้ จะทำตัวเป็นผู้นำโลก ตำรวจโลกก็คงไม่มีใครยอมรับเพราะปัญหาของตัวเองยังแก้ไขไม่ได้

กลุ่มประเทศพันธมิตรในนาโตโดยเฉพาะเยอรมนีและฝรั่งเศสเริ่มส่งเสียงดังๆ แล้วว่าคงหวังพึ่งพาสหรัฐฯ ในฐานะมหามิตรเหมือนเดิมอีกไม่ได้แล้ว ขณะที่เทเรซา เมย์นายกฯ อังกฤษอาจมีปัญหาในศึกเลือกตั้งซึ่งจะรู้ผลชัดในวันสองวันนี้หลังจากคะแนนเริ่มแผ่วล้า

ล่าสุดทรัมป์ทำหน้าซื่อตาใส เสนอตัวเป็นกาวใจให้รัฐอาหรับและกาตาร์มาเจรจาปรองดองโดยใช้ทำเนียบขาวเป็นเวที เล่นเล่ห์ตีกินแบบตกปลาในน้ำขุ่นของสหรัฐฯ ตามเคย