อาจารย์ ดร. อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์
สาขาวิชาวิเคราะห์ธุรกิจและการวิจัย
สาขาวิชาวิทยาการประกันภัยและบริหารความเสี่ยง
คณะสถิติประยุกต์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
http://as.nida.ac.th/th/
สาขาวิชาวิเคราะห์ธุรกิจและการวิจัย
สาขาวิชาวิทยาการประกันภัยและบริหารความเสี่ยง
คณะสถิติประยุกต์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
http://as.nida.ac.th/th/
โปรแกรม R และภาษา R เป็น freeware และเป็น open-source สำหรับการคำนวณทั้งทางสถิติ คณิตศาสตร์ การวิเคราะห์ธุรกิจ (Business analytics) การเงิน เศรษฐศาสตร์ เภสัชศาสตร์ การแพทย์ ภูมิศาสตร์ และแทบทุกสาขาวิชาที่ใช้การคำนวณหรือการวิเคราะห์ข้อมูลเป็นฐาน โปรแกรม R เป็นโปรแกรมที่แจกฟรีและเปิดเผย Source code ด้านในของทุก package โปรแกรม R มี package มากกว่าแปดพัน package และมีการพัฒนา package ใหม่ๆ เพิ่มขึ้นทุกวันอย่างไม่หยุดยั้ง โดยที่ทุกๆ คน ช่วยกันพัฒนาแล้วเอามาแบ่งปันกันใช้ การเขียนโปรแกรมภาษา R นั้นง่าย เรียนรู้ได้ไม่ยาก R มีความสามารถพิเศษอย่างยิ่งในด้านกราฟฟิคทางสถิติและการสร้างภาพนิทัศน์จากข้อมูล (Statistical Graphic and Data Visualization) ใช้กันแพร่หลายที่สุดในหมู่ Data Scientist, Statistician, และ Business Analytics
การเขียนโปรแกรมด้วยภาษา R มีความยืดหยุ่นคล่องตัวมากเนื่องจากใช้คอนเซปท์ของการเขียนโปรแกรมเชิงวัตถุ (Object-oriented programming) โปรแกรม R ได้เข้ามาแทนที่โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติที่ต้องเสียเงินซื้อแทบทั้งหมดในสหรัฐอเมริกา และได้มีการพัฒนาโปรแกรม Freeware ที่มี R เป็นฐาน เช่น R Studio ซึ่งสร้าง platform ที่ทำให้การเขียนโปรแกรมทำได้ง่ายมากขึ้น ล่าสุด Microsoft R ซึ่งเป็นการนำ R มาปรับปรุงและแจกให้ใช้ฟรี ได้พัฒนาศักยภาพโปรแกรม R ให้สามารถจัดการกับ Big Data Analytics ได้ดีขึ้นมาก เอื้อกับ Cloud computing และ Parallel computing สามารถประมวลผลพร้อมกันได้หลาย core เป็นต้น ดูรายละเอียดได้ใน http://blog.revolutionanalytics.com/2015/06/r-at-microsoft.html
ปัญหาที่ดูเหมือนโปรแกรม R จะเป็นอุปสรรคในการใช้งานอยู่บ้างก็คือโปรแกรม R และโปรแกรมอื่นๆ ที่พัฒนามาจาก R ต่างเป็น script based ซึ่งต้องเขียนชุดคำสั่งเพื่อให้โปรแกรมทำงาน แต่ล่าสุด John Fox และ Milan Bouchet-Valat ซึ่งเป็นผู้มีส่วนในการพัฒนา package ต่างๆ ในโปรแกรม R ไว้มากมาย ได้พัฒนา R Commander ซึ่งเป็น package หนึ่งที่สามารถติดตั้งได้ทันทีหลังจากติดตั้งโปรแกรม R (ไป download และติดตั้งโปรแกรม R ได้ฟรีที่ https://cran.r-project.org/
R commander นั้นเป็น Shell ของโปรแกรม R ที่ทำให้ผู้ใช้งานโปรแกรม R สามารถวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติได้มากมาย โดยไม่ต้องเขียนโปรแกรม เนื่องจาก R commander นั้นเป็น Graphic User Interface: GUI ที่ช่วยให้เราสามารถวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆ วิเคราะห์สถิติ โดยเพียงคลิกแค่ปลายนิ้ว ใช้งานได้ง่ายมาก เราสามารถไปดูรายละเอียดและการติดตั้งโปรแกรม R commander ได้ที่ http://socserv.mcmaster.ca/jfox/Misc/Rcmdr/ และที่ http://www.rcommander.com/
หน้าตาของโปรแกรม R Commander แสดงดังรูปข้างล่างนี้ การใช้งานไม่ได้แตกต่างกับโปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติที่มี GUI ดีๆ เช่น SPSS จึงใช้งานได้ง่ายมาก และฟรี มหาวิทยาลัยต่างๆ ที่เสียเงินซื้อโปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติในราคาแพง น่าจะช่วยกันประหยัดเงินงบประมาณแผ่นดิน ด้วยการหันมาใช้ R Commander เรียนสอนสถิติเบื้องต้นด้วย โปรแกรม R Commander และเรียนสอนสถิติหรือการวิเคราะห์ข้อมูลที่ยากขึ้นหรือซับซ้อนขึ้นด้วยโปรแกรม R Commander หรือ R ได้โดยไม่ยากเลย
โปรแกรม R Commander นั้นแม้จะเป็น GUI ใช้งานได้ง่ายก็จริง แต่ก็มีศักยภาพ ในการวิเคราะห์สถิติได้ตั้งแต่ขั้นพื้นฐานไปจนถึงขั้นสูงที่มีการใช้กันแพร่หลายแล้ว ไม่ว่าจะเป็นสถิติเชิงบรรยาย (Descriptive Statistics) สถิติเชิงอนุมาน เช่น การทดสอบสมมุติฐานทางสถิติและการประมาณค่า สถิติวิเคราะห์ตัวแปรพหุ (Multivariate Statistical Analysis) ไม่ว่าจะเป็น การวิเคราะห์องค์ประกอบ การวิเคราะห์จัดกลุ่ม และอื่นๆ การวิเคราะห์ถดถอยสารพัดวิธี การวิเคราะห์ความแปรปรวน สถิติไร้พารามิเตอร์ (Nonparametric statistics) การสร้างแบบจำลองต่างๆ และการประเมินความกลมกลืนของแบบจำลอง เป็นต้น
สำหรับ กราฟต่างๆ ก็สามารถสร้างได้โดยง่ายด้วยโปรแกรม R Commander ไม่ว่าจะเป็น Index plot, Dot plot, Histogram, Density curve, Stem-and-leaf plot, Boxplot, Normal Quantile plot, Scatterplot, Scatterplot matrix, Line graph, XY conditioning plot, Strip chart, Bar Chart, Pie chart, หรือแม้กระทั่ง 3D graph เช่น 3D scatterplot
นอกจากนี้โปรแกรม R Commander ยังใช้สำหรับการ generate ตัวแปรสุ่มที่มีการแจกแจกทางสถิติแบบต่างๆ ได้มากมาย ซึ่งจะเป็นประโยชน์สำหรับการควบคุมคุณภาพทางสถิติ การวิเคราะห์สถิติขั้นสูง Value-at-Risk (VAR) ที่ใช้ในการบริหารความเสี่ยง เป็นต้น
นอกจากนี้ผู้ใช้งานโปรแกรม R commander ยังสามารถติดตั้ง R Commander Plug-in ซึ่งทำให้สามารถเรียกใช้ package ต่างๆ ใน โปรแกรม R ในลักษณะของ GUI ที่ง่ายเพียงปลายนิ้วคลิกได้อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นด้าน business and customer analytics การออกแบบการทดลอง การวิเคราะห์ข้อมูลอนุกรมเวลา การวิเคราะห์ข้อมูลทางการแพทย์ และการวิเคราะห์การอยู่รอด (Survival analysis) เป็นต้น โปรดดูตารางด้านล่างนี้
สรุปได้ว่า นานๆ จะมีของดีๆ แจกให้ใช้ฟรีๆ บนโลก ใช้ง่าย ใช้สะดวก รีบไปดาวน์โหลดมาใช้กันฟรีๆ เถิดครับผม ทางราชการโดยเฉพาะสถาบันอุดมศึกษาที่ห่างใกล ไม่มีงบประมาณ ก็สามารถใช้โปรแกรม R commander ในการเรียนการสอนวิชาสถิติได้ฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย
ทั้งนี้คณะสถิติประยุกต์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์จะจัดโครงการสถิติประยุกต์เพื่อสังคม โดยสอนใช้โปรแกรม R commander ให้แก่ผู้สนใจฟรี มีที่นั่งจำกัดเพียง 35 ที่นั่ง พร้อมเอกสารประกอบการบรรยายฟรี โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ในวันที่ 25 มีนาคม 2559 นี้ สำหรับผู้ที่สนใจ ติดต่อได้ที่ นางสาวศศินันท์ บัญลือสิงห์ โทร.0-2727-3080 e-mail : sasinan@as.nida.ac.th หรือทาง Facebook ได้ที่ https://www.facebook.com/as.nida.ac.th ในเวลาราชการ