หนองคาย-รถไฟความเร็วสูงกรุงเทพฯ - หนองคาย เดินหน้า เหลือยกร่างข้อตกลงร่วมไทย - จีน เข้าสภาพิจารณาเห็นชอบ คาดรัฐบาลชุดใหม่ได้เซ็นข้อตกลงเดือนต.ค.นี้ ใช้งบ 180,000 ล้านบาท พร้อมวางโครงข่ายพัฒนารถไฟรางคู่ ซื้อหัวจักรใหม่เพิ่ม หากนายกรัฐมนตรีประกาศยุบสภาโครงการไม่สะดุด
นายประณต สุริยะ รองผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม เปิดเผยก่อนการเสวนาเรื่อง รถไฟความเร็วสูงกับการเปลี่ยนแปลงประเทศไทย การเปลี่ยนแปลงจังหวัดหนองคาย ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น วิทยาเขตหนองคายจัดขึ้น ว่า การดำเนินโครงการรถไฟความเร็วสูง ที่ผ่านมา สนข.ได้รับมอบหมายจากกระทรวงคมนาคมให้ศึกษาแผนแม่บทการพัฒนารถไฟความเร็วสูง ซึ่งได้ดำเนินการแล้ว รวมทั้งพัฒนาโครงข่ายรถไฟให้ทันสมัยและการบริการที่ดีขึ้น โดยเมื่อเดือนพ.ย. 2553 ครม.มีมติเห็นชอบแผนแม่บทในการพัฒนาโครงข่ายรถไฟ
สำหรับรถไฟความเร็วสูง รัฐบาลจีนได้ประสานความร่วมมือกับรัฐบาลไทยก่อนหน้านี้ ในเส้นทางจากกรุงเทพฯ - หนองคาย โดย นายวิทิต ทองโสภิต เลขานุการรัฐมนตรีกระทรวงคมนาคม ระบุว่าน่าจะดำเนินการได้ทันทีเพื่อให้สอดรับกับรถไฟไทย - ลาว และ รถไฟจีน - ลาว โดยรถไฟจีน - ลาว ได้มีการลงนามความร่วมมือกันไปแล้วเมื่อเดือนเม.ย. 2553 ซึ่งตามแผนงานของจีนคาดว่าจะก่อสร้างในเดือนเม.ย.นี้
ในส่วนของรถไฟความเร็วสูงของไทย เส้นทางกรุงเทพฯ - หนองคาย รัฐบาลไทยได้ประสานไปยังรัฐบาลจีน เพื่อดำเนินการอยู่เป็นระยะ โดยได้ผ่านกรอบการเจรจาระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลจีนแล้ว ขณะนี้อยู่ระหว่างการยกร่าง รายละเอียดในบันทึกข้อตกลง (MOU) ที่จะไปลงนามร่วมกันระหว่าง 2 ประเทศ ซึ่งจะต้องนำรายละเอียดเข้าสู่ที่ประชุมรัฐสภาเพื่อให้ความเห็นชอบก่อน
งบประมาณในการดำเนินการ เนื่องจากเป็นเรื่องของรัฐบาลกับรัฐบาล ใน MOU จีนอยากให้เป็นการลงทุนคนละครึ่ง 50 : 50 แต่รัฐบาลไทยมาพิจารณาแล้วเห็นว่าไม่เหมาะ เนื่องจากไทยมีรายละเอียดข้อกฎหมายจำกัดมาก ดังนั้นในการยกร่างขั้นต้นฝ่ายไทยจะมีการตั้งบริษัทหรือองค์กรเข้ามาดูแลและถือหุ้นมากกว่าร้อยละ 51
ทั้งนี้ รถไฟสายกรุงเทพฯ-หนองคาย จะใช้งบประมาณ 180,000 ล้านบาท แต่ในขั้นตอนการก่อสร้างบริษัทขึ้นมาดำเนินการนั้นคงไม่ได้ถือหุ้นทั้งหมด อาจใช้ประมาณร้อยละ 30 ในการถือหุ้นครั้งแรก ซึ่งจะต้องมีการเจรจากันอีกครั้งว่าจะกำหนดสัดส่วนเท่าใดให้สอดคล้องกับข้อกฎหมายของประเทศ ส่วนที่เหลืออาจหาเงินกู้มาลงทุน หรือการระดมเงินทุนต่อไป
โครงการดังกล่าว นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี เห็นชอบให้รีบดำเนินการ และหากมีการประกาศยุบสภาก็สามารถดำเนินการต่อได้ ไม่กระทบต่อการพัฒนาโครงการแต่อย่างใด
นายประณต กล่าวอีกว่า ล่าสุดกระทรวงคมนาคมได้เสนอแผนพัฒนาโครงข่ายรถไฟ เข้าสู่ ครม. เมื่อวันที่ 17 พ.ย.2553 ครม.เห็นชอบแผนที่จะมีการเพิ่มความแข็งแรงให้โครงข่ายที่มีในปัจจุบัน ทั้งการเปลี่ยนไม้หมอนรถไฟ การบำรุงรักษาทาง การเปลี่ยนรางให้เป็นขนาด 100 ปอนด์ทั้งหมด นอกจากนี้จะมีการหาหัวรถจักรใหม่เพิ่มเติม และการขยายทางคู่ เพราะโครงข่ายรถไฟปัจจุบันต้องรอการสับหลีกรถไฟทำให้เสียเวลา จึงต้องเน้นการทำรางคู่เพิ่มเติม โดยในระยะแรกจะดำเนินการ 737 กิโลเมตร ใน 5 ปีแรก
ส่วนรถไฟระหว่างประเทศไทย - ลาว จากสถานีหนองคาย - สถานีท่านาแล้ง จะต้องมีความร่วมมือระหว่างไทยกับจีน และไทยกับลาว และจะต้องเพิ่มความใกล้ชิดกันมากขึ้น ขณะเดียวกัน สนข.กำลังศึกษาความเหมาะสมของสถานีขนส่งสินค้าคอนเทนเนอร์ (คอนเทนเนอร์ยาร์ด CY) ในการให้บริการขนส่งสินค้าให้สอดคล้องกับโครงข่ายรถไฟในปัจจุบัน ซึ่งจากการระดมความคิดเห็นของทุกภาคส่วนให้เร่งดำเนินการ เพื่อให้การขนส่งทางรถไฟเร็วขึ้น
การค้าขายจากจีนตอนใต้สินค้าจะทะลักเข้ามา การท่องเที่ยวจะบูมอีกครั้ง จังหวัดหนองคายและใกล้เคียงจะต้องปรับตัว ให้สอดประสานกับการค้าและการท่องเที่ยวให้มากขึ้น ขณะเดียวกันนโยบายขยายรถไฟรางคู่มาถึงหนองคายนั้น การค้าขายจะต้องพัฒนามากขึ้น มีผลต่อเนื่องไปถึงที่อยู่อาศัย วิถีชีวิต และสังคมของชาวหนองคายที่ต้องเปลี่ยนแปลงไปบ้าง และเมื่อมีการเปิดเสรีอาเซียน (AEC) ในเร็ว ๆ นี้จะทำให้หนองคายได้รับอานิสงส์ต่าง ๆ จึงต้องเตรียมการรองรับให้เหมาะสมในทุกด้าน
ด้านนายวิทิต ทองโสภิต เลขานุการ รมว.คมนาคม กล่าวเพิ่มเติมว่า แม้ว่าที่ผ่านมา การประชุมสภาจะล่มหลายครั้งทำให้มีกฎหมายกว่า 100 เรื่องที่จะต้องนำเข้าพิจารณาผ่านความเห็นชอบ แต่เชื่อว่า ส.ส.ทุกคน มีความประสงค์ให้กฎหมายที่เหลือผ่านสภา และน่าจะทำบันทึกข้อตกลงกับรัฐบาลจีนได้ในเร็ว ๆ นี้
หลังจากที่นายกรัฐมนตรีจะยุบสภาต้นเดือนพฤษภาคมนี้ กรอบข้อตกลงดังกล่าวน่าจะบรรลุได้ภายในเดือนตุลาคมปีนี้ สามารถให้รัฐบาลชุดต่อไปนำเข้าสภาเพื่อพิจารณาอนุมัติ ลงนามกับรัฐบาลจีนภายในปลายปีนี้ จะมี 5 เส้นทาง
ล่าสุดมีการเพิ่มเติมสายอรัญประเทศ จะต้องทำควบคู่กันไปกับ สายกรุงเทพฯ-หนองคาย ถ้าเป็นไปตามกรอบเวลาที่วางไว้น่าจะเริ่มก่อสร้างได้ปลายปีนี้หรือต้นปีหน้า ปี 2560 น่าจะได้เห็นรถไฟความเร็วสูงเส้นทางกรุงเทพฯ-หนองคาย
