วานนี้ (28 มิ.ย) เวลา 9.30 น. ณ โรงแรมมิราเคิล แกรนด์คอนเวนชั่น กรุงเทพฯ ศาสตราจารย์ศรีราชา
เจริญพานิช ผู้ตรวจการแผ่นดิน ได้กล่าวปาฐกถา เรื่อง “ความสำคัญของปัญหาการเข้ามาถือสิทธิในที่ดินของคน
ต่างด้าวในนามของตัวแทนอำพราง” โดยได้แสดงความห่วงใยและพยายามที่จะรักษาทรัพยากรธรรมชาติ รวมทั้ง
อนุรักษ์พื้นแผ่นดินไทยไว้ให้แก่ลูกหลานคนไทย เน้นสร้างพื้นที่สีเขียวให้ได้มากที่สุดทำให้ประชาชนเกิดความ
ภาคภูมิใจในพื้นแผ่นดินของตน โดยคำนึงถึงอาชีพเกษตรกรรมเนื่องจากประเทศไทยเป็นเมืองเกษตรกรรมอยู่แล้ว ไม่
ว่าจะเป็นใครรวมทั้งหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องจะต้องสนับสนุน ส่งเสริม และอนุรักษ์ให้เกษตรกรไม่ละทิ้งอาชีพ
เกษตรกรรม และเกษตรกรเองจะต้องพึ่งพาตนเองและช่วยเหลือประเทศชาติได้ ซึ่งไม่เพียงแต่ช่วยเหลือคนในชาติ
เท่านั้นจะต้องคิดไกลถึงขนาดสามารถส่งออกเป็นครัวของโลกได้ในอนาคต
ศ.ศรีราชา เน้นว่า ขณะนี้ปัญหาคนต่างด้าวเข้าถือครองอสังหาริมทรัพย์โดยตัวแทนอำพราง (Nominee) มี
เยอะมากขึ้น มีบุคคลต่างชาติเข้ามาซื้อที่ดินทางการเกษตร หลายประเทศประสบปัญหาเช่นเดียวกับประเทศไทย เช่น
ประเทศออสเตรเลีย ซึ่งขณะนี้มีบริษัทข้ามชาติจากประเทศการ์ต้า จีน บราซิล สิงคโปร์ เข้ามากว้านซื้อที่ดินในประเทศ
ออสเตรเลียเพื่อทำการเกษตรและเป็นทุ่งเลี้ยงสัตว์ บริษัทข้ามชาติเหล่านี้เข้าครอบครองที่ดินผืนใหญ่จำนวนหลาย
หมื่นไร่ในรูปของตัวแทนอำพราง หรือ Nominee โดยยอมทุ่มทุนซื้อที่ดินในราคาสูงกว่าราคาตลาดมากกว่า 20
เปอร์เซ็นต์ ทำให้เจ้าของที่ดิน ชาวไร่ และเจ้าของทุ่งปศุสัตว์ยินดีขายที่ดินผืนใหญ่ให้บริษัท
ขณะนี้ พื้นที่ของประเทศไทยถูกชาวต่างชาติซื้อไปแล้วในรูปแบบต่างๆ ประมาณ 1 ใน 3 หรือประมาณ 100
ล้านไร่โดยเฉพาะพื้นทางเศรษฐกิจไม่ว่าจะเป็นเกาะภูเก็ต เกาะสมุย เกาะช้าง พื้นที่ชายหาด พื้นที่ริมทะเล ประมาณ
ร้อยละ 90 ถูกชาวต่างชาติถือครองอยู่เพื่อประกอบกิจการโรงแรมที่พักและมีการชักชวนชาวต่างชาติด้วยกันเองมาตั้ง
ถิ่นฐานอยู่ในประเทศไทยเพิ่มสูงมากขึ้น อีกกรณีคือ คนต่างชาติจะมาอยู่ที่ประเทศไทยเสมือนเป็นบ้านหลังที่สอง โดย
จะเดินทางมาพักผ่อนเมื่ออากาศของประเทศตนเองหนาว พอหนาวก็จะมาอยู่ในประเทศไทยซึ่งมีอากาศอบอุ่นกว่า ค่า
ครองชีพก็ถูกกว่ามาก ขณะนี้แนวความคิดการมีบ้านหลังที่สองในประเทศไทย กำลังได้รับความนิยมจากชาวต่างชาติ
มากขึ้นเรื่อยๆ
ปัญหานี้ส่งผลกระทบโดยตรงถึงเวลาแล้วที่จะต้องมีกฎหมายเพื่อที่จัดการเกี่ยวกับเรื่องนอมินีหรือตัว
แทนอำพราง กฎหมายเกี่ยวกับตัวแทนอำพรางร่างขึ้นมาก็เพื่อลงโทษผู้ที่ทำหน้าที่เป็นตัวแทนอำพรางทั้งตัวการและ
ตัวแทน หลักการก็คือ ต่างชาติที่ต้องการทำธุรกรรมอย่างหนึ่งอย่างใดโดยอาศัยตัวแทนซึ่งจะเป็นคนไทยและพร้อมที่
จะหลีกเลี่ยงกฎหมายของไทย เพื่อจะทำการอย่างใดอย่างหนึ่งที่จะมีผลเป็นการฝ่าฝืนกฎหมาย หรือจะเป็นการก่อให้
เกิดความสูญเสียผลประโยชน์ของคนไทยทั้งประเทศหรือเป็นเรื่องที่ไม่ตรงไปตรงมา ฉ้อฉลหรือทำให้ประเทศไทยอยู่
ในฐานะเสียเปรียบ” หลักการของกฎหมายฉบับนี้จะเทียบเคียงกับกฎหมายการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน
(ปปง.) คือจะค่อย ๆ ขยายฐานวิธีการและฐานความผิดไปเรื่อยๆ ใครทำผิดกฎหมายนี้ ก็จะเข้าฐานความผิดของ
กฎหมายตัวแทนอำพรางด้วย โดยบทกำหนดโทษจะเทียบเคียงกับกฎหมายหลักที่ได้กระทำผิด กฎหมายนั้นมีบท
บัญญัติให้ลงโทษเท่าใดก็จะลงโทษเพิ่มไปอีก 1-2 เท่าตัว หากเป็นชาวต่างชาติก็จะริบทรัพย์สินและเนรเทศออกนอก
ประเทศด้วย
ศ.ศรีราชา กล่าวว่า กรณีดังกล่าวผู้ตรวจการแผ่นดินเล็งเห็นว่าหากไม่รีบแก้ไขปัญหาอาจเกิดปัญหาเรื้อรัง
ในอนาคตและส่งผลกระทบต่อสาธารณชนและเป็นเรื่องที่เกิดความเสียหายต่อประชาชนโดยรวม กระทบต่อความมั่น
คงในประเทศชาติ ดังนั้น ผู้ตรวจการแผ่นดินจึงเห็นสมควรหยิบยกปัญหานี้ขึ้นมาพิจารณาและเห็นควรจัดโครงการ
เสวนาเพื่อระดมความคิดเห็นเกี่ยวกับ ปัญหาการเข้ามาถือสิทธิในที่ดินของคนต่างด้าวในนามของตัวแทน อำพราง
เพื่อหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาและเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาที่ส่งผลต่อความมั่นคงของประเทศในอนาคต
ผู้สื่อข่าวถามว่า ในการร่างพรบ.ตัวแทนอำพรางจะแล้วเสร็จเมื่อไหร่ ศ.ศรีราชา กล่าวว่า จะร่างเสร็จ
ประมาณเดือนสิงหาคม เมื่อเสร็จแล้วจะทำประชาวิจารณ์ เพื่อให้ได้รับรู้แนวคิดจากหลายๆภาคส่วนก่อนที่กฎหมายจะ
ถูกบังคับใช้ หากมีจุดบกพร่องและสิ่งไหนที่ควรเพิ่มเข้าไปอีกก็จะได้สามารถทำได้และจะได้เป็นที่ยอมรับจากหลายๆ
ฝ่าย
ส่วนการตรวจสอบของทางผู้ตรวจการแผ่นดินจะมีการตรวจสอบเรื่องการครอบครองพื้นที่อย่างไร ศ
.ศรีราชา กล่าวว่า จะเริ่มหลังจากที่ร่างกฎหมายเสร็จสมบูรณ์และผ่านร่างพระราชบัญญัติตัวแทนอำพราง จะใช้การลง
พื้นที่ตรวจสอบโดยการสอบถามจากทางกำนัน ผู้ใหญ่บ้านซึ่งเป็นคนในพื้นที่น่าจะรู้ข้อมูลที่แน่ชัดกว่าว่าบ้านไหน
ที่ดินพื้นไหนที่มีชาวต่างชาติอาศัยอยู่หรือเป็นเจ้าของ และจะทำการสอบสวนอีกทีว่าเป็นการนอมินีหรือไม่
ถามต่อว่า ปัญหาในเรื่องของการถือครองหุ้นของต่างด้าว จะรวมอยู่ในกฎหมายด้วยหรือไม่ ศ.ศรีราชา
กล่าวว่า ในการร่างกฎหมายก็พยายามครอบคลุมไปให้ถึงการถือครองหุ้นแต่ต้องมีการศึกษาในเชิงลึก ในการตรวจ
สอบหุ้นที่เป็นมหาชน เพราะหุ้นเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลาทำให้ตรวจสอบได้ยาก กรณี Dtac ก็ไม่สามารถระบุชัดได้ว่า
ผิดจริงหรือไม่ ทางผู้ตรวจการแผ่นดินต้องตรวจสอบหาข้อเท็จจริงให้แน่ชัดเสียก่อน แต่ถ้าตรวจสอบจากโปรแกรม
ของตลาดหุ้น คงจะรู้ว่ามีหุ้นเกินจริงหรือไม่
ทั้งนี้ เมื่อเทียบระหว่างเรื่องที่ชาวต่างด้าวครอบครองที่ดินกับเรื่องที่ครอบครองหุ้น เรื่องไหนถือว่าเป็น
เรื่องที่ร้ายแรงกว่ากันและตรวจสอบยากกว่า ศ.ศรีราชา กล่าวว่า ในส่วนของที่ดินร้ายแรงกว่ามากเพราะเป็นเหมือนที่
ทำมาหากินเลี้ยงปากท้องของประชาชน ส่วนเรื่องหุ้นเข้าไวออกไว ตรวจสอบได้ยาก น่าจะมีผลกระทบต่อประเทศใน
ระดับหนึ่ง ในเรื่องของการตรวจสอบที่ดินนั้นตรวจสอบง่ายกว่าหุ้น ในการตรวจสอบต้องไปปรึกษากับทางเจ้าหน้าที่
ระดับสูงของทางตลาดหลักทรัพย์ ว่าเรื่องที่ทางผู้ตรวจการแผ่นดินจะตรวจสอบในเรื่องของการนอมินีและการถือ
ครองหุ้นของต่างด้าว ว่าจะมีผลกระทบกับตลาดหุ้นของไทยแค่ไหน จะต้องดำเนินการให้รอบคอบที่สุดและต้องมี
หลักฐานหรือการร้องเรียนถึงมีเหตุผลเพียงพอที่จะตรวจสอบได้.
เจริญพานิช ผู้ตรวจการแผ่นดิน ได้กล่าวปาฐกถา เรื่อง “ความสำคัญของปัญหาการเข้ามาถือสิทธิในที่ดินของคน
ต่างด้าวในนามของตัวแทนอำพราง” โดยได้แสดงความห่วงใยและพยายามที่จะรักษาทรัพยากรธรรมชาติ รวมทั้ง
อนุรักษ์พื้นแผ่นดินไทยไว้ให้แก่ลูกหลานคนไทย เน้นสร้างพื้นที่สีเขียวให้ได้มากที่สุดทำให้ประชาชนเกิดความ
ภาคภูมิใจในพื้นแผ่นดินของตน โดยคำนึงถึงอาชีพเกษตรกรรมเนื่องจากประเทศไทยเป็นเมืองเกษตรกรรมอยู่แล้ว ไม่
ว่าจะเป็นใครรวมทั้งหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องจะต้องสนับสนุน ส่งเสริม และอนุรักษ์ให้เกษตรกรไม่ละทิ้งอาชีพ
เกษตรกรรม และเกษตรกรเองจะต้องพึ่งพาตนเองและช่วยเหลือประเทศชาติได้ ซึ่งไม่เพียงแต่ช่วยเหลือคนในชาติ
เท่านั้นจะต้องคิดไกลถึงขนาดสามารถส่งออกเป็นครัวของโลกได้ในอนาคต
ศ.ศรีราชา เน้นว่า ขณะนี้ปัญหาคนต่างด้าวเข้าถือครองอสังหาริมทรัพย์โดยตัวแทนอำพราง (Nominee) มี
เยอะมากขึ้น มีบุคคลต่างชาติเข้ามาซื้อที่ดินทางการเกษตร หลายประเทศประสบปัญหาเช่นเดียวกับประเทศไทย เช่น
ประเทศออสเตรเลีย ซึ่งขณะนี้มีบริษัทข้ามชาติจากประเทศการ์ต้า จีน บราซิล สิงคโปร์ เข้ามากว้านซื้อที่ดินในประเทศ
ออสเตรเลียเพื่อทำการเกษตรและเป็นทุ่งเลี้ยงสัตว์ บริษัทข้ามชาติเหล่านี้เข้าครอบครองที่ดินผืนใหญ่จำนวนหลาย
หมื่นไร่ในรูปของตัวแทนอำพราง หรือ Nominee โดยยอมทุ่มทุนซื้อที่ดินในราคาสูงกว่าราคาตลาดมากกว่า 20
เปอร์เซ็นต์ ทำให้เจ้าของที่ดิน ชาวไร่ และเจ้าของทุ่งปศุสัตว์ยินดีขายที่ดินผืนใหญ่ให้บริษัท
ขณะนี้ พื้นที่ของประเทศไทยถูกชาวต่างชาติซื้อไปแล้วในรูปแบบต่างๆ ประมาณ 1 ใน 3 หรือประมาณ 100
ล้านไร่โดยเฉพาะพื้นทางเศรษฐกิจไม่ว่าจะเป็นเกาะภูเก็ต เกาะสมุย เกาะช้าง พื้นที่ชายหาด พื้นที่ริมทะเล ประมาณ
ร้อยละ 90 ถูกชาวต่างชาติถือครองอยู่เพื่อประกอบกิจการโรงแรมที่พักและมีการชักชวนชาวต่างชาติด้วยกันเองมาตั้ง
ถิ่นฐานอยู่ในประเทศไทยเพิ่มสูงมากขึ้น อีกกรณีคือ คนต่างชาติจะมาอยู่ที่ประเทศไทยเสมือนเป็นบ้านหลังที่สอง โดย
จะเดินทางมาพักผ่อนเมื่ออากาศของประเทศตนเองหนาว พอหนาวก็จะมาอยู่ในประเทศไทยซึ่งมีอากาศอบอุ่นกว่า ค่า
ครองชีพก็ถูกกว่ามาก ขณะนี้แนวความคิดการมีบ้านหลังที่สองในประเทศไทย กำลังได้รับความนิยมจากชาวต่างชาติ
มากขึ้นเรื่อยๆ
ปัญหานี้ส่งผลกระทบโดยตรงถึงเวลาแล้วที่จะต้องมีกฎหมายเพื่อที่จัดการเกี่ยวกับเรื่องนอมินีหรือตัว
แทนอำพราง กฎหมายเกี่ยวกับตัวแทนอำพรางร่างขึ้นมาก็เพื่อลงโทษผู้ที่ทำหน้าที่เป็นตัวแทนอำพรางทั้งตัวการและ
ตัวแทน หลักการก็คือ ต่างชาติที่ต้องการทำธุรกรรมอย่างหนึ่งอย่างใดโดยอาศัยตัวแทนซึ่งจะเป็นคนไทยและพร้อมที่
จะหลีกเลี่ยงกฎหมายของไทย เพื่อจะทำการอย่างใดอย่างหนึ่งที่จะมีผลเป็นการฝ่าฝืนกฎหมาย หรือจะเป็นการก่อให้
เกิดความสูญเสียผลประโยชน์ของคนไทยทั้งประเทศหรือเป็นเรื่องที่ไม่ตรงไปตรงมา ฉ้อฉลหรือทำให้ประเทศไทยอยู่
ในฐานะเสียเปรียบ” หลักการของกฎหมายฉบับนี้จะเทียบเคียงกับกฎหมายการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน
(ปปง.) คือจะค่อย ๆ ขยายฐานวิธีการและฐานความผิดไปเรื่อยๆ ใครทำผิดกฎหมายนี้ ก็จะเข้าฐานความผิดของ
กฎหมายตัวแทนอำพรางด้วย โดยบทกำหนดโทษจะเทียบเคียงกับกฎหมายหลักที่ได้กระทำผิด กฎหมายนั้นมีบท
บัญญัติให้ลงโทษเท่าใดก็จะลงโทษเพิ่มไปอีก 1-2 เท่าตัว หากเป็นชาวต่างชาติก็จะริบทรัพย์สินและเนรเทศออกนอก
ประเทศด้วย
ศ.ศรีราชา กล่าวว่า กรณีดังกล่าวผู้ตรวจการแผ่นดินเล็งเห็นว่าหากไม่รีบแก้ไขปัญหาอาจเกิดปัญหาเรื้อรัง
ในอนาคตและส่งผลกระทบต่อสาธารณชนและเป็นเรื่องที่เกิดความเสียหายต่อประชาชนโดยรวม กระทบต่อความมั่น
คงในประเทศชาติ ดังนั้น ผู้ตรวจการแผ่นดินจึงเห็นสมควรหยิบยกปัญหานี้ขึ้นมาพิจารณาและเห็นควรจัดโครงการ
เสวนาเพื่อระดมความคิดเห็นเกี่ยวกับ ปัญหาการเข้ามาถือสิทธิในที่ดินของคนต่างด้าวในนามของตัวแทน อำพราง
เพื่อหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาและเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาที่ส่งผลต่อความมั่นคงของประเทศในอนาคต
ผู้สื่อข่าวถามว่า ในการร่างพรบ.ตัวแทนอำพรางจะแล้วเสร็จเมื่อไหร่ ศ.ศรีราชา กล่าวว่า จะร่างเสร็จ
ประมาณเดือนสิงหาคม เมื่อเสร็จแล้วจะทำประชาวิจารณ์ เพื่อให้ได้รับรู้แนวคิดจากหลายๆภาคส่วนก่อนที่กฎหมายจะ
ถูกบังคับใช้ หากมีจุดบกพร่องและสิ่งไหนที่ควรเพิ่มเข้าไปอีกก็จะได้สามารถทำได้และจะได้เป็นที่ยอมรับจากหลายๆ
ฝ่าย
ส่วนการตรวจสอบของทางผู้ตรวจการแผ่นดินจะมีการตรวจสอบเรื่องการครอบครองพื้นที่อย่างไร ศ
.ศรีราชา กล่าวว่า จะเริ่มหลังจากที่ร่างกฎหมายเสร็จสมบูรณ์และผ่านร่างพระราชบัญญัติตัวแทนอำพราง จะใช้การลง
พื้นที่ตรวจสอบโดยการสอบถามจากทางกำนัน ผู้ใหญ่บ้านซึ่งเป็นคนในพื้นที่น่าจะรู้ข้อมูลที่แน่ชัดกว่าว่าบ้านไหน
ที่ดินพื้นไหนที่มีชาวต่างชาติอาศัยอยู่หรือเป็นเจ้าของ และจะทำการสอบสวนอีกทีว่าเป็นการนอมินีหรือไม่
ถามต่อว่า ปัญหาในเรื่องของการถือครองหุ้นของต่างด้าว จะรวมอยู่ในกฎหมายด้วยหรือไม่ ศ.ศรีราชา
กล่าวว่า ในการร่างกฎหมายก็พยายามครอบคลุมไปให้ถึงการถือครองหุ้นแต่ต้องมีการศึกษาในเชิงลึก ในการตรวจ
สอบหุ้นที่เป็นมหาชน เพราะหุ้นเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลาทำให้ตรวจสอบได้ยาก กรณี Dtac ก็ไม่สามารถระบุชัดได้ว่า
ผิดจริงหรือไม่ ทางผู้ตรวจการแผ่นดินต้องตรวจสอบหาข้อเท็จจริงให้แน่ชัดเสียก่อน แต่ถ้าตรวจสอบจากโปรแกรม
ของตลาดหุ้น คงจะรู้ว่ามีหุ้นเกินจริงหรือไม่
ทั้งนี้ เมื่อเทียบระหว่างเรื่องที่ชาวต่างด้าวครอบครองที่ดินกับเรื่องที่ครอบครองหุ้น เรื่องไหนถือว่าเป็น
เรื่องที่ร้ายแรงกว่ากันและตรวจสอบยากกว่า ศ.ศรีราชา กล่าวว่า ในส่วนของที่ดินร้ายแรงกว่ามากเพราะเป็นเหมือนที่
ทำมาหากินเลี้ยงปากท้องของประชาชน ส่วนเรื่องหุ้นเข้าไวออกไว ตรวจสอบได้ยาก น่าจะมีผลกระทบต่อประเทศใน
ระดับหนึ่ง ในเรื่องของการตรวจสอบที่ดินนั้นตรวจสอบง่ายกว่าหุ้น ในการตรวจสอบต้องไปปรึกษากับทางเจ้าหน้าที่
ระดับสูงของทางตลาดหลักทรัพย์ ว่าเรื่องที่ทางผู้ตรวจการแผ่นดินจะตรวจสอบในเรื่องของการนอมินีและการถือ
ครองหุ้นของต่างด้าว ว่าจะมีผลกระทบกับตลาดหุ้นของไทยแค่ไหน จะต้องดำเนินการให้รอบคอบที่สุดและต้องมี
หลักฐานหรือการร้องเรียนถึงมีเหตุผลเพียงพอที่จะตรวจสอบได้.
