วานนี้ (16ต.ค.) มีการเสวนาเรื่อง "รื้อระบบพรรคการเมืองเจ้าของคนเดียว แก้วิกฤตการเมืองไทย" จัดโดยคณะกรรมาธิการ ตรวจสอบเรื่องการทุจริต และเสริมสร้างธรรมาภิบาล วุฒิสภา ร่วมกับกลุ่ม 40 ส.ว. และสภาประชาชนปฏิรูปประเทศไทย 2556 ที่จัดขึ้นเพื่อวิเคราะห์สถานการณ์ การเมืองไทยที่มีระบบพรรคการเมืองเจ้าของคนเดียว โดยมี นายเจิมศักดิ์ ปิ่นทอง นายคำนูณ สิทธิสมาน ส.ว.แบบสรรหา นายไพบูลย์ นิติตะวัน ส.ว.แบบสรรหา นายคมสันต์ โพธิ์คง ร่วมเป็นวิทยากร
นายเจิมศักดิ์ ปิ่นทอง กล่าวถึง ธรรมชาติของการจัดตั้งพรรคการเมืองว่า พรรคการเมืองคือที่รวมอุดมการณ์ทางการเมือง ที่จะกำหนดนโยบายโดยเชิญชวนประชาชนที่เห็นด้วยกับนโยบายร่วมสนับสนุนพรรคด้วยการลงคะแนนเลือกตั้ง เพื่อพัฒนาบ้านเมืองตามอุดมการณ์ของพรรค แต่ปัจจุบันระบบพรรคการเมืองไม่เป็นไปในรูปแบบนี้ ส.ส.ไม่ได้เข้าร่วมพรรคเพราะอุดมการณ์ แต่กลับมุ่งมองถึงโอกาสทางการเมืองมากกว่า ขณะนี้การตั้งพรรคการเมืองกลายเป็นพรรคการเมืองในรูปแบบธุรกิจแบบควบรวม
นายคำนูณ สิทธิสมาน ส.ว.สรรหา กล่าวว่า ประเทศไทยถือเป็นประเทศเดียวในโลกที่บังคับให้ ส.ส.สังกัดพรรคการเมือง ระบบนายทุนพรรคการเมืองมีวิวัฒนาการสูงสุดในรัฐธรรมนูญปี 2540 ที่เป็นการสนับสนุนเผด็จการพรรคการเมือง ที่ให้หัวหน้าพรรคผูกขาดอำนาจอย่างเบ็ดเสร็จทุกด้าน ทำให้ประเทศไทยเข้าสู่วิกฤติทางการเมืองอย่างร้ายแรง และเมื่อมาเกิดวิกฤติทางเศรษฐกิจในปี 40 ส่งผลให้กลุ่มทุนใหม่ที่เข้มแข็งที่สุดของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี เกิดขึ้น พ.ต.ท.ทักษิณ สร้างพรรคการเมืองให้เป็นเหมือนบริษัทจำกัด ไม่มหาชน ผูกขาดรัฐสภา และส.ส.ในพรรคเป็นเพียงพนักงานบริษัท ที่คอยทำตามคำสั่งของเขาอย่างเคร่งครัดเพียงคนเดียว ส.ส.ไม่มีความเป็นอิสระ ถูกผูกมัด ดังนั้น ทางแก้จึงต้องขจัดปัญหานี้ออกไปให้ได้ ต้องสร้างพรรคการเมืองที่สมาชิกทุกคนรับใช้ประชาชน ไม่ใช่รับใช้คนๆ เดียว
“สังคมไทยติดคุกทางความคิดว่า ส.ส.ต้องสังกัดพรรค วิกฤติการเมืองไทยนี้ เราต้องแก้ไขโดยการไม่บังคับให้ ส.ส.สังกัดพรรคการเมือง ทำงานโดยไม่ผูกมัดอยู่ในอาณัติของใคร และต้องมีกลไกที่ทำให้การลงสมัคร ส.ส.ใช้เงินทุนน้อยที่สุด เพื่อไม่ตกอยู่ในอำนาจทุนจากหัวหน้าพรรค และไม่ควรมีการวางกฎเกณฑ์ขึ้นมาควบคุมพรรคการเมืองมากจนเกินไป เพื่อปลดแอก เปิดโอกาสให้คนที่มีความพร้อม แต่ทุนไม่เพียงพอ สามารถเข้ามาบริหารประเทศได้ ”นายคำนูณ กล่าว
นายคมสันต์ โพธิ์คง กล่าวว่า การจัดตั้งพรรคการเมืองตามรัฐธรรมนูญปี 2540 ง่ายเกินไป หากเทียบกับประเทศที่เป็นประชาธิปไตย ประเทศไทยออกแบบพรรคการเมืองที่ผิดเพี้ยน กำหนดหลักเกณฑ์ให้คนยากจน คนทั่วไป ไม่สามารถจัดตั้งพรรคการเมืองได้ ส่งผลให้คนที่มีเงินเท่านั้นที่จัดตั้งได้ ซึ่งประเทศไทยเป็นประเทศเดียวที่บังคับให้ส.ส.สังกัดพรรคการเมือง เมื่อมองภาพรวมแล้วจะเห็นว่า จุดสำคัญที่ทำให้การเมืองไทยไม่ก้าวหน้า คือ รัฐธรรมนูญ พรรคการเมือง และระบบการเมือง หากจะรื้อระบบพรรคการเมืองนั้น ต้องให้ประชาชนเข้ามีส่วนร่วมในการจัดตั้งพรรคการเมือง ให้ประชาชนเป็นเจ้าของพรรค วางนโยบาย มีประชาธิปไตยในพรรคการเมือง ไม่ใช่มีคนสั่งการเพียงคนเดียว หากเป็นเช่นนั้นก็ไม่เรียกว่าพรรคการเมือง แต่เป็นบริษัทพรรคการเมือง จำกัด (มหาชน) ที่มีลูกจ้างทำตามคำสั่งของเจ้าของบริษัท
ขณะที่นายไพบูลย์ นิติตะวัน ส.ว.สรรหา กล่าวว่า การแก้วิกฤติการเมืองไทย นอกจากไม่บังคับส.ส.ให้สังกัดพรรคแล้ว ต้องมองว่าประชาธิปไตยไม่ใช่เพียงแต่การเลือกตั้ง เพราะไม่เช่นนั้นเราก็จะโดนเสียงข้างมากลากไปตลอด จึงอยากเรียกร้องให้ทุกฝ่ายต้องช่วยกันพิจารณาหาทางออกร่วมกันในการหยุดยั้ง พรรคการเมืองเจ้าของคนเดียวที่เป็นตัวทำลายประชาธิปไตยในอนาคตต่อไป
นายเจิมศักดิ์ ปิ่นทอง กล่าวถึง ธรรมชาติของการจัดตั้งพรรคการเมืองว่า พรรคการเมืองคือที่รวมอุดมการณ์ทางการเมือง ที่จะกำหนดนโยบายโดยเชิญชวนประชาชนที่เห็นด้วยกับนโยบายร่วมสนับสนุนพรรคด้วยการลงคะแนนเลือกตั้ง เพื่อพัฒนาบ้านเมืองตามอุดมการณ์ของพรรค แต่ปัจจุบันระบบพรรคการเมืองไม่เป็นไปในรูปแบบนี้ ส.ส.ไม่ได้เข้าร่วมพรรคเพราะอุดมการณ์ แต่กลับมุ่งมองถึงโอกาสทางการเมืองมากกว่า ขณะนี้การตั้งพรรคการเมืองกลายเป็นพรรคการเมืองในรูปแบบธุรกิจแบบควบรวม
นายคำนูณ สิทธิสมาน ส.ว.สรรหา กล่าวว่า ประเทศไทยถือเป็นประเทศเดียวในโลกที่บังคับให้ ส.ส.สังกัดพรรคการเมือง ระบบนายทุนพรรคการเมืองมีวิวัฒนาการสูงสุดในรัฐธรรมนูญปี 2540 ที่เป็นการสนับสนุนเผด็จการพรรคการเมือง ที่ให้หัวหน้าพรรคผูกขาดอำนาจอย่างเบ็ดเสร็จทุกด้าน ทำให้ประเทศไทยเข้าสู่วิกฤติทางการเมืองอย่างร้ายแรง และเมื่อมาเกิดวิกฤติทางเศรษฐกิจในปี 40 ส่งผลให้กลุ่มทุนใหม่ที่เข้มแข็งที่สุดของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี เกิดขึ้น พ.ต.ท.ทักษิณ สร้างพรรคการเมืองให้เป็นเหมือนบริษัทจำกัด ไม่มหาชน ผูกขาดรัฐสภา และส.ส.ในพรรคเป็นเพียงพนักงานบริษัท ที่คอยทำตามคำสั่งของเขาอย่างเคร่งครัดเพียงคนเดียว ส.ส.ไม่มีความเป็นอิสระ ถูกผูกมัด ดังนั้น ทางแก้จึงต้องขจัดปัญหานี้ออกไปให้ได้ ต้องสร้างพรรคการเมืองที่สมาชิกทุกคนรับใช้ประชาชน ไม่ใช่รับใช้คนๆ เดียว
“สังคมไทยติดคุกทางความคิดว่า ส.ส.ต้องสังกัดพรรค วิกฤติการเมืองไทยนี้ เราต้องแก้ไขโดยการไม่บังคับให้ ส.ส.สังกัดพรรคการเมือง ทำงานโดยไม่ผูกมัดอยู่ในอาณัติของใคร และต้องมีกลไกที่ทำให้การลงสมัคร ส.ส.ใช้เงินทุนน้อยที่สุด เพื่อไม่ตกอยู่ในอำนาจทุนจากหัวหน้าพรรค และไม่ควรมีการวางกฎเกณฑ์ขึ้นมาควบคุมพรรคการเมืองมากจนเกินไป เพื่อปลดแอก เปิดโอกาสให้คนที่มีความพร้อม แต่ทุนไม่เพียงพอ สามารถเข้ามาบริหารประเทศได้ ”นายคำนูณ กล่าว
นายคมสันต์ โพธิ์คง กล่าวว่า การจัดตั้งพรรคการเมืองตามรัฐธรรมนูญปี 2540 ง่ายเกินไป หากเทียบกับประเทศที่เป็นประชาธิปไตย ประเทศไทยออกแบบพรรคการเมืองที่ผิดเพี้ยน กำหนดหลักเกณฑ์ให้คนยากจน คนทั่วไป ไม่สามารถจัดตั้งพรรคการเมืองได้ ส่งผลให้คนที่มีเงินเท่านั้นที่จัดตั้งได้ ซึ่งประเทศไทยเป็นประเทศเดียวที่บังคับให้ส.ส.สังกัดพรรคการเมือง เมื่อมองภาพรวมแล้วจะเห็นว่า จุดสำคัญที่ทำให้การเมืองไทยไม่ก้าวหน้า คือ รัฐธรรมนูญ พรรคการเมือง และระบบการเมือง หากจะรื้อระบบพรรคการเมืองนั้น ต้องให้ประชาชนเข้ามีส่วนร่วมในการจัดตั้งพรรคการเมือง ให้ประชาชนเป็นเจ้าของพรรค วางนโยบาย มีประชาธิปไตยในพรรคการเมือง ไม่ใช่มีคนสั่งการเพียงคนเดียว หากเป็นเช่นนั้นก็ไม่เรียกว่าพรรคการเมือง แต่เป็นบริษัทพรรคการเมือง จำกัด (มหาชน) ที่มีลูกจ้างทำตามคำสั่งของเจ้าของบริษัท
ขณะที่นายไพบูลย์ นิติตะวัน ส.ว.สรรหา กล่าวว่า การแก้วิกฤติการเมืองไทย นอกจากไม่บังคับส.ส.ให้สังกัดพรรคแล้ว ต้องมองว่าประชาธิปไตยไม่ใช่เพียงแต่การเลือกตั้ง เพราะไม่เช่นนั้นเราก็จะโดนเสียงข้างมากลากไปตลอด จึงอยากเรียกร้องให้ทุกฝ่ายต้องช่วยกันพิจารณาหาทางออกร่วมกันในการหยุดยั้ง พรรคการเมืองเจ้าของคนเดียวที่เป็นตัวทำลายประชาธิปไตยในอนาคตต่อไป
