เจรจาแบบไหนที่ “แม้ว”ต้องการ

ASTVผู้จัดการสุดสัปดาห์ - สัปดาห์ที่ผ่านมา กระแสการเจรจาระหว่างตัวแทน ฝ่าย คณะกรรมการประชาชนเพื่อการเปลี่ยนแปลงประเทศไทยให้เป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข(กปปส.)และฝ่ายเครือข่ายระบอบทักษิณ ได้ถูกปลุกขึ้นมาอีกครั้ง

หลังจากเคยมีการเจรจามาแล้วครั้งหนึ่งต่อหน้า ผู้นำเหล่าทัพ ในช่วงเริ่มต้นของการยกระดับการชุมนุม เมื่อปลายปี 2556 ที่ผ่านมา ซึ่งในครั้งนั้นนายสุเทพ เทือกสุบรรณ เลขาธิการ กปปส.ได้ย้ำจุดยืนว่า ต้องให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ลาออกจากตำแหน่ง ซึ่ง น.ส.ยิ่งลักษณ์อ้างว่าไม่สามารถตัดสินใจได้

หลังจากนั้น ฝ่าย กปปส.ได้ย้ำจุดยืนมาตลอดว่าจะไม่มีการเจรจาโดยเด็ดขาด ขณะที่ฝ่าย นช.ทักษิณได้แสดงท่าทีหลายครั้งที่จะขอเจรจา ดังที่ น.ส.ยิ่งลักษณ์เคยเปิดแถลงข่าว และตอบนักข่าวต่างชาติด้วยภาษาอังกฤษสำนวนแปลกๆ ว่า open every door นั่นเอง

โดยเฉพาะกระแสข่าวที่เกิดขึ้นในช่วงกลางเดือน ก.พ.ที่ว่ามีการเจรจาโดยผ่านนายนิพนธ์ พร้อมพันธุ์ พี่ภรรยาของนายสุเทพ กับฝ่ายเครือข่ายทักษิณ ที่มีนายวัฒนา เมืองสุข เป็นตัวแทน โดยในครั้งนั้น มีกระแสข่าวว่าฝ่ายนายสุเทพได้เสนอชื่อนายกฯ คนกลาง คือ นายวิษณุ เครืองาม อดีตรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร เจ้าของฉายาเนติบริกรนั่นเอง แต่ฝ่าย นช.ทักษิณ ไม่เอาด้วย เพราะเข็ดขยาดที่นายวิษณุตีตัวออกห่าง นับแต่ นช.ทักษิณหลุดออกจากการกุมอำนาจรัฐในปี 2549

การเจรจาครั้งนั้นจึงล้มเหลว และนายสุเทพได้ย้ำจุดยืน ที่จะไม่มีการเจรจาอีก หากตระกูลชินวัตรและเครือข่ายบริวารไม่ยอมที่จะยุติบทบาททางการเมืองลง

อย่างไรก็ตาม ข่าวการเจรจาได้ปรากฏขึ้นอีกครั้ง เมื่อหลวงปู่พุทธะอิสระ เจ้าอาวาสวัดอ้อน้อย จ.นครปฐม ในฐานะผู้ดูแลการชุมนุม กปปส.ที่เวทีแจ้งวัฒนะ ได้โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊กว่า วันที่ 24 ก.พ. 57 ได้มีการการเจรจากับนายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ น้องเขย นช.ทักษิณ และพี่เขย น.ส.ยิ่งลักษณ์ โดยมีนายสมชัย ศรีสุทธิยากร กรรมการการเลือกตั้ง(กกต.)ด้านการบริหารงานเลือกตั้ง เป็นตัวกลางจัดการเจรจา

หลวงปู่พุทธะอิสระระบุว่า ได้เสนอให้สร้างบรรยากาศในการเจรจาให้ได้ก่อน ไม่ใช่มีระเบิดมาลงตลอด และขอให้ฝ่ายรัฐบาล ทั้ง ศรส. ร.ต.อ.เฉลิม อยู่บำรุง นายธาริต เพ็งดิษฐ์ หยุดเสียที จะได้มีบรรยากาศการเจรจา และให้ไปบอกเสื้อแดงว่าที่จะลั่นกลองรบ ทำคาร์บอมบ์ให้หยุดเสีย แต่นายสมชายก็ยังเล่นลิ้นว่าไม่สามารถสั่ง ร.ต.อ.เฉลิมได้ แม้แต่นายกฯ ร.ต.อ.เฉลิมก็ไม่ค่อยฟัง และตนเองไม่สามารถคุมคนเสื้อแดงได้ทั้งหมด ซึ่งหลวงปู่ก็สวนกลับว่า ถ้าเกิดเหตุเภทภัยจะไม่รับผิดชอบใช่หรือไม่ พร้อมย้ำว่า ถ้าบรรยากาศดีขึ้น ไม่มีเอ็ม 79 ไม่มีคาร์บอมบ์ ก็ค่อยมาคุยกันใหม่ แต่ถ้ายังมีอยู่ก็ตัวใครตัวมัน

อย่างไรก็ตาม หลวงปู่พุทธะอิสระระบุตอนท้ายว่า ที่จริงมีมากกว่านี้แต่ก็เป็นมารยาทในการเจรจา เก็บเอาไว้บ้าง “เวทีนี้มีคำตอบให้ทุกสี ทุกเหล่า ทุกพวก และต้องอยู่ร่วมกันให้ได้ วันจันทร์, อังคารหน้ามีการเจรจาอีกรอบ”

วันต่อมา(25 ก.พ.) นายสมชัยยอมรับผ่านเฟซบุ๊กว่า มีการเจรจาสองฝ่ายเกิดขึ้นจริง และยังเดินหน้าต่อไป ผลของเจรจาใหม่รอบที่ 1 ระหว่างนายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ และหลวงปู่พุทธะอิสระ เป็นแสงสว่างที่เริ่มเกิดขึ้นของการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งยาวนานในสังคม เกือบหนึ่งชั่วโมงของการเจรจาอย่างตรงไปตรงมายังไม่มีการเสนอเนื้อหาที่เป็นความต้องการอะไรของแต่ละฝ่าย แต่มุ่งสู่การแลกเปลี่ยน คิดค้นกระบวนการขั้นตอน และกำหนดตัวบุคคลที่สำคัญที่จะเข้ามาเกี่ยวข้องในแต่ละขั้นตอนของการเจรจา โดยเริ่มจาก 2 คน เป็น 4 คน และจบลงในรอบสุดท้ายที่ 6 คน (ฝ่ายละ 3) ซึ่งหากทุกอย่างเป็นไปอย่างราบรื่น จะใช้เวลาทั้งหมดประมาณ 2 สัปดาห์

หลังจากนั้น นายสมชัยเปิดเผยผ่านรายการ “เกาะติด กกต.”ทางช่อง 11 เมื่อวันที่ 26 ก.พ.ยอมรับว่า ตนเป็นคนเริ่มต้นกระบวนการเจราจาเอง เพราะต้องการให้สังคมไทยมีทางออก โดยได้พยายามเก็บข้อมูลและศึกษาความคิดของแต่ละฝ่าย จนกระทั่งได้มีโอกาสพบกับหลวงปู่พุทธะอิสระและทราบว่าท่านปรารถนาดีที่จะให้สังคมเกิดทางออก และท่านบอกว่า ถึงคนอื่นไม่เจรจา แต่หลวงปู่ฯ พร้อมจะเจรจา เมื่อสถานการณ์ผ่านไประดับหนึ่งจึงโทรศัพท์หานายสมชายเพื่อนัดเจรจารอบแรก ซึ่งมีสักขีพยานอีก 1 คน เป็นเจ้าของสถานที่ รวมแล้วคุยกัน 4 คน

อย่างไรก็ตาม นายสมชัยยอมรับว่า หลังการเจรจารอบแรกสถานการณ์ความรุนแรงยังไม่ดีขึ้น แต่ก็ยังจะทำหน้าที่เป็นตัวกลางเชื่อมต่อระหว่างสองฝ่าย นัดหมายเจรจากันให้ได้ในช่วงสัปดาห์ถัดไป โดยการเจรจาดังกล่าวจะไม่ใช่เรื่องของชนชั้นปกครองมาเจรจาแบ่งผลประโยชน์กัน แต่จะต้องเป็นการหาทางออกให้สังคม ให้สังคมเดินหน้าต่อไปได้

ขณะที่ปฏิกิริยาจากฝ่ายระบอบทักษิณดูจะไม่พอใจต่อการที่หลวงปู่พุทธะอิสระออกมาเปิดเผยถึงการเจรจาดังกล่าว โดยนายธวัชชัย ไทยเขียว รองปลัดกระทรวงยุติธรรม ถึงกับโพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กว่า “เสียของอีกแล้ว..หลวงปู่..?!!. โดยอ้างว่าการเจรจาเพื่อหาทางออกประเทศร่วมกัน กระบวนการบางอย่างก็เปิดเผยไม่ได้ เมื่อยังไม่ถึงเวลาที่เหมาะสม การออกมาเปิดเผยต่อสาธารณชนก่อน อาจส่งผลให้ไม่มีการเจรจาขึ้นอีกเลยก็ได้

ส่วนนายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ ก็อ้างว่า นายสมชัย เป็นผู้ประสานเข้ามาว่าหลวงปู่พุทธะอิสระอยากจะพูดคุยด้วยในประเด็นการชุมนุม และการปฏิรูปประเทศ และบ้านตนก็อยู่ใกล้กับสถานที่ชุมนุมเวทีแจ้งวัฒนะ จึงตกลงที่จะพูดคุยด้วย และโดยส่วนตัวมองว่าการพูดคุยกันระหว่างกลุ่มต่างๆ เป็นสิ่งที่ดี แต่ต้องยึดมั่นในรัฐธรรมนูญ กฎกติกาของบ้านเมือง และหลักการประชาธิปไตย แม้การพูดคุยกันจะไม่มีอะไรลึกลับซับซ้อน แต่ก็ได้ตกลงกันว่าไม่ควรนำไปแถลงต่อสื่อ

ในส่วนของนายสุเทพเอง แม้จะย้ำจุดยืนว่าไม่มีการเจรจาการต่อสู้ไม่ใช่การซื้อขายที่จะสามารถเจรจาต่อรองกันได้ และถ้าจะเจรจาเพื่อต่อรองว่าให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ และระบอบทักษิณยังอยู่ในรัฐบาลก็ไม่ยอมรับอยู่แล้ว ส่วนการเจรจากับหลวงปู่พุทธะอิสระ ท่านเป็นอิสระ นิมนต์ให้เจรจาต่อไป ได้ความคืบหน้าก็ค่อยมาบอกกับตน
แต่เมื่อกระแสเรียกร้องการเจรจาแรงขึ้น วันที่ 27 ก.พ.นายสุเทพจึงได้ปรับท่าทีใหม่ ประกาศพร้อมที่จะเจรจา โดยขอท้า น.ส.ยิ่งลักษณ์ ให้เจรจาแบบเปิดเผยผ่านการถ่ายทอดทางสถานีโทรทัศน์ทุกช่อง คุยกันแบบตัวต่อตัวให้ประชาชนทั้งประเทศรับทราบ ซึ่งหาก น.ส.ยิ่งลักษณ์ตกลงวันนี้ก็สามารถเจรจาได้ทันที หากต้องการมีพยานเป็นผู้บัญชาการเหล่าทัพหรือบุคคลอื่นก็พร้อมยอมรับเงื่อนไข หรือ หาก น.ส.ยิ่งลักษณ์ตัดสินใจเองไม่ได้ จะให้ นช.ทักษิณมาเจรจาด้วยตัวเองก็ได้ หรือจะเขียนสคริปต์ให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ท่องสัก 10 วัน จนขึ้นใจแล้วค่อยมาคุยก็ได้

ด้าน น.ส.ยิงลักษณ์ เมื่อเจอคำท้าเจรจาสดออกทีวีแบบนี้ ก็ได้ตั้งแง่ โดยถามกลับนายสุเทพว่า พร้อมที่จะเจรจาภายใต้กรอบของรัฐธรรมนูญหรือไม่ นายสุเทพจะหยุดชุมนุมเพื่อให้การเลือกตั้งสามารถดำเนินไปตามระบอบและกรอบของประชาธิปไตยหรือไม่ ซึ่งเท่ากับเป็นการปฏิเสธคำท้านั่นเอง เพราะรู้อยู่แล้วว่า ถ้าตั้งเงื่อนไขว่าต้องเลิกการชุมนุมก่อน นายสุเทพ และมวลชน กปปส.ไม่ยอมรับอย่างแน่นอน

สาเหตุที่ น.ส.ยิ่งลักษณ์ไม่รับคำท้าเจรจาถ่ายทอดสด นอกจากเพราะปฏิภาณไหวพริบที่ด้อยกว่านายสุเทพจนอาจทำให้ตายคาจอแล้ว ยังเป็นเพราะสันดานของ นช.ทักษิณ ผู้เป็นพี่ชายที่บงการอยู่เบื้องหลังที่อยากให้เป็นการเจรจาลับเท่านั้น

คำว่า open every door ของ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ซึ่งหากจะหมายถึงกาารเปิดทุกประตูเพื่อเจรจาหาทางออก ก็คงหมายถึงประตูลับที่ นช.ทักษิณสามารถต่อรองเอาผลประโยชน์เข้าตัวเองได้ เท่านั้นเอง

นายสมชัย ศรีสุทธิยากร กรรมการการเลือกตั้ง(กกต.)ด้านการบริหารงานเลือกตั้ง เป็นตัวกลางจัดการเจรจาระหว่างฝ่ายรัฐบาล น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร กับฝ่าย กปปส.