สพ.ญ. ดวงกมล สุระเรืองชัย (สพ.บ.,วท.ม.)
ฝ่ายวิชาการ แผนกผลิตภัณฑ์สัตว์เลี้ยง
บริษัท เมเรียล (ประเทศไทย) จำกัด
ฝ่ายวิชาการ แผนกผลิตภัณฑ์สัตว์เลี้ยง
บริษัท เมเรียล (ประเทศไทย) จำกัด
การรักษาและป้องกันพยาธิตืดหมัด
พยาธิตืดหมัดก่อโรคไม่ร้ายแรงแต่ก็สร้างความรำคาญให้กับสัตว์เลี้ยงและเจ้าของไม่น้อย ในขณะที่การรักษาและป้องกันนั้นทำได้ง่าย วิธีการที่ดีที่สุดคือการป้องกันพยาธิตืดหมัด คือกำจัดแมลงพาหะ หรือหมัดนั่นเอง การป้องกันและควบคุมประชากรหมัดนั้น มีหลักการง่ายๆ คือ ควรกำจัดหมัดทุกระยะทั้งระยะที่อยู่บนตัวสัตว์ และระยะที่อาศัยอยู่ในสิ่งแวดล้อม
วงชีวิตของหมัดโดยเฉลี่ยจะมีอายุประมาณ 1 เดือน หมัดจะอาศัยอยู่บนตัวสัตว์แค่ระยะตัวเต็มวัยเท่านั้น ระยะตัวอ่อนและดักแด้ จะอาศัยอยู่ในสิ่งแวดล้อม เนื่องจากตัวอ่อนหมัดไม่ชอบแสง จึงมักหลบซ่อนอยู่ตามที่มืด เช่น พรม เบาะรองนอนของสัตว์เลี้ยง โซฟาที่บุด้วยผ้า เจ้าของสัตว์เลี้ยงจึงควรหมั่นทำความสะอาดสิ่งแวดล้อมเหล่านี้อยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นการดูดฝุ่น การนำโซฟาออกไปตามแดด การทำความสะอาดเบาะรองนอนด้วยน้ำอุ่นอุณหภูมิมากกว่า 60 องศาเซลเซียส เป็นเวลานานมากกว่า 10 นาทีจะช่วยลดประชากรหมัดได้ในอีกทางหนึ่ง
รวมถึงเลือกใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดเห็บหมัด ชนิดหยอดหลัง เพื่อช่วยกำจัดหมัดในอีกทางหนึ่ง เนื่องจากมีความสะดวก ใช้ง่าย เจ้าของสัตว์เลี้ยงสามารถทำได้เองที่บ้าน
โดยมีหลักการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดหมัดชนิดหยอดหลังให้ได้ประโยชน์สูงสุด มีดังนี้
1. ควรเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐาน ได้รับการรับรองจากคณะกรรมการอาหารและยา เนื่องจากมีข้อมูลการทดสอบเรื่องประสิทธิภาพและความปลอดภัยรองรับ
2. เป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถกำจัดได้ทั้งหมัดตัวเต็มวัยที่อยู่บนตัวสัตว์เลี้ยง และมีส่วนผสมของ Insect growth regulators (IGR) ซึ่งจะช่วยลดปริมาณตัวอ่อนหมัดในสิ่งแวดล้อม โดยตัวอ่อนหมัดจะได้รับสารออกฤทธิ์ผ่านทางการกินอุจจาระของหมัดตัวเต็มวัยเป็นอาหาร รวมถึงกินเศษผิวหนัง รังแคของสัตว์เลี้ยง ทำให้ไม่สามารถลอกคราบและพัฒนาไปเป็นตัวเต็มวัยได้ เป็นการลดประชากรหมัดในสิ่งแวดล้อมในอีกทางหนึ่ง ลดการกลับมาติดซ้ำของหมัด
3. มีประสิทธิภาพในการควบคุมและป้องกันหมัดได้นาน อย่างน้อย 1 เดือน เพื่อให้สะดวกต่อการจดจำในการใช้ผลิตภัณฑ์ในครั้งถัดไป
4. ควรเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีความสามารถในการกระจายตัวของสารออกฤทธิ์ได้ดี ให้การป้องกันหมัดได้ครอบคลุมทั่วทั้งตัวสัตว์ ไม่ทิ้งคราบขาวไว้บนผิวหนังหรือเส้นขนหลังการใช้
5. เพื่อประสิทธิภาพสูงสุด ควรปฏิบัติตามข้อบ่งใช้ของผลิตภัณฑ์อย่างเคร่งครัด และควรป้องกันหมัดอย่างสม่ำเสมอ
ทั้งนี้สัตว์เลี้ยงที่พบปล้องแก่ของพยาธิชนิดนี้ในอุจจาระควรได้รับยาถ่ายพยาธิร่วมกับป้องกันหมัดซึ่งเป็นพาหะของพยาธิร่วมด้วย จึงจะเกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการรักษา
(พื้นที่ประชาสัมพันธ์)