อาร์เจนตินาแสบ ขายข้าว Thasmin ที่ส่งออกไปอุรุกวัย และปารากวัย อ้างใช้ข้าวที่พัฒนามาจากพันธุ์ข้าวหอมมะลิไทย “พาณิชย์” หวั่นทำคนสับสน และทำชื่อเสียงเสียหาย เร่งตรวจดีเอ็นเอด่วน ย้ำ หากตรวจสอบแล้วเป็นสายพันธุ์เดียวกันจริง เตรียมเรียกแบ่งปันผลประโยชน์ทันที หากไม่ใช่เตรียมคัดค้านถึงที่สุด
นางปัจฉิมา ธนสันติ อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยว่า ขณะนี้ได้มีการตรวจสอบ พบว่า บริษัท Grupo Estrella S.A.ในอาร์เจนตินา ได้ผลิตข้าว Thasmin ตรา Arroz Gallo และส่งออกไปยังอุรุกวัย และปารากวัย โดยด้านหลังของบรรจุภัณฑ์มีข้อความว่า ข้าว Thasmin เป็นข้าวที่พัฒนาสายพันธุ์จากข้าวไทยที่มีกลิ่นหอมคล้ายดอกมะลิ และเป็นที่นิยมสำหรับการประกอบอาหารในเอเชีย มีลักษณะเป็นข้าวเมล็ดยาวที่มีความยาวกว่า 6 มิลลิเมตร และไม่เกาะตัวเวลา แช่น้ำ แต่จากการทดลองหุงและรับประทาน พบว่า ข้าวดังกล่าวไม่มีกลิ่นหอมเช่นข้าวหอมมะลิไทย และมีรสชาติคล้ายคลึงกับข้าวเมล็ดยาวทั่วไป
ทั้งนี้ กรมฯ อยู่ระหว่างการดำเนินการขอตัวอย่างข้าว เพื่อให้กรมการข้าวตรวจสอบสายพันธุ์ หากผลการตรวจสอบดีเอ็นเอของข้าว Thasmin ไม่ใช่ดีเอ็นเอที่พัฒนามาจากสายพันธุ์ข้าวไทย จะแจ้งให้หน่วยงานของไทย เช่น กระทรวงการต่างประเทศ กรมการค้าต่างประเทศ หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาข้อกังวลเรื่องการโฆษณา และหีบห่อของข้าว Thasmin ดังกล่าวว่าเป็นการแอบอ้าง หลอกลวง สร้างความเข้าใจผิดให้แก่ผู้บริโภค เพราะอาจจะกระทบต่อตลาดและภาพลักษณ์ข้าวไทย ขึ้นหารือกับอาร์เจนตินา
อย่างไรก็ตาม หากผลการตรวจสอบดีเอ็นเอ สายพันธุ์ข้าว Thasmin เป็นสายพันธุ์ที่พัฒนามาจากสายพันธุ์ข้าวไทยจริง ก็ควรจะพิจารณาหารือกับอาร์เจนตินาเพื่อให้ปฏิบัติตามข้อกำหนดของภาคีอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (Convention on Biological Diversity : CBD) ซึ่งทั้งไทยและอาร์เจนตินาได้ให้สัตยาบันไว้แล้ว โดยจะต้องเจรจาเรื่องการแบ่งปันผลประโยชน์
นอกจากนี้ กรมฯ ยังได้มีการตรวจสอบข้อมูลการจดสิทธิบัตรสายพันธุ์ข้าว และการจดทะเบียนพันธุ์พืชข้าวของบริษัท Grupo Estrella S.A.ทั้งในไทยและสหรัฐฯ ไม่พบการยื่นจดทะเบียนดังกล่าวในทั้งสองประเทศ และขณะนี้ยังอยู่ระหว่าการประสานสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงบัวโนสไอเรส เพื่อตรวจสอบข้อมูลการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา เช่น เครื่องหมายการค้าข้าว Thasmin ในอาร์เจนตินา
สำหรับแนวทางการป้องกัน กรมการค้าต่างประเทศ จะต้องเร่งสร้างความคุ้มครองให้แก่ข้าวไทยในต่างประเทศอย่างจริงจังและมากขึ้น เช่น การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเครื่องหมายรับรอง รวมทั้งสร้างความเข้าใจให้แก่ผู้บริโภคในต่างประเทศในการเลือกซื้อข้าวหอมมะลิไทยที่ถูกต้องด้วย
นางปัจฉิมา ธนสันติ อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยว่า ขณะนี้ได้มีการตรวจสอบ พบว่า บริษัท Grupo Estrella S.A.ในอาร์เจนตินา ได้ผลิตข้าว Thasmin ตรา Arroz Gallo และส่งออกไปยังอุรุกวัย และปารากวัย โดยด้านหลังของบรรจุภัณฑ์มีข้อความว่า ข้าว Thasmin เป็นข้าวที่พัฒนาสายพันธุ์จากข้าวไทยที่มีกลิ่นหอมคล้ายดอกมะลิ และเป็นที่นิยมสำหรับการประกอบอาหารในเอเชีย มีลักษณะเป็นข้าวเมล็ดยาวที่มีความยาวกว่า 6 มิลลิเมตร และไม่เกาะตัวเวลา แช่น้ำ แต่จากการทดลองหุงและรับประทาน พบว่า ข้าวดังกล่าวไม่มีกลิ่นหอมเช่นข้าวหอมมะลิไทย และมีรสชาติคล้ายคลึงกับข้าวเมล็ดยาวทั่วไป
ทั้งนี้ กรมฯ อยู่ระหว่างการดำเนินการขอตัวอย่างข้าว เพื่อให้กรมการข้าวตรวจสอบสายพันธุ์ หากผลการตรวจสอบดีเอ็นเอของข้าว Thasmin ไม่ใช่ดีเอ็นเอที่พัฒนามาจากสายพันธุ์ข้าวไทย จะแจ้งให้หน่วยงานของไทย เช่น กระทรวงการต่างประเทศ กรมการค้าต่างประเทศ หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาข้อกังวลเรื่องการโฆษณา และหีบห่อของข้าว Thasmin ดังกล่าวว่าเป็นการแอบอ้าง หลอกลวง สร้างความเข้าใจผิดให้แก่ผู้บริโภค เพราะอาจจะกระทบต่อตลาดและภาพลักษณ์ข้าวไทย ขึ้นหารือกับอาร์เจนตินา
อย่างไรก็ตาม หากผลการตรวจสอบดีเอ็นเอ สายพันธุ์ข้าว Thasmin เป็นสายพันธุ์ที่พัฒนามาจากสายพันธุ์ข้าวไทยจริง ก็ควรจะพิจารณาหารือกับอาร์เจนตินาเพื่อให้ปฏิบัติตามข้อกำหนดของภาคีอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (Convention on Biological Diversity : CBD) ซึ่งทั้งไทยและอาร์เจนตินาได้ให้สัตยาบันไว้แล้ว โดยจะต้องเจรจาเรื่องการแบ่งปันผลประโยชน์
นอกจากนี้ กรมฯ ยังได้มีการตรวจสอบข้อมูลการจดสิทธิบัตรสายพันธุ์ข้าว และการจดทะเบียนพันธุ์พืชข้าวของบริษัท Grupo Estrella S.A.ทั้งในไทยและสหรัฐฯ ไม่พบการยื่นจดทะเบียนดังกล่าวในทั้งสองประเทศ และขณะนี้ยังอยู่ระหว่าการประสานสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงบัวโนสไอเรส เพื่อตรวจสอบข้อมูลการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา เช่น เครื่องหมายการค้าข้าว Thasmin ในอาร์เจนตินา
สำหรับแนวทางการป้องกัน กรมการค้าต่างประเทศ จะต้องเร่งสร้างความคุ้มครองให้แก่ข้าวไทยในต่างประเทศอย่างจริงจังและมากขึ้น เช่น การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเครื่องหมายรับรอง รวมทั้งสร้างความเข้าใจให้แก่ผู้บริโภคในต่างประเทศในการเลือกซื้อข้าวหอมมะลิไทยที่ถูกต้องด้วย
