เมื่อวันสุดท้ายของเดือนมีนาคมสิ้นสุดลง บรรยากาศของเทศกาลสงกรานต์ก็เยื้องย่างเข้ามาเยือน
เสียงเพลง “ฟ้าใหม่แล้วละนะน้อง สงกรานต์เราร้องทำนองเพลงโทน โน่นไงจ๊ะ โทนป๊ะโทนๆ ทั้งโยกทั้งโยนเย้ายวนยั่วใจ วันตรุษหยุดการหยุดงาน สังคมชาวบ้านสิคร้านครึกครื้น เริงสงกรานต์กัน พอขวัญชื้นๆ ฉลองวันคืนจนครื้นเครงคลาน” แว่วดังก้องกระหึ่มทุกหนแห่งทั่วแดนไทย
เป็นบทเพลงสุนทราภรณ์รำวงเริงสงกรานต์ ซึ่งผสมผสานเสียงดนตรีเสียงปี่เสียงกลองในทำนองเพลงโทนหรือเพลงรำวง อันแฝงด้วยมนต์เพลงบรรยากาศไทยๆ จากนักร้องรุ่นเก่าของวงสุนทราภรณ์ที่แม้จะล่วงลับไปเกือบหมดแล้ว ได้ทำให้บรรยากาศความเป็นไทยและของสังคมไทยฟื้นคืนมาอีกครั้งหนึ่ง
มนต์เสียงเพลงบรรเลงกล่อมให้ใจคนค่อยๆ คลายความตึงเครียดลง ทำให้บรรยากาศความรุนแรงและการแตกความสามัคคีภายในชาติคงจะทุเลาเบาบางลงในช่วงเทศกาลสงกรานต์
สังคมชาวบ้านต่างเตรียมการต้อนรับสงกรานต์กันทั่วประเทศ คนไทยส่วนใหญ่ในทุกภูมิภาคโดยเฉพาะคนเมือง ไม่ว่าในเมืองหลวงหรือเมืองใหญ่ต่างเตรียมใจเตรียมตัวกลับภูมิลำเนาเดิมเพื่อร่วมทำบุญสงกรานต์กับครอบครัวญาติมิตร อุทิศส่วนบุญส่วนกุศลแก่บรรพบุรุษและบุพการีตามประเพณีไทยแต่ก่อนมา
และปีนี้โชคดีหน่อยหนึ่งที่รัฐบาลท่านแจกเงินให้แก่แรงงานผู้ประกันตนคนละ 2,000 บาท และยังแจกจ่ายเงินให้แก่ผู้ด้อยโอกาสอื่นๆ อีกหลายกลุ่ม ทำให้การฉลองสงกรานต์ปีนี้มีเงินสะพัดทั่วทั้งประเทศ
เงิน 2,000 บาทที่ใส่ลงไปในชนบทไทยย่อมไม่มีใครนำเอาไปฝากในธนาคารอังกฤษหรือสวิตเซอร์แลนด์ หรือฝากกับสถาบันการเงิน แต่จะนำไปใช้จ่ายเพื่อบรรเทาภาระรายจ่ายของประชาชน
นับว่าการทุ่มเงินลงไปสู่ประชาชนในห้วงเวลาเทศกาลสงกรานต์เป็นการยิงปืนนัดเดียวได้นกหลายตัว เพราะเงินดังกล่าวนั้นเมื่อถึงประชาชนในชนบทและนำไปจับจ่ายใช้สอยในทุกหมู่บ้านก็จะเกิดการจับจ่ายใช้สอยจากหมู่บ้านสู่ตำบล สู่อำเภอ สู่จังหวัด และเมืองหลวงในที่สุด
เงิน 2,000 บาท เมื่อจับจ่ายใช้สอยจากมือหนึ่งสู่มือหนึ่งรอบแล้วรอบเล่า จึงเป็นการหมุนเวียนของเงินเท่าจำนวนรอบ ซึ่งอาจจะหมุนเวียนรวมกันเป็นเงินถึง 20,000 บาทภายใน 1 ปี นี่จึงเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจจากฐานรากของสังคมไทยโดยตรง
ย่อมบังเกิดประโยชน์แก่ทุกภาคส่วนทั่วทั้งประเทศ แต่กระนั้นก็ยังมีคนที่รู้เรื่องแต่ทำเป็นไม่เข้าใจ พูดชักใบให้เรือเขว เพียงเพื่อหวังผลในการทำลายล้างกันในทางการเมืองเท่านั้น
เงิน 2,000 บาทที่รัฐบาลให้กับประชาชนในลักษณะนี้ไม่ได้สูญหายไปไหน ในที่สุดรัฐบาลก็จัดเก็บภาษีกลับเข้าคลังเกือบทั้งหมด เพราะทุกทอดที่มีการจับจ่ายใช้สอย รัฐบาลท่านจัดเก็บในลักษณะภาษีมูลค่าเพิ่มถึง 7% ทุกทอด จ่ายกันไปจ่ายกันมาก็ถูกเก็บเป็นภาษีมูลค่าเพิ่มเข้าคลังไปเรื่อยๆ จนรัฐได้เงินกลับคืนมาจนครบทั้ง 2,000 บาท
แต่ผลที่เกิดขึ้นย่อมเป็นประโยชน์แก่ประชาชนทุกหมู่ทุกเหล่าและทุกภาคส่วน เพราะเมื่อมีการไหลเวียนเปลี่ยนมือของเงิน เส้นเลือดทางเศรษฐกิจของประเทศก็จะไหลเวียนเป็นปกติ
วิธีการเช่นนี้มีการปฏิบัติและนำมาใช้กันในหลายประเทศ เพราะเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจในยามวิกฤตทางเศรษฐกิจที่ได้ผลเร็ว ได้ผลตรงเป้ามากที่สุด และรัฐก็ไม่ได้เสียหายอะไร
ในขณะที่บรรยากาศเทศกาลสงกรานต์เยื้องกรายเข้ามา บรรดาโหรานุโหรทั้งหลายต่างก็ทำนายทายทักถึงสถานการณ์บ้านเมืองที่จะเป็นไปในปีใหม่ไทยที่จะมาถึง
ซึ่งในทางราชการในสมัยโบราณนั้นจะมีกรมโหรหลวงทำหน้าที่พยากรณ์สงกรานต์ทูลเกล้าฯ ถวายพระเจ้าแผ่นดิน เพื่อให้ประจักษ์ว่าฤดูกาลดินฟ้าอากาศน้ำท่า การทำไร่ไถนาป่าสวน ตลอดจนผลิตผลด้านภักษาหาร มังสาหาร ที่จะเป็นไปในแผ่นดินนั้นเป็นประการใด และจะมีเหตุเภทภัยใดๆ เกิดขึ้นในบ้านเมืองบ้างหรือไม่
ดังนั้นในวาระเช่นนี้จึงเป็นวาระอันควรที่จะได้พยากรณ์สงกรานต์ตามแบบอย่างฉบับบรรพ์ ดังที่เคยปฏิบัติมาเช่นเดียวกับปีก่อนๆ และก็เป็นธรรมเนียมว่าจะต้องทำความเข้าใจกันเรื่องสงกรานต์พร้อมกันไปด้วย
เพราะในวันนี้มีการอธิบายและมีการกล่าวขวัญกันในเรื่องวันสงกรานต์แตกต่างหลากหลายกันไป และส่วนใหญ่ก็กล่าวกันไปตามความรู้สึกนึกคิดของตนเอง จนเลือนไกลออกไปจากคัมภีร์อันมีมาแต่โบราณ ซึ่งหวังยังประโยชน์ที่จะธำรงรักษาแบบอย่างหลักวิชาในการพรรณนาความเรื่องสงกรานต์ ที่สังคมไทยเรามีคติยึดถือมาแต่ก่อนด้วย
เคยมีการกล่าวขานว่าสงกรานต์หมายถึงสัตว์น้ำตัวเล็กๆ สีแดงคล้ายกับไรน้ำ ที่มีมากับฝนแรกในช่วงสงกรานต์ จนบางท่านนำไปกล่าวประชดตามสถานการณ์ในขณะนี้ว่า คนเสื้อแดงที่ชุมนุมอยู่หน้าทำเนียบรัฐบาลก็คือตัวสงกรานต์เช่นเดียวกัน แต่ไม่ได้มาพร้อมกับฝนรับสงกรานต์ เพราะมาชุมนุมกันตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม 2552 นี่คือตัวอย่างความเข้าใจผิดและความผิดเพี้ยนที่เกิดขึ้น
ความจริงสงกรานต์ไม่ใช่สัตว์น้ำตัวสีแดงดังกล่าว แต่หมายถึงการโคจรของพระอาทิตย์ในยามที่โคจรผ่านจุดสำคัญในจักรราศีและจักรวาล ซึ่งมีอยู่ 5 ชนิดด้วยกัน คือ
สงกรานต์วัน หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามองศาใดองศาหนึ่งในจักรราศี
สงกรานต์เดือน หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีใดราศีหนึ่งในจักรราศี
สงกรานต์ปี หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีมีนสู่ราศีเมษ ซึ่งคล้ายคลึงกับสงกรานต์เดือน เป็นแต่ว่าจะเกิดขึ้นปีละครั้งเดียว เพราะพระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีมีนสู่ราศีเมษเพียงปีละครั้งเดียวเท่านั้น
อายันสงกรานต์เหนือ หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรทางเฉียงไปถึงจุดกึ่งกลางขอบฟ้าข้างทิศเหนือ
อายันสงกรานต์ใต้ หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรทางเฉียงไปถึงจุดกึ่งกลางขอบฟ้าข้างทิศใต้
ในจำนวนสงกรานต์ 5 ชนิดนี้ที่เกี่ยวข้องกับวันสงกรานต์หรือเทศกาลสงกรานต์ก็คือสงกรานต์ปี นั่นคือสงกรานต์ชนิดที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีมีนสู่ราศีเมษ ซึ่งจะเกิดขึ้นปีละหนึ่งครั้ง
ในปีพุทธศักราช 2552 นี้ พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีมีนสู่ราศีเมษ ในวันอังคารที่ 14 เมษายน 2552 เวลา 01 นาฬิกา 8 นาที 24 วินาที ซึ่งตามปฏิทินทางสุริยคติระบุว่าเป็นวันอังคาร เพราะเวลาที่พระอาทิตย์ย้ายราศีนั้นล่วงเลยเวลา 0 นาฬิกา ของวันใหม่ไปแล้ว จึงอาจเกิดความเข้าใจสับสนว่าเป็นวันอังคารแล้ว
แต่ในทางจันทรคติและในทางโหราศาสตร์นั้นยังคงถือว่าเป็นวันจันทร์ เพราะการจะเปลี่ยนวันทางจันทรคติจะถือเอาวันเวลาที่พระอาทิตย์อุทัยคือวันเวลาที่พระอาทิตย์ทอแสงทาบขอบฟ้าเบื้องบูรพาทิศเป็นสำคัญ ดังนั้นแม้เวลาที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีทางสุริยคติจะเป็นวันที่ 14 เมษายน 2552 แต่เมื่อยังไม่ถึงเวลาอุทัยคือรุ่งอรุณแล้ว ทางจันทรคติจึงยังถือว่าเป็นวันจันทร์
ดังนั้นคำประกาศสงกรานต์ประจำปีพุทธศักราช 2552 จึงเป็นดังนี้
“ปีพุทธศักราช 2552 เป็นปกติมาส ปกติวาร และปกติสุรทิน สงกรานต์วันที่ 14 เมษายน 2552 เวลา 01 นาฬิกา 8 นาที 24 วินาที ตรงกับวันจันทร์ทางจันทรคติ นางสงกรานต์ชื่อพระนางโคราคะเทวี ทรงพาหุรัด ทัดดอกปีบ แก้วมุกดาหารเป็นอาภรณ์ ภักษาหารน้ำมัน เนย พระหัตถ์ขวาทรงพระขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายทรงไม้เท้า เสด็จไสยาสน์หลับเนตรมาบนหลังเสือ เถลิงศกขึ้นจุลศักราช 1371 ในวันที่ 16 เมษายน 2552 เวลา 05 นาฬิกา 6 นาที 0 วินาที ตรงกับวันพุธทางจันทรคติ วันเสาร์เป็นธงชัย วันพุธเป็นอธิบดี วันศุกร์เป็นอุบาทว์และโลกาวินาศ”
ในคำประกาศสงกรานต์นี้มีหลายเรื่องผสมอยู่ด้วยกัน คือประกาศวันเวลาสงกรานต์อย่างหนึ่ง ประกาศพระนามและเครื่องทรง ตลอดจนอิริยาบถและพาหนะของนางสงกรานต์ซึ่งเข้าเวรประจำปีอย่างหนึ่ง ประกาศการเถลิงศกสำหรับปีจุลศักราชอย่างหนึ่ง และประกาศกาลโยค คือกำหนดวัน ยาม ราศี ดิถีและฤกษ์ที่เป็นธงชัย อธิบดี อุบาทว์ และโลกาวินาศอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งจะนำไปใช้เป็นพื้นฐานในบทพยากรณ์สงกรานต์.
เสียงเพลง “ฟ้าใหม่แล้วละนะน้อง สงกรานต์เราร้องทำนองเพลงโทน โน่นไงจ๊ะ โทนป๊ะโทนๆ ทั้งโยกทั้งโยนเย้ายวนยั่วใจ วันตรุษหยุดการหยุดงาน สังคมชาวบ้านสิคร้านครึกครื้น เริงสงกรานต์กัน พอขวัญชื้นๆ ฉลองวันคืนจนครื้นเครงคลาน” แว่วดังก้องกระหึ่มทุกหนแห่งทั่วแดนไทย
เป็นบทเพลงสุนทราภรณ์รำวงเริงสงกรานต์ ซึ่งผสมผสานเสียงดนตรีเสียงปี่เสียงกลองในทำนองเพลงโทนหรือเพลงรำวง อันแฝงด้วยมนต์เพลงบรรยากาศไทยๆ จากนักร้องรุ่นเก่าของวงสุนทราภรณ์ที่แม้จะล่วงลับไปเกือบหมดแล้ว ได้ทำให้บรรยากาศความเป็นไทยและของสังคมไทยฟื้นคืนมาอีกครั้งหนึ่ง
มนต์เสียงเพลงบรรเลงกล่อมให้ใจคนค่อยๆ คลายความตึงเครียดลง ทำให้บรรยากาศความรุนแรงและการแตกความสามัคคีภายในชาติคงจะทุเลาเบาบางลงในช่วงเทศกาลสงกรานต์
สังคมชาวบ้านต่างเตรียมการต้อนรับสงกรานต์กันทั่วประเทศ คนไทยส่วนใหญ่ในทุกภูมิภาคโดยเฉพาะคนเมือง ไม่ว่าในเมืองหลวงหรือเมืองใหญ่ต่างเตรียมใจเตรียมตัวกลับภูมิลำเนาเดิมเพื่อร่วมทำบุญสงกรานต์กับครอบครัวญาติมิตร อุทิศส่วนบุญส่วนกุศลแก่บรรพบุรุษและบุพการีตามประเพณีไทยแต่ก่อนมา
และปีนี้โชคดีหน่อยหนึ่งที่รัฐบาลท่านแจกเงินให้แก่แรงงานผู้ประกันตนคนละ 2,000 บาท และยังแจกจ่ายเงินให้แก่ผู้ด้อยโอกาสอื่นๆ อีกหลายกลุ่ม ทำให้การฉลองสงกรานต์ปีนี้มีเงินสะพัดทั่วทั้งประเทศ
เงิน 2,000 บาทที่ใส่ลงไปในชนบทไทยย่อมไม่มีใครนำเอาไปฝากในธนาคารอังกฤษหรือสวิตเซอร์แลนด์ หรือฝากกับสถาบันการเงิน แต่จะนำไปใช้จ่ายเพื่อบรรเทาภาระรายจ่ายของประชาชน
นับว่าการทุ่มเงินลงไปสู่ประชาชนในห้วงเวลาเทศกาลสงกรานต์เป็นการยิงปืนนัดเดียวได้นกหลายตัว เพราะเงินดังกล่าวนั้นเมื่อถึงประชาชนในชนบทและนำไปจับจ่ายใช้สอยในทุกหมู่บ้านก็จะเกิดการจับจ่ายใช้สอยจากหมู่บ้านสู่ตำบล สู่อำเภอ สู่จังหวัด และเมืองหลวงในที่สุด
เงิน 2,000 บาท เมื่อจับจ่ายใช้สอยจากมือหนึ่งสู่มือหนึ่งรอบแล้วรอบเล่า จึงเป็นการหมุนเวียนของเงินเท่าจำนวนรอบ ซึ่งอาจจะหมุนเวียนรวมกันเป็นเงินถึง 20,000 บาทภายใน 1 ปี นี่จึงเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจจากฐานรากของสังคมไทยโดยตรง
ย่อมบังเกิดประโยชน์แก่ทุกภาคส่วนทั่วทั้งประเทศ แต่กระนั้นก็ยังมีคนที่รู้เรื่องแต่ทำเป็นไม่เข้าใจ พูดชักใบให้เรือเขว เพียงเพื่อหวังผลในการทำลายล้างกันในทางการเมืองเท่านั้น
เงิน 2,000 บาทที่รัฐบาลให้กับประชาชนในลักษณะนี้ไม่ได้สูญหายไปไหน ในที่สุดรัฐบาลก็จัดเก็บภาษีกลับเข้าคลังเกือบทั้งหมด เพราะทุกทอดที่มีการจับจ่ายใช้สอย รัฐบาลท่านจัดเก็บในลักษณะภาษีมูลค่าเพิ่มถึง 7% ทุกทอด จ่ายกันไปจ่ายกันมาก็ถูกเก็บเป็นภาษีมูลค่าเพิ่มเข้าคลังไปเรื่อยๆ จนรัฐได้เงินกลับคืนมาจนครบทั้ง 2,000 บาท
แต่ผลที่เกิดขึ้นย่อมเป็นประโยชน์แก่ประชาชนทุกหมู่ทุกเหล่าและทุกภาคส่วน เพราะเมื่อมีการไหลเวียนเปลี่ยนมือของเงิน เส้นเลือดทางเศรษฐกิจของประเทศก็จะไหลเวียนเป็นปกติ
วิธีการเช่นนี้มีการปฏิบัติและนำมาใช้กันในหลายประเทศ เพราะเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจในยามวิกฤตทางเศรษฐกิจที่ได้ผลเร็ว ได้ผลตรงเป้ามากที่สุด และรัฐก็ไม่ได้เสียหายอะไร
ในขณะที่บรรยากาศเทศกาลสงกรานต์เยื้องกรายเข้ามา บรรดาโหรานุโหรทั้งหลายต่างก็ทำนายทายทักถึงสถานการณ์บ้านเมืองที่จะเป็นไปในปีใหม่ไทยที่จะมาถึง
ซึ่งในทางราชการในสมัยโบราณนั้นจะมีกรมโหรหลวงทำหน้าที่พยากรณ์สงกรานต์ทูลเกล้าฯ ถวายพระเจ้าแผ่นดิน เพื่อให้ประจักษ์ว่าฤดูกาลดินฟ้าอากาศน้ำท่า การทำไร่ไถนาป่าสวน ตลอดจนผลิตผลด้านภักษาหาร มังสาหาร ที่จะเป็นไปในแผ่นดินนั้นเป็นประการใด และจะมีเหตุเภทภัยใดๆ เกิดขึ้นในบ้านเมืองบ้างหรือไม่
ดังนั้นในวาระเช่นนี้จึงเป็นวาระอันควรที่จะได้พยากรณ์สงกรานต์ตามแบบอย่างฉบับบรรพ์ ดังที่เคยปฏิบัติมาเช่นเดียวกับปีก่อนๆ และก็เป็นธรรมเนียมว่าจะต้องทำความเข้าใจกันเรื่องสงกรานต์พร้อมกันไปด้วย
เพราะในวันนี้มีการอธิบายและมีการกล่าวขวัญกันในเรื่องวันสงกรานต์แตกต่างหลากหลายกันไป และส่วนใหญ่ก็กล่าวกันไปตามความรู้สึกนึกคิดของตนเอง จนเลือนไกลออกไปจากคัมภีร์อันมีมาแต่โบราณ ซึ่งหวังยังประโยชน์ที่จะธำรงรักษาแบบอย่างหลักวิชาในการพรรณนาความเรื่องสงกรานต์ ที่สังคมไทยเรามีคติยึดถือมาแต่ก่อนด้วย
เคยมีการกล่าวขานว่าสงกรานต์หมายถึงสัตว์น้ำตัวเล็กๆ สีแดงคล้ายกับไรน้ำ ที่มีมากับฝนแรกในช่วงสงกรานต์ จนบางท่านนำไปกล่าวประชดตามสถานการณ์ในขณะนี้ว่า คนเสื้อแดงที่ชุมนุมอยู่หน้าทำเนียบรัฐบาลก็คือตัวสงกรานต์เช่นเดียวกัน แต่ไม่ได้มาพร้อมกับฝนรับสงกรานต์ เพราะมาชุมนุมกันตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม 2552 นี่คือตัวอย่างความเข้าใจผิดและความผิดเพี้ยนที่เกิดขึ้น
ความจริงสงกรานต์ไม่ใช่สัตว์น้ำตัวสีแดงดังกล่าว แต่หมายถึงการโคจรของพระอาทิตย์ในยามที่โคจรผ่านจุดสำคัญในจักรราศีและจักรวาล ซึ่งมีอยู่ 5 ชนิดด้วยกัน คือ
สงกรานต์วัน หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามองศาใดองศาหนึ่งในจักรราศี
สงกรานต์เดือน หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีใดราศีหนึ่งในจักรราศี
สงกรานต์ปี หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีมีนสู่ราศีเมษ ซึ่งคล้ายคลึงกับสงกรานต์เดือน เป็นแต่ว่าจะเกิดขึ้นปีละครั้งเดียว เพราะพระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีมีนสู่ราศีเมษเพียงปีละครั้งเดียวเท่านั้น
อายันสงกรานต์เหนือ หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรทางเฉียงไปถึงจุดกึ่งกลางขอบฟ้าข้างทิศเหนือ
อายันสงกรานต์ใต้ หมายถึงวันที่พระอาทิตย์โคจรทางเฉียงไปถึงจุดกึ่งกลางขอบฟ้าข้างทิศใต้
ในจำนวนสงกรานต์ 5 ชนิดนี้ที่เกี่ยวข้องกับวันสงกรานต์หรือเทศกาลสงกรานต์ก็คือสงกรานต์ปี นั่นคือสงกรานต์ชนิดที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีมีนสู่ราศีเมษ ซึ่งจะเกิดขึ้นปีละหนึ่งครั้ง
ในปีพุทธศักราช 2552 นี้ พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีมีนสู่ราศีเมษ ในวันอังคารที่ 14 เมษายน 2552 เวลา 01 นาฬิกา 8 นาที 24 วินาที ซึ่งตามปฏิทินทางสุริยคติระบุว่าเป็นวันอังคาร เพราะเวลาที่พระอาทิตย์ย้ายราศีนั้นล่วงเลยเวลา 0 นาฬิกา ของวันใหม่ไปแล้ว จึงอาจเกิดความเข้าใจสับสนว่าเป็นวันอังคารแล้ว
แต่ในทางจันทรคติและในทางโหราศาสตร์นั้นยังคงถือว่าเป็นวันจันทร์ เพราะการจะเปลี่ยนวันทางจันทรคติจะถือเอาวันเวลาที่พระอาทิตย์อุทัยคือวันเวลาที่พระอาทิตย์ทอแสงทาบขอบฟ้าเบื้องบูรพาทิศเป็นสำคัญ ดังนั้นแม้เวลาที่พระอาทิตย์โคจรผ่านข้ามราศีทางสุริยคติจะเป็นวันที่ 14 เมษายน 2552 แต่เมื่อยังไม่ถึงเวลาอุทัยคือรุ่งอรุณแล้ว ทางจันทรคติจึงยังถือว่าเป็นวันจันทร์
ดังนั้นคำประกาศสงกรานต์ประจำปีพุทธศักราช 2552 จึงเป็นดังนี้
“ปีพุทธศักราช 2552 เป็นปกติมาส ปกติวาร และปกติสุรทิน สงกรานต์วันที่ 14 เมษายน 2552 เวลา 01 นาฬิกา 8 นาที 24 วินาที ตรงกับวันจันทร์ทางจันทรคติ นางสงกรานต์ชื่อพระนางโคราคะเทวี ทรงพาหุรัด ทัดดอกปีบ แก้วมุกดาหารเป็นอาภรณ์ ภักษาหารน้ำมัน เนย พระหัตถ์ขวาทรงพระขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายทรงไม้เท้า เสด็จไสยาสน์หลับเนตรมาบนหลังเสือ เถลิงศกขึ้นจุลศักราช 1371 ในวันที่ 16 เมษายน 2552 เวลา 05 นาฬิกา 6 นาที 0 วินาที ตรงกับวันพุธทางจันทรคติ วันเสาร์เป็นธงชัย วันพุธเป็นอธิบดี วันศุกร์เป็นอุบาทว์และโลกาวินาศ”
ในคำประกาศสงกรานต์นี้มีหลายเรื่องผสมอยู่ด้วยกัน คือประกาศวันเวลาสงกรานต์อย่างหนึ่ง ประกาศพระนามและเครื่องทรง ตลอดจนอิริยาบถและพาหนะของนางสงกรานต์ซึ่งเข้าเวรประจำปีอย่างหนึ่ง ประกาศการเถลิงศกสำหรับปีจุลศักราชอย่างหนึ่ง และประกาศกาลโยค คือกำหนดวัน ยาม ราศี ดิถีและฤกษ์ที่เป็นธงชัย อธิบดี อุบาทว์ และโลกาวินาศอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งจะนำไปใช้เป็นพื้นฐานในบทพยากรณ์สงกรานต์.
