อีกไม่นานจะมีการเลือกตั้งครั้งใหญ่ นักการเมืองและนักเลือกตั้งจำนวนมากจะเสนอหน้าเข้ามาให้ประชาชนเลือกด้วยนโยบายของพรรคซึ่งอาจไม่ต่างกันนักในหลายๆ กรณี ในภาวะเช่นนี้ เราจะใช้อะไรตัดสินว่าจะเลือกใครจากพรรคไหน?
ผมเสนอให้ใช้การปฏิรูปที่ดินเป็นประเด็นหลักในการตัดสินใจ ถ้าพรรคใดและนักการเมืองคนไหนไม่สนับสนุนให้เกิดการปฏิรูปที่ดินอย่างจริงจังและเร่งด่วนตามข้อเสนอของคณะกรรมการปฏิรูปประเทศ อย่าเลือกพรรคนั้นและนักการเมืองคนนั้นเข้าสภาผู้แทนราษฎร ถ้าเราใช้เกณฑ์นี้ เรามีโอกาสลดอิทธิพลของผู้มีประวัติเกี่ยวพันกับความฉ้อฉลจนมีที่ดินนับร้อยนับพันไร่ไม่ว่าเขาจะมาจากเมืองขุนแผน แดนชาละวัน แถบอรัญประเทศ เขตเมืองปราสาทหิน หรือถิ่นหอยใหญ่
หลังเลือกเข้าไปในสภาฯ ใครไม่ทำตามคำสัญญาว่าจะสนับสนุนการปฏิรูปที่ดินอย่างเร่งด่วนก็ต้องเข้าชื่อกันขับไล่ออกไปทันที การขับไล่ไม่น่ายากเนื่องจากทั้งกระบวนการพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย (พธม.) และแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) มีเครือข่ายอยู่ในทุกหย่อมหญ้าแล้ว การกระทำเช่นนี้จะมีความเป็นประชาธิปไตยมากกว่าการประท้วงพร่ำเพรื่อโดยเฉพาะแบบทำลายที่ใช้ความรุนแรงถึงขนาดฆ่าแกงกันและการเผาบ้านเผาเมืองเป็นฐานของการปฏิบัติ
ข้อเสนอของคณะกรรมการปฏิรูปมีส่วนประกอบหลัก 6 ข้อ คือ (1) ระงับการจับกุมประชาชนในข้อหาบุกรุกที่ดินของรัฐจนกว่าการแก้ปัญหาเรื่องที่ดินทำกินจะเสร็จ (2) จำกัดเพดานการถือครองที่ดินเพื่อการเกษตรไม่เกินครอบครัวละ 50 ไร่ (3) จัดให้มีระบบข้อมูลการถือครองที่ดินเพื่อการเกษตรทั่วประเทศเป็นข้อมูลสาธารณะ (4) จัดตั้งธนาคารเพื่อซื้อที่ดินซึ่งไม่ได้ใช้ประโยชน์หรือที่เกินเพดานการถือครองมาจัดสรรให้เกษตรกรซึ่งขาดที่ดินทำกิน
(5) จัดเก็บภาษีที่ดินเกษตรกรรมในอัตราก้าวหน้าเพื่อลดแรงจูงใจในการถือครองที่ดินไว้โดยไม่ทำประโยชน์ และ (6) กำหนดเขตการใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรอย่างชัดเจนโดยผู้ถือครองที่ดินจะต้องทำเกษตรกรรมด้วยตัวเอง ข้อเสนอเหล่านี้มีความจำเป็นอย่างยิ่งยวดเนื่องจากที่ดินส่วนใหญ่ไม่ได้ถูกใช้ให้เป็นประโยชน์เท่าที่ควรเพราะราว 90% ตกอยู่ในครอบครองของคนเพียง 10% เท่านั้น ส่วนใหญ่ถือครองไว้เพื่อการเก็งกำไร มิใช่การลงทุนเพื่อสร้างผลิตผล
คงเป็นที่ทราบกันดีแล้วว่า ทันทีที่คณะกรรมการปฏิรูปประกาศข้อเสนอออกมา มหาเศรษฐีที่ดินคนหนึ่งซึ่งเคยเป็นถึงอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลังก็ออกมาแสดงธรรมชาติธาตุแท้ด้วยการดูแคลนคณะกรรมการฯ แบบไร้ยางอาย นั่นหมายความว่า เขาจะเป็นหัวหอกในการต่อต้านการปฏิรูปที่ดินแบบหัวชนฝา ฉะนั้น เราอย่าเลือกเขาเข้าสภาฯ เขาจะได้เอาหัวชนฝาจนตาย
ในการประชุมคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ มีรายงานว่าคณะรัฐมนตรีมีมติรับหลักการในเรื่องนี้ ทว่ารัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีซึ่งมีหน้าที่ประสานงานด้านการปฏิรูปประเทศกลับออกมาบอกว่ารัฐบาลได้ทำหลายอย่างที่คณะกรรมการเสนอแล้ว นั่นเป็นการตีขลุมแบบเด็กอมมือที่ขาดวุฒิภาวะ ต่อไปนี้เราจะต้องจับตาดูนายกรัฐมนตรีว่าจะผลักดันเรื่องการปฏิรูปที่ดินอย่างเต็มที่หรือไม่ หากเขาไม่ทำย่อมตีความหมายได้ว่าเขาขาดภาวะผู้นำที่ประเทศต้องการ
ทั้งนี้เพราะตั้งแต่เข้ารับตำแหน่งนายกฯ เขาย้ำนักย้ำหนาว่าจะแก้ปัญหาอันเนื่องมาจากความเหลื่อมล้ำและความยากจนพร้อมกับจะน้อมนำแนวคิดเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นกรอบของการพัฒนาประเทศ การปฏิรูปที่ดินเป็นปัจจัยหมายเลขหนึ่งทั้งของเศรษฐกิจพอเพียงและของการแก้ปัญหาอันเนื่องมาจากความเหลื่อมล้ำและความยากจน ฉะนั้น หากเขาเตะถ่วงเรื่องนี้ นายกรัฐมนตรีจะไม่ต่างกับนักการเมืองขี้ฉ้อฉลคนอื่นๆ ซึ่งดีแต่ปาก จึงขอเสนอว่าอย่าสนับสนุนให้เขากลับมารับตำแหน่งนายกฯ อีก
ในขณะนี้ บรรดาเศรษฐีที่ดินส่วนใหญ่คงคิดไม่ต่างกับอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลังที่จะต้อต้านการปฏิรูปที่ดินแบบหัวชนฝา ผมมองว่าแทนที่จะทำเช่นนั้น เจ้าของที่ดินควรให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่ ทั้งนี้เพราะพวกเขาอาจสามารถต่อรองเพดานของการถือครองที่ดินเกิน 50 ไร่ได้และส่วนที่เก็บไว้ไม่ได้ก็จะได้รับค่าตอบแทนอย่างเหมาะสม นอกจากนั้น สังคมไทยจะไม่สามารถพัฒนาแบบยั่งยืนได้ตราบใดที่การกระจายที่ดินยังเป็นดังเช่นที่เห็นอยู่ ส่งผลให้ความยากจนและความเหลื่อมล้ำนำไปสู่ความแตกแยกเพิ่มขึ้นจนคนรวยก็จะไม่มีทางอยู่ได้อย่างสงบสุข
หลังจากการเลือกตั้งครั้งหน้าซึ่งทั้ง พธม. และ นปช.ควรพากันรณรงค์เลือกพรรคและผู้สมัครที่สนับสนุนการปฏิรูปที่ดินแล้ว ผมเสนอว่าทั้งสองเครือข่ายเคลื่อนไหวต่อไปอย่างเข้มข้นเพื่อกดดันให้มีการจัดตั้งธนาคารที่ดินอย่างเร่งด่วน จากนั้นก็ช่วยกันพาชาวนาชาวไร่ซึ่งไร้ที่ทำกินในทุกท้องถิ่นกดดันผู้มีที่ดินจำนวนมากโดยเฉพาะที่รกร้างว่างเปล่าให้ขายที่เหล่านั้นให้ธนาคารที่ดินเพื่อนำมาขายให้แก่พวกเขาแบบผ่อนชำระระยะยาวอย่างทั่วถึง การรณรงค์แบบนี้จะมีผลในด้านการพัฒนาตามระบอบประชาธิปไตยที่จะนำไปสู่ความยั่งยืนอย่างแท้จริง
ผมเสนอให้ใช้การปฏิรูปที่ดินเป็นประเด็นหลักในการตัดสินใจ ถ้าพรรคใดและนักการเมืองคนไหนไม่สนับสนุนให้เกิดการปฏิรูปที่ดินอย่างจริงจังและเร่งด่วนตามข้อเสนอของคณะกรรมการปฏิรูปประเทศ อย่าเลือกพรรคนั้นและนักการเมืองคนนั้นเข้าสภาผู้แทนราษฎร ถ้าเราใช้เกณฑ์นี้ เรามีโอกาสลดอิทธิพลของผู้มีประวัติเกี่ยวพันกับความฉ้อฉลจนมีที่ดินนับร้อยนับพันไร่ไม่ว่าเขาจะมาจากเมืองขุนแผน แดนชาละวัน แถบอรัญประเทศ เขตเมืองปราสาทหิน หรือถิ่นหอยใหญ่
หลังเลือกเข้าไปในสภาฯ ใครไม่ทำตามคำสัญญาว่าจะสนับสนุนการปฏิรูปที่ดินอย่างเร่งด่วนก็ต้องเข้าชื่อกันขับไล่ออกไปทันที การขับไล่ไม่น่ายากเนื่องจากทั้งกระบวนการพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย (พธม.) และแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) มีเครือข่ายอยู่ในทุกหย่อมหญ้าแล้ว การกระทำเช่นนี้จะมีความเป็นประชาธิปไตยมากกว่าการประท้วงพร่ำเพรื่อโดยเฉพาะแบบทำลายที่ใช้ความรุนแรงถึงขนาดฆ่าแกงกันและการเผาบ้านเผาเมืองเป็นฐานของการปฏิบัติ
ข้อเสนอของคณะกรรมการปฏิรูปมีส่วนประกอบหลัก 6 ข้อ คือ (1) ระงับการจับกุมประชาชนในข้อหาบุกรุกที่ดินของรัฐจนกว่าการแก้ปัญหาเรื่องที่ดินทำกินจะเสร็จ (2) จำกัดเพดานการถือครองที่ดินเพื่อการเกษตรไม่เกินครอบครัวละ 50 ไร่ (3) จัดให้มีระบบข้อมูลการถือครองที่ดินเพื่อการเกษตรทั่วประเทศเป็นข้อมูลสาธารณะ (4) จัดตั้งธนาคารเพื่อซื้อที่ดินซึ่งไม่ได้ใช้ประโยชน์หรือที่เกินเพดานการถือครองมาจัดสรรให้เกษตรกรซึ่งขาดที่ดินทำกิน
(5) จัดเก็บภาษีที่ดินเกษตรกรรมในอัตราก้าวหน้าเพื่อลดแรงจูงใจในการถือครองที่ดินไว้โดยไม่ทำประโยชน์ และ (6) กำหนดเขตการใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรอย่างชัดเจนโดยผู้ถือครองที่ดินจะต้องทำเกษตรกรรมด้วยตัวเอง ข้อเสนอเหล่านี้มีความจำเป็นอย่างยิ่งยวดเนื่องจากที่ดินส่วนใหญ่ไม่ได้ถูกใช้ให้เป็นประโยชน์เท่าที่ควรเพราะราว 90% ตกอยู่ในครอบครองของคนเพียง 10% เท่านั้น ส่วนใหญ่ถือครองไว้เพื่อการเก็งกำไร มิใช่การลงทุนเพื่อสร้างผลิตผล
คงเป็นที่ทราบกันดีแล้วว่า ทันทีที่คณะกรรมการปฏิรูปประกาศข้อเสนอออกมา มหาเศรษฐีที่ดินคนหนึ่งซึ่งเคยเป็นถึงอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลังก็ออกมาแสดงธรรมชาติธาตุแท้ด้วยการดูแคลนคณะกรรมการฯ แบบไร้ยางอาย นั่นหมายความว่า เขาจะเป็นหัวหอกในการต่อต้านการปฏิรูปที่ดินแบบหัวชนฝา ฉะนั้น เราอย่าเลือกเขาเข้าสภาฯ เขาจะได้เอาหัวชนฝาจนตาย
ในการประชุมคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ มีรายงานว่าคณะรัฐมนตรีมีมติรับหลักการในเรื่องนี้ ทว่ารัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีซึ่งมีหน้าที่ประสานงานด้านการปฏิรูปประเทศกลับออกมาบอกว่ารัฐบาลได้ทำหลายอย่างที่คณะกรรมการเสนอแล้ว นั่นเป็นการตีขลุมแบบเด็กอมมือที่ขาดวุฒิภาวะ ต่อไปนี้เราจะต้องจับตาดูนายกรัฐมนตรีว่าจะผลักดันเรื่องการปฏิรูปที่ดินอย่างเต็มที่หรือไม่ หากเขาไม่ทำย่อมตีความหมายได้ว่าเขาขาดภาวะผู้นำที่ประเทศต้องการ
ทั้งนี้เพราะตั้งแต่เข้ารับตำแหน่งนายกฯ เขาย้ำนักย้ำหนาว่าจะแก้ปัญหาอันเนื่องมาจากความเหลื่อมล้ำและความยากจนพร้อมกับจะน้อมนำแนวคิดเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นกรอบของการพัฒนาประเทศ การปฏิรูปที่ดินเป็นปัจจัยหมายเลขหนึ่งทั้งของเศรษฐกิจพอเพียงและของการแก้ปัญหาอันเนื่องมาจากความเหลื่อมล้ำและความยากจน ฉะนั้น หากเขาเตะถ่วงเรื่องนี้ นายกรัฐมนตรีจะไม่ต่างกับนักการเมืองขี้ฉ้อฉลคนอื่นๆ ซึ่งดีแต่ปาก จึงขอเสนอว่าอย่าสนับสนุนให้เขากลับมารับตำแหน่งนายกฯ อีก
ในขณะนี้ บรรดาเศรษฐีที่ดินส่วนใหญ่คงคิดไม่ต่างกับอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลังที่จะต้อต้านการปฏิรูปที่ดินแบบหัวชนฝา ผมมองว่าแทนที่จะทำเช่นนั้น เจ้าของที่ดินควรให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่ ทั้งนี้เพราะพวกเขาอาจสามารถต่อรองเพดานของการถือครองที่ดินเกิน 50 ไร่ได้และส่วนที่เก็บไว้ไม่ได้ก็จะได้รับค่าตอบแทนอย่างเหมาะสม นอกจากนั้น สังคมไทยจะไม่สามารถพัฒนาแบบยั่งยืนได้ตราบใดที่การกระจายที่ดินยังเป็นดังเช่นที่เห็นอยู่ ส่งผลให้ความยากจนและความเหลื่อมล้ำนำไปสู่ความแตกแยกเพิ่มขึ้นจนคนรวยก็จะไม่มีทางอยู่ได้อย่างสงบสุข
หลังจากการเลือกตั้งครั้งหน้าซึ่งทั้ง พธม. และ นปช.ควรพากันรณรงค์เลือกพรรคและผู้สมัครที่สนับสนุนการปฏิรูปที่ดินแล้ว ผมเสนอว่าทั้งสองเครือข่ายเคลื่อนไหวต่อไปอย่างเข้มข้นเพื่อกดดันให้มีการจัดตั้งธนาคารที่ดินอย่างเร่งด่วน จากนั้นก็ช่วยกันพาชาวนาชาวไร่ซึ่งไร้ที่ทำกินในทุกท้องถิ่นกดดันผู้มีที่ดินจำนวนมากโดยเฉพาะที่รกร้างว่างเปล่าให้ขายที่เหล่านั้นให้ธนาคารที่ดินเพื่อนำมาขายให้แก่พวกเขาแบบผ่อนชำระระยะยาวอย่างทั่วถึง การรณรงค์แบบนี้จะมีผลในด้านการพัฒนาตามระบอบประชาธิปไตยที่จะนำไปสู่ความยั่งยืนอย่างแท้จริง
