แก้หวยแพง กล้ามั้ย“ทุบหัวยี่ปั๊ว”

ASTV ผู้จัดการสุดสัปดาห์ -อิทธิพลของกลุ่มผลประโยชน์ที่หากินกับสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลนี่ ต้องเรียกว่ายิ่งใหญ่จริงๆ ขนาดรัฐบาลจากคณะรัฐประหารที่มีอำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาด ก็ยังไปไม่เป็นกับปัญหาการขายสลากหรือล็อตเตอรี่เกินราคา ซึ่งทำให้ประชาชนที่ฝากความหวังไว้กับการเสี่ยงโชคทุกวันที่ 1 และ 16 ของเดือน ถูกเอารัดเอาเปรียบมาอย่างยาวนาน

ขณะที่เม็ดเงินส่วนเกินที่ได้จากการขายเกินราคาก็สร้างความร่ำรวยให้แก่ผู้ค้าสลากฯ รายใหญ่ หรือ ยี่ปุั๊ว กันอย่างเป็นล่ำเป็นสัน รวมทั้งกลายเป็นผลประโยชน์ที่มีการแบ่งสรรปันส่วนกันในสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลนั่นเอง

แม้รัฐบาลภายใต้คณะรักษาความสงบแห่งชาติ(คสช.)จะเคยแสดงท่าทีขึงขังทุบโต๊ะเปรี้ยงว่า การขายสลากกินแบ่งรัฐบาลจะต้องไม่เกินราคาคู่ละ 80 บาท หรืออย่างมากก็อลุ้มอะหล่วยให้ไม่เกินคู่ละ 90 บาท ก็ทำได้เพียงแค่งวด 2 งวดเท่านั้น หลังจากนั้นสลากกินแบ่งรัฐบาลก็กลับมาขายที่คู่ละ 110-120 บาทตามเดิม

นั่นเพราะวิธีการแก้ปัญหาของ คสช.ไม่ได้แตะต้องยี่ปั๊วที่ทำตัวเป็นเสือนอนกินมาอย่างยาวนานแม้แต่น้อย

กระนั้นก็ตาม เพื่อยึดมั่นในภารกิจคืนความสุขให้ประชาชน รัฐบาล คสช.จึงยังพยายามหาแนวทางที่จะแก้ไข
ปัญหาการขายสลากฯ เกินราคาต่อไป

และแล้วก็มาลงเอยที่การแก้ไขร่างพระราชบัญญัติสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ.2517 ตามที่ พล.ต.สรรเสริญ แก้วกำเนิด รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ได้แถลงว่า คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการการแก้ไข พ.ร.บ.ดังกล่าว เมื่อวันที่ 10 มี.ค.ที่ผ่านมา ตามที่กระทรวงการคลังเสนอ และให้ส่งสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา ก่อนที่จะเสนอให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) พิจารณาต่อไป

พล.ต.สรรเสริญบอกชัดเจนว่า การแก้ไขร่าง พ.ร.บ.สลากกินแบ่งปี 2517 เป็นการแก้ไขปัญหาตามที่ คสช. และรัฐบาลเคยสัญญาว่าจะทำให้ราคาของสลากกินแบ่งรัฐบาลลงมาตามราคาจริงคือ 80 บาท เพราะที่ผ่านมามีความพยายามที่จะแก้ไขเรื่องนี้ ไม่ว่าจะเป็นการจัดระบบไม่ให้มีการขายข้ามพื้นที่ มีการทำสัญลักษณ์ของสลากไม่ให้มีการหมุนเวียนกลับมาสู่เจ้าใหญ่ ก็ยังไม่ประสบผลสำเร็จ จึงมีความจำเป็นในการแก้ไขกฎหมาย

สำหรับสาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.สลากกินแบ่งฯ ฉบับใหม่นั้น เป็นการแก้ไขเพิ่มเติมการจัดสรรเงินที่เกิดจากการจำหน่ายสลากกินแบ่ง โดยเงินรางวัลจะไม่น้อยลงไปกว่าเดิม คือ อยู่ในสัดส่วนร้อยละ 60 ของยอดขายทั้งหมด ส่วนรายได้ของรัฐจะถูกปรับลดลงจาก 28% เหลือ 20% ของยอดขาย ส่วนต่างที่เหลือก็จะนำไปจัดตั้งกองทุนเพื่อจัดซื้อสลากกินแบ่งฯ ที่มีเลขไม่สวย และสลากกินแบ่งฯ ที่ขายไม่หมดกลับคืน เพื่อเป็นการอุดช่องโหว่ไม่ให้มีการจำหน่ายเกินราคา ส่วนบรรดาองค์กรทั้งหลายที่รัฐบาลดูแลให้ได้รับสิทธิ์ในการนำสลากไปจำหน่าย อาทิ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ผู้พิการ ผู้ด้อยโอกาส ยังได้รับโควตาจำหน่ายเหมือนเดิม

พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้า คสช.ได้กำหนดโรดแม็ปเรื่องการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลขึ้นมาเป็นการเฉพาะ โดยให้สำนักงานสลากกินแบ่งฯ ไปทำแผนระยะ 3 เดือนให้เรียบร้อยในการจัดขายสลากให้ได้ตามราคาเมื่อมีความพร้อม

นอกจากนี้ ตามร่าง พ.ร.บ.สลากกินแบ่งฉบับใหม่ จะเปิดให้มีการจำหน่ายสลากกินแบ่งด้วยเครื่องจำหน่ายสลากออนไลน์ เพื่อทำให้เกิดความสมดุล ไม่ให้รายย่อยจำหน่ายสลากเกินราคา

มีการพูดแนวทางการขายสลากกินแบ่งที่เคาน์เตอร์เซอร์วิสในร้านสะดวกซื้อ เพื่อเป็นการเพิ่มทางเลือกให้ประชาชน หากผู้ค้ารายย่อยขายในราคาสูง ซึ่งสำนักงานสลากกินแบ่งฯ กำลังไปเจรจากับร้านสะดวกซื้อ ซึ่งจะมีรายละเอียดในเรื่องการเก็บภาษีด้วย

รวมทั้งแนวทางที่สามในการแก้ไขปัญหาการขายสลากเกินราคาก็คือการกระจายไปในระดับจังหวัด โดยให้ผู้ว่าราชการจังหวัดไปจัดสรร

ทั้งนี้ การจำหน่ายสลากด้วยระบบออนไลน์นั้น ดูเหมือนจะได้รับการขานรับทันที เนื่องจากบริษัท ล็อกซเล่ย์ จีเท็ค เทคโนโลยี จำกัด บริษัทลูกของบริษัทล็อกซเล่ย์ จำกัด(มหาชน) เคยประมูลได้ และได้เซ็นสัญญาจัดหาเครื่องและระบบการขายหวยออนไลน์มาตั้งแต่ปี 2548 โดยเตรียมจะเปิดจำหน่ายเลขท้าย 2 ตัว และ 3 ตัวในปี 2551 แต่เนื่องจากปัญหาทางการเมืองและมีการเปลี่ยนแปลงรัฐบาลบ่อยครั้ง การจำหน่ายสลากด้วยเครื่องออนไลน์จึงถูกเลื่อนมาตลอด จนกระทั่งปี 2554 ล็อกซเล่ย์ ตัดสินใจยื่นฟ้องต่อศาลปกครองเรียกค่าเสียหาย 5-6 พันล้านบาทจากรัฐบาล เนื่องจากความล่าช้าของการเปิดจำหน่ายสลากด้วยระบบออนไลน์ ซึ่งศาลปกครองก็ได้รับฟ้องไว้เรียบร้อยแล้ว

พล.ต.สรรเสริญ ได้กล่าวระหว่างการแถลงผลการประชุม ครม.เมื่อวันที่ 10 มี.ค.ว่า กรณีนี้ก็ต้องไปเจรจาว่าจะถอนฟ้องหรือไม่ ซึ่งนายกรัฐมนตรีได้สั่งให้ไปหาแนวทางมา

นอกจากนั้น ก็มีกระแสข่าวว่า ผู้บริหารสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลเตรียมเข้าพบผู้บริหารบริษัท ล็อกซเล่ย์ จีเท็ค เทคโนโลยี จำกัด เพื่อหารือถึงการกลับมาดำเนินการจำหน่ายสลากออนไลน์ หลังจากที่ล็อกซเล่ย์ ได้เตรียมเครื่องจำหน่ายสลากออนไลน์ไว้แล้วประมาณ 6,000 เครื่อง มีความพร้อมใช้งาน 60-70% ซึ่งสามารถซ่อมแซมและปรับปรุงซอฟต์แวร์ให้เหมาะสมกับการใช้งานใหม่ได้ โดยจะใช้เวลาประมาณ 6 เดือน ทั้งนี้ตามสัญญาเดิมล็อกซเล่ย์ต้องติดตั้งเครื่องจำหน่ายสลาก 1.2 หมื่นเครื่อง ได้ส่วนแบ่งจากการขายใบละ 0.75 บาท เป็นระยะเวลา 8 ปี นับจากวันเริ่มขายวันแรก

ขณะที่ นายเฉลิมโชค ล่ำซำ กรรมการรองกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ล็อกซเล่ย์ จำกัด (มหาชน) กล่าวเมื่อวันที่ 11 มี.ค.ว่า พร้อมจะถอนฟ้องทันที หากสามารถเริ่มดำเนินการเรื่องตู้ขายสลากได้ ส่วนความเสียหายที่เกิดจากความล่าช้าน่าจะมีการต่อรองกันได้ ซึ่งต้องไปเจรจาในรายละเอียดกันอีกครั้ง

ทั้งนี้ สลากที่จำหน่ายผ่านเครื่องออนไลน์จะเป็นสลากตัวเลข 6 ตัว ไม่ใช่เลขท้าย 2 ตัว และ 3 ตัว ตามที่เคยเตรียมการไว้เมื่อปี 2551

อย่างไรก็ตาม หัวใจสำคัญของการแก้ไขปัญหาการขายสลากเกินราคาก็ยังอยู่ที่การจัดการกับยี่ปั๊วรายใหญ่อยู่ดี ไม่ว่าจะแก้ไขกฎหมาย เพิ่มทางเลือกให้ประชาชนอย่างไร หากยังไม่ขจัดการผูกขาดของยี่ปั๊ว ทุกอย่างก็จะกลับเข้าอีหรอบเดิม
มีรายงานว่า กระทรวงการคลังเตรียมยกเลิกสัญญาที่ทำไว้กับยี่ปั๊วรายเดิม ซึ่งกำลังจะหมดอายุลง โดยจะพิจารณาแบ่งสัดส่วนการจำหน่ายสลากฯ ใหม่ เป็นเครื่องจำหน่ายสลากออนไลน์เพิ่มมากขึ้น

จึงเป็นประเด็นที่ต้องจับตาว่า สลากกินแบ่งรัฐบาลที่พิมพ์ออกมางวดละ 72 ล้านฉบับนั้น จะมีการจัดสรรโควตาจำหน่ายกันอย่างไร ระหว่างยี่ปั๊วรายใหญ่ ผู้ค้ารายย่อย และเครื่องจำหน่ายออนไลน์

สำนักงานสลากกินแบ่งฯ จะกล้าแตกหักกับยี่ปั๊ว ด้วยการลดจำนวนโควตาเพื่อกระจายไปให้ผู้ค้ากลุ่มอื่นให้มากขึ้นหรือไม่ เพราะนั่นหมายถึงผลประโยชน์ที่เคยได้ กำไรที่เคยกินจนพุงกางจะต้องลดลง