ASTVผู้จัดการรายวัน-อาร์เจนตินาแสบขายข้าว Thasmin ที่ส่งออกไปอุรุกวัยและปารากวัย อ้างใช้ข้าวที่พัฒนามาจากพันธุ์ข้าวหอมมะลิไทย “พาณิชย์”หวั่นทำคนสับสน และทำชื่อเสียงเสียหาย เร่งตรวจดีเอ็นเอด่วน ย้ำหากตรวจสอบแล้วเป็นสายพันธุ์เดียวกันจริง เตรียมเรียกแบ่งปันผลประโยชน์ทันที หากไม่ใช่เตรียมคัดค้านถึงที่สุด
นางปัจฉิมา ธนสันติ อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยว่า ขณะนี้ได้มีการตรวจสอบพบว่าบริษัท Grupo Estrella S.A. ในอาร์เจนตินา ได้ผลิตข้าว Thasmin ตรา Arroz Gallo และส่งออกไปยังอุรุกวัยและปารากวัย โดยด้านหลังของบรรจุภัณฑ์มีข้อความว่าข้าว Thasmin เป็นข้าวที่พัฒนาสายพันธุ์จากข้าวไทยที่มีกลิ่นหอมคล้ายดอกมะลิ และเป็นที่นิยมสำหรับการประกอบอาหารในเอเชีย มีลักษณะเป็นข้าวเมล็ดยาวที่มีความยาวกว่า 6 มิลลิเมตร และไม่เกาะตัวเวลา แช่น้ำ แต่จากการทดลองหุงและรับประทาน พบว่า ข้าวดังกล่าวไม่มีกลิ่นหอมเช่นข้าวหอมมะลิไทย และมีรสชาติคล้ายคลึงกับข้าวเมล็ดยาวทั่วไป
ทั้งนี้ กรมฯ อยู่ระหว่างการดำเนินการขอตัวอย่างข้าว เพื่อให้กรมการข้าวตรวจสอบสายพันธุ์ หากผลการตรวจสอบดีเอ็นเอของข้าว Thasmin ไม่ใช่ดีเอนเอที่พัฒนามาจากสายพันธุ์ข้าวไทย จะแจ้งให้หน่วยงานของไทย เช่น กระทรวงการต่างประเทศ กรมการค้าต่างประเทศ หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาข้อกังวลเรื่องการโฆษณา และหีบห่อของข้าว Thasmin ดังกล่าวว่าเป็นการแอบอ้าง หลอกลวง สร้างความเข้าใจผิดให้แก่ผู้บริโภค เพราะอาจจะกระทบต่อตลาดและภาพลักษณ์ข้าวไทย ขึ้นหารือกับอาร์เจนตินา
อย่างไรก็ตาม หากผลการตรวจสอบดีเอ็นเอ สายพันธุ์ข้าว Thasmin เป็นสายพันธุ์ที่พัฒนามาจากสายพันธุ์ข้าวไทยจริง ก็ควรจะพิจารณาหารือกับอาร์เจนตินาเพื่อให้ปฏิบัติตามข้อกำหนดของภาคีอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (Convention on Biological Diversity : CBD) ซึ่งทั้งไทยและอาร์เจนตินาได้ให้สัตยาบันไว้แล้ว โดยจะต้องเจรจาเรื่องการแบ่งปันผลประโยชน์
นอกจากนี้ กรมฯ ยังได้มีการตรวจสอบข้อมูลการจดสิทธิบัตรสายพันธุ์ข้าว และการจดทะเบียนพันธุ์พืชข้าวของบริษัท Grupo Estrella S.A. ทั้งในไทยและสหรัฐฯ ไม่พบการยื่นจดทะเบียนดังกล่าวในทั้งสองประเทศ และขณะนี้ยังอยู่ระหว่าการประสานสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงบัวโนสไอเรส เพื่อตรวจสอบข้อมูลการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา เช่น เครื่องหมายการค้าข้าว Thasmin ในอาร์เจนตินา
สำหรับแนวทางการป้องกัน กรมการค้าต่างประเทศ จะต้องเร่งสร้างความคุ้มครองให้แก่ข้าวไทยในต่างประเทศอย่างจริงจังและมากขึ้น เช่น การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเครื่องหมายรับรอง รวมทั้งสร้างความเข้าใจให้แก่ผู้บริโภคในต่างประเทศในการเลือกซื้อข้าวหอมมะลิไทยที่ถูกต้องด้วย
นางปัจฉิมา ธนสันติ อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยว่า ขณะนี้ได้มีการตรวจสอบพบว่าบริษัท Grupo Estrella S.A. ในอาร์เจนตินา ได้ผลิตข้าว Thasmin ตรา Arroz Gallo และส่งออกไปยังอุรุกวัยและปารากวัย โดยด้านหลังของบรรจุภัณฑ์มีข้อความว่าข้าว Thasmin เป็นข้าวที่พัฒนาสายพันธุ์จากข้าวไทยที่มีกลิ่นหอมคล้ายดอกมะลิ และเป็นที่นิยมสำหรับการประกอบอาหารในเอเชีย มีลักษณะเป็นข้าวเมล็ดยาวที่มีความยาวกว่า 6 มิลลิเมตร และไม่เกาะตัวเวลา แช่น้ำ แต่จากการทดลองหุงและรับประทาน พบว่า ข้าวดังกล่าวไม่มีกลิ่นหอมเช่นข้าวหอมมะลิไทย และมีรสชาติคล้ายคลึงกับข้าวเมล็ดยาวทั่วไป
ทั้งนี้ กรมฯ อยู่ระหว่างการดำเนินการขอตัวอย่างข้าว เพื่อให้กรมการข้าวตรวจสอบสายพันธุ์ หากผลการตรวจสอบดีเอ็นเอของข้าว Thasmin ไม่ใช่ดีเอนเอที่พัฒนามาจากสายพันธุ์ข้าวไทย จะแจ้งให้หน่วยงานของไทย เช่น กระทรวงการต่างประเทศ กรมการค้าต่างประเทศ หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาข้อกังวลเรื่องการโฆษณา และหีบห่อของข้าว Thasmin ดังกล่าวว่าเป็นการแอบอ้าง หลอกลวง สร้างความเข้าใจผิดให้แก่ผู้บริโภค เพราะอาจจะกระทบต่อตลาดและภาพลักษณ์ข้าวไทย ขึ้นหารือกับอาร์เจนตินา
อย่างไรก็ตาม หากผลการตรวจสอบดีเอ็นเอ สายพันธุ์ข้าว Thasmin เป็นสายพันธุ์ที่พัฒนามาจากสายพันธุ์ข้าวไทยจริง ก็ควรจะพิจารณาหารือกับอาร์เจนตินาเพื่อให้ปฏิบัติตามข้อกำหนดของภาคีอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (Convention on Biological Diversity : CBD) ซึ่งทั้งไทยและอาร์เจนตินาได้ให้สัตยาบันไว้แล้ว โดยจะต้องเจรจาเรื่องการแบ่งปันผลประโยชน์
นอกจากนี้ กรมฯ ยังได้มีการตรวจสอบข้อมูลการจดสิทธิบัตรสายพันธุ์ข้าว และการจดทะเบียนพันธุ์พืชข้าวของบริษัท Grupo Estrella S.A. ทั้งในไทยและสหรัฐฯ ไม่พบการยื่นจดทะเบียนดังกล่าวในทั้งสองประเทศ และขณะนี้ยังอยู่ระหว่าการประสานสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงบัวโนสไอเรส เพื่อตรวจสอบข้อมูลการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา เช่น เครื่องหมายการค้าข้าว Thasmin ในอาร์เจนตินา
สำหรับแนวทางการป้องกัน กรมการค้าต่างประเทศ จะต้องเร่งสร้างความคุ้มครองให้แก่ข้าวไทยในต่างประเทศอย่างจริงจังและมากขึ้น เช่น การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเครื่องหมายรับรอง รวมทั้งสร้างความเข้าใจให้แก่ผู้บริโภคในต่างประเทศในการเลือกซื้อข้าวหอมมะลิไทยที่ถูกต้องด้วย
