ไฟแนนเชียลไทมส์/เอเอฟพี/รอยเตอร์ – รัฐบาลสหรัฐฯยื่นชูชีพเข้าช่วยชีวิต “ซิตี้กรุ๊ป” กิจการแม่ของ “ซิตี้แบงก์” โดยทำข้อตกลงที่ทางการอเมริกันจะเข้าค้ำประกันส่วนใหญ่ของสินทรัพย์ที่มีปัญหาจำนวน 306,000 ล้านดอลลาร์ รวมทั้งอัดฉีดเงินทุน 20,000 ล้านดอลลาร์ เพื่อฟื้นฟูความมั่นใจในธนาคารแห่งนี้ ซึ่งเห็นกันว่าเป็นกิจการภาคการเงินอีกแห่งหนึ่งที่ “ใหญ่เกินกว่าจะปล่อยให้เจ๊งได้”
ข้อตกลงที่ต้องมีการเจรจาต่อรองกันอย่างยืดเยื้อจนเกือบจะถึงเส้นตายคราวนี้ ได้รับการประกาศออกมาตอนใกล้เที่ยงคืนวันอาทิตย์ (ที่23 เวลาในกรุงวอชิงตัน ซึ่งเท่ากับตอนเช้าวันจันทร์เวลาเมืองไทย) มีสาระสำคัญกำหนดให้ซิตี้ยอมรับผลการขาดทุน 29,000 ล้านจากสินทรัพย์นานาชนิดที่ถืออยู่ในมือไม่วงาจะเป็นสินเชื่อที่อยู่อาศัยส่วนบุคคลไปถึงอสังหาริมทรัพย์เพื่อการพาณิชย์ สินเชื่อคานดีดทั้งหลาย, ข้อผูกพันประกันสินเชื่อรวมทั้งหลักทรัพย์ประมูลดอกเบี้ย ขณะที่ฝ่ายรัฐบาลกลางสหรัฐฯจะเป็นผู้ค้ำประกัน ซึ่งหมายถึงการยอมรับความเสียหายสำหรับสินทรัพย์มูลค่าอีก 277,000 ล้านดอลลาร์ที่เหลือ
ภายใต้ข้อตกลง รัฐบาลสหรัฐฯจะอัดฉีดเม็ดเงิน 20,000 ล้านดอลลาร์ในฐานะที่เป็นเม็ดเงินทุนใหม่เข้าสู่ซิตี้ เพื่อแลกกับหุ้นบุริมสิทธ์ของซิตี้ซึ่งจะจ่ายเงินปันผลในอัตรา 8% ต่อปี
นอกจากนั้น ซิตี้ซึ่งต้องจ่ายเงิน 7,000 ล้านดอลลาร์สำหรับเป็นค่าธรรมเนียมการที่ทางการเข้ามาค้ำประกันสินทรัพย์มีปัญหาของตนดังกล่าว ก็จะได้รับเงินก้อนนี้คืนไป แต่จะต้องออกเป็นหุ้นบุริมสิทธิ์มูลค่า 7,000 ล้านดอลลาร์นี้แก่ทางการ
นอกเหนือไปจากเม็ดเงิน 27,000 ล้านดอลลาร์ที่ได้มาใหม่ การปรับโครงสร้างงบดุลของซิตี้เสียใหม่ ก็จะทำให้เกิดเม็ดเงินที่พ้นจากพันธะใด ๆเพิ่มมาอีก 13,000 ล้านดอลลาร์ซึ่งนำมาใช้เงินทุนได้ ดังนั้นจะทำให้เม็ดเงินทุนของซิตี้เพิ่มขึ้น 40,000 ล้านดอลลาร์
ตามข้อตกลงฉบับนี้ ซิตี้ให้สัญญาว่าจะตัดลดการจ่ายเงินปันผลลงเหลือเพียง 1 เซ็นต์ต่อหุ้น ตลอดจนจะจำกัดการจ่ายเงินตอบแทนตลอดจนการจัดอภิสิทธิ์ต่างๆ ให้แก่พวกผู้บริหารของธนาคาร
ในข้อตกลงนี้ยังได้กล่าวอย่างชัดเจนด้วยว่า มาตรการช่วยเหลือที่ทางการจัดให้ซิตี้นี้สามารถขยายไปครอบคลุมธนาคารอื่น ๆที่ฐานะการเงินย่อบแยบเสี่ยงต่อการล้มละลายเหมือนกัน ถ้าหากว่าจำเป็น
และนี่เป็นเหตุผลว่าทำไมข้อตกลงจึงรวมเอาสินทรัพย์หลากประเภทโดยเฉพาะอย่างยิ่งตราสารการเงินของซิตี้เอาไว้ แต่ไม่นับสินทรัพย์ที่ออกแบบขึ้นเพื่อให้เหมาะกับการใช้ของซิตี้บริษัทเดียวเท่านั้น และผลจากวิธีการนี้พอร์ทโฟลิโอเงินกู้จากบัตรเครดิตของซิตี้ ซึ่งนักวิเคราะห์เห็นว่าเป็นที่มาของการขาดทุนมหาศาล จึงจะไม่นับรวมเอาข้อตกลงว่าด้วยการร่วมรับผิดชอบผลขาดทุนเข้าไว้ด้วย
ข้อตกลงนี้น่าจะก่อให้เกิดคำถามขึ้นว่าเงื่อนไขต่างๆ ที่จัดทำกันขึ้นมา เป็นความเป็นเหตุเป็นผลกันเพียงพอหรือไม่ อย่างเช่น มีข้อความที่กำหนดไว้เคร่งครัดเรื่องผลประโยชน์ตอบแทนที่จะจ่ายให้แก่บรรดาผู้บริหาร แต่ก็ไม่ได้มีข้อกำหนดให้ฝ่ายบริหารลาออกหากว่าพบว่ามีความผิดหรือละเลยในเรื่องต่าง ๆ ส่วนเงินปันผล 8% ก็ยังน้อยกว่าเงินปันผลที่ซิตี้กรุ๊ปเองเคยเสนอแก่ผู้ถือหุ้นส่วนบุคคลบางรายเพื่อให้ยอมซื้อหุ้นของทางธนาคารเพิ่มเติมเสียอีก
จากข้อตกลงร่วมแบ่งปันผลขาดทุนระหว่างซิตี้กับรัฐบาล เมื่อบวกกับหุ้นบุริมสิทธิ์ที่ออกใหม่ 27,000 ล้านดอลลาร์ รวมทั้งเงื่อนไขการลดเงินปันผลลงมา เหล่านี้ย่อมจะทำให้ธนาคารแห่งนี้มีเม็ดเงินลงทุนเหลืออยู่มหาศาล
ทางการและผู้เล่นในตลาดต่างพากันหวังว่าเงินทุนที่ล้นเกินนี้ ซิตี้จะนำเอามาซื้อหุ้นในตลาดรองคืน ซึ่งตลาดนี้ประสบภาวะชะงักงันนับตั้งแต่กระทรวงการคลังประกาศว่าจะไม่ซื้อหลักทรัพย์สินเชื่อเคหะที่เน่าเสีย โดยผ่านโครงการบรรเทาหลักทรัพย์มีปัญหาหรือ Tarp ตามแผนการเดิมแล้ว
และหากว่าธนาคารหลายแห่งเริ่มที่ใช้เงินส่วนเกินเหล่านั้นเข้ามาซื้อสินทรัพย์มีปัญหาของตนเองที่อยู่ในตลาดรอง แม้ว่าเพียงไม่มากนัก ก็อาจะทำให้เกิดราคาพื้นฐานสำหนับตลาดนี้ซึ่งจะทำให้ปัญหาที่วนเป็นงูกินหางได้รับการแก้ไข และเริ่มมีการให้สินเชื่อกันในตลาดหลักอีกครั้งหนึ่ง
เจ้าหน้าที่ฝ่ายรัฐบาลที่เกี่ยวข้องกับการทำสัญญาครั้งนี้ระบุว่า ข้อตกลงนี้เป็นยาเข้มข้นสำหรับสถาบันการเงินขนาดใหญ่
พวกเขาบอกว่ารัฐบาลไม่เห็นเหตุผลใด ๆที่จะต้องเปลี่ยนตัวผู้บริหารของซิตี้ ซึ่งแตกต่างจากสถานการณ์ของเอไอจี ที่เป็นบริษัทประกันภัยยักษ์ใหญ่โดยสิ้นเชิง เพราะหลังจากรัฐบาลกลางเข้าไปกู้สถานการณ์ให้เอไอจีก็บีบให้ผู้บริหารเดิมออกไปทันที และบรรดาแหล่งข่าวภาครัฐก็ไม่ให้รายละเอียดว่าทำไมแนวทางการแก้ไขปัญหาจึงแตกต่างกันเช่นนี้
อย่างไรก็ตามแหล่งข่าวก็บอกว่ารัฐมนตรีคลังเฮนรี พอลสันและประธานธนาคารกลางสหรัฐฯเบน เบอร์นันกีช่วยเจรจาให้สัญญาลุล่วงไป และก็ได้รับเสียงสนุนเป็นเอกฉันท์จากคณะกรรมการบริหารของเฟดเมื่อวันอาทิตย์
ทางด้าน วิกรัม บัณฑิต ซีอีโอของซิตี้กรุ๊ป แถลงว่า ทางธนาคารมีความซาบซึ้งใจใน “ความพยายามอันมหาศาล” ของรัฐบาลที่มุ่งมั่นก่อให้เกิดเสถียรภาพในตลาด “เราขอให้คำมั่นสัญญาที่จะปรับธุรกิจของเราให้เพรียวลมมีประสิทธิภาพ และจัดบริการด้านการธนาคารอันโดดเด่นให้แก่ลูกค้าของเราในทั่วโลก”
สำหรับผลกระทบต่อตลาดหลักทรัพย์ทั่วโลกเมื่อวานนี้ จากการช่วยชีวิตซิตี้กรุ๊ปคราวนี้ ปรากฏว่าอยู่ในลักษณะไม่สู้ชัดเจนนัก โดยตลาดหุ้นแถบเอเชียยังพากันทรุดฮวบต่อ ขณะที่ตลาดยุโรปกลับดีดตัวขึ้นสูงตั้งแต่ช่วงเปิดตลาด เนื่องจากปัจจัยเรื่องนี้
วาย.เค. ชาน ผู้จัดการกองทุนของบริษัทบริหารจัดการสินทรัพย์ ฟิลลิป แอสเสต แมเนจเมนต์ กล่าวว่า พวกนักวิเคราะห์แถบเอเชียคงต้องรอดูคำแนะนำขยายความเกี่ยวกับข่าวเรื่องนี้ ตลอดจนปฏิกิริยาจากตลาดหุ้นสหรัฐฯ จึงจะมีทิศทางเคลื่อนไหวที่ชัดเจนได้
ข้อตกลงที่ต้องมีการเจรจาต่อรองกันอย่างยืดเยื้อจนเกือบจะถึงเส้นตายคราวนี้ ได้รับการประกาศออกมาตอนใกล้เที่ยงคืนวันอาทิตย์ (ที่23 เวลาในกรุงวอชิงตัน ซึ่งเท่ากับตอนเช้าวันจันทร์เวลาเมืองไทย) มีสาระสำคัญกำหนดให้ซิตี้ยอมรับผลการขาดทุน 29,000 ล้านจากสินทรัพย์นานาชนิดที่ถืออยู่ในมือไม่วงาจะเป็นสินเชื่อที่อยู่อาศัยส่วนบุคคลไปถึงอสังหาริมทรัพย์เพื่อการพาณิชย์ สินเชื่อคานดีดทั้งหลาย, ข้อผูกพันประกันสินเชื่อรวมทั้งหลักทรัพย์ประมูลดอกเบี้ย ขณะที่ฝ่ายรัฐบาลกลางสหรัฐฯจะเป็นผู้ค้ำประกัน ซึ่งหมายถึงการยอมรับความเสียหายสำหรับสินทรัพย์มูลค่าอีก 277,000 ล้านดอลลาร์ที่เหลือ
ภายใต้ข้อตกลง รัฐบาลสหรัฐฯจะอัดฉีดเม็ดเงิน 20,000 ล้านดอลลาร์ในฐานะที่เป็นเม็ดเงินทุนใหม่เข้าสู่ซิตี้ เพื่อแลกกับหุ้นบุริมสิทธ์ของซิตี้ซึ่งจะจ่ายเงินปันผลในอัตรา 8% ต่อปี
นอกจากนั้น ซิตี้ซึ่งต้องจ่ายเงิน 7,000 ล้านดอลลาร์สำหรับเป็นค่าธรรมเนียมการที่ทางการเข้ามาค้ำประกันสินทรัพย์มีปัญหาของตนดังกล่าว ก็จะได้รับเงินก้อนนี้คืนไป แต่จะต้องออกเป็นหุ้นบุริมสิทธิ์มูลค่า 7,000 ล้านดอลลาร์นี้แก่ทางการ
นอกเหนือไปจากเม็ดเงิน 27,000 ล้านดอลลาร์ที่ได้มาใหม่ การปรับโครงสร้างงบดุลของซิตี้เสียใหม่ ก็จะทำให้เกิดเม็ดเงินที่พ้นจากพันธะใด ๆเพิ่มมาอีก 13,000 ล้านดอลลาร์ซึ่งนำมาใช้เงินทุนได้ ดังนั้นจะทำให้เม็ดเงินทุนของซิตี้เพิ่มขึ้น 40,000 ล้านดอลลาร์
ตามข้อตกลงฉบับนี้ ซิตี้ให้สัญญาว่าจะตัดลดการจ่ายเงินปันผลลงเหลือเพียง 1 เซ็นต์ต่อหุ้น ตลอดจนจะจำกัดการจ่ายเงินตอบแทนตลอดจนการจัดอภิสิทธิ์ต่างๆ ให้แก่พวกผู้บริหารของธนาคาร
ในข้อตกลงนี้ยังได้กล่าวอย่างชัดเจนด้วยว่า มาตรการช่วยเหลือที่ทางการจัดให้ซิตี้นี้สามารถขยายไปครอบคลุมธนาคารอื่น ๆที่ฐานะการเงินย่อบแยบเสี่ยงต่อการล้มละลายเหมือนกัน ถ้าหากว่าจำเป็น
และนี่เป็นเหตุผลว่าทำไมข้อตกลงจึงรวมเอาสินทรัพย์หลากประเภทโดยเฉพาะอย่างยิ่งตราสารการเงินของซิตี้เอาไว้ แต่ไม่นับสินทรัพย์ที่ออกแบบขึ้นเพื่อให้เหมาะกับการใช้ของซิตี้บริษัทเดียวเท่านั้น และผลจากวิธีการนี้พอร์ทโฟลิโอเงินกู้จากบัตรเครดิตของซิตี้ ซึ่งนักวิเคราะห์เห็นว่าเป็นที่มาของการขาดทุนมหาศาล จึงจะไม่นับรวมเอาข้อตกลงว่าด้วยการร่วมรับผิดชอบผลขาดทุนเข้าไว้ด้วย
ข้อตกลงนี้น่าจะก่อให้เกิดคำถามขึ้นว่าเงื่อนไขต่างๆ ที่จัดทำกันขึ้นมา เป็นความเป็นเหตุเป็นผลกันเพียงพอหรือไม่ อย่างเช่น มีข้อความที่กำหนดไว้เคร่งครัดเรื่องผลประโยชน์ตอบแทนที่จะจ่ายให้แก่บรรดาผู้บริหาร แต่ก็ไม่ได้มีข้อกำหนดให้ฝ่ายบริหารลาออกหากว่าพบว่ามีความผิดหรือละเลยในเรื่องต่าง ๆ ส่วนเงินปันผล 8% ก็ยังน้อยกว่าเงินปันผลที่ซิตี้กรุ๊ปเองเคยเสนอแก่ผู้ถือหุ้นส่วนบุคคลบางรายเพื่อให้ยอมซื้อหุ้นของทางธนาคารเพิ่มเติมเสียอีก
จากข้อตกลงร่วมแบ่งปันผลขาดทุนระหว่างซิตี้กับรัฐบาล เมื่อบวกกับหุ้นบุริมสิทธิ์ที่ออกใหม่ 27,000 ล้านดอลลาร์ รวมทั้งเงื่อนไขการลดเงินปันผลลงมา เหล่านี้ย่อมจะทำให้ธนาคารแห่งนี้มีเม็ดเงินลงทุนเหลืออยู่มหาศาล
ทางการและผู้เล่นในตลาดต่างพากันหวังว่าเงินทุนที่ล้นเกินนี้ ซิตี้จะนำเอามาซื้อหุ้นในตลาดรองคืน ซึ่งตลาดนี้ประสบภาวะชะงักงันนับตั้งแต่กระทรวงการคลังประกาศว่าจะไม่ซื้อหลักทรัพย์สินเชื่อเคหะที่เน่าเสีย โดยผ่านโครงการบรรเทาหลักทรัพย์มีปัญหาหรือ Tarp ตามแผนการเดิมแล้ว
และหากว่าธนาคารหลายแห่งเริ่มที่ใช้เงินส่วนเกินเหล่านั้นเข้ามาซื้อสินทรัพย์มีปัญหาของตนเองที่อยู่ในตลาดรอง แม้ว่าเพียงไม่มากนัก ก็อาจะทำให้เกิดราคาพื้นฐานสำหนับตลาดนี้ซึ่งจะทำให้ปัญหาที่วนเป็นงูกินหางได้รับการแก้ไข และเริ่มมีการให้สินเชื่อกันในตลาดหลักอีกครั้งหนึ่ง
เจ้าหน้าที่ฝ่ายรัฐบาลที่เกี่ยวข้องกับการทำสัญญาครั้งนี้ระบุว่า ข้อตกลงนี้เป็นยาเข้มข้นสำหรับสถาบันการเงินขนาดใหญ่
พวกเขาบอกว่ารัฐบาลไม่เห็นเหตุผลใด ๆที่จะต้องเปลี่ยนตัวผู้บริหารของซิตี้ ซึ่งแตกต่างจากสถานการณ์ของเอไอจี ที่เป็นบริษัทประกันภัยยักษ์ใหญ่โดยสิ้นเชิง เพราะหลังจากรัฐบาลกลางเข้าไปกู้สถานการณ์ให้เอไอจีก็บีบให้ผู้บริหารเดิมออกไปทันที และบรรดาแหล่งข่าวภาครัฐก็ไม่ให้รายละเอียดว่าทำไมแนวทางการแก้ไขปัญหาจึงแตกต่างกันเช่นนี้
อย่างไรก็ตามแหล่งข่าวก็บอกว่ารัฐมนตรีคลังเฮนรี พอลสันและประธานธนาคารกลางสหรัฐฯเบน เบอร์นันกีช่วยเจรจาให้สัญญาลุล่วงไป และก็ได้รับเสียงสนุนเป็นเอกฉันท์จากคณะกรรมการบริหารของเฟดเมื่อวันอาทิตย์
ทางด้าน วิกรัม บัณฑิต ซีอีโอของซิตี้กรุ๊ป แถลงว่า ทางธนาคารมีความซาบซึ้งใจใน “ความพยายามอันมหาศาล” ของรัฐบาลที่มุ่งมั่นก่อให้เกิดเสถียรภาพในตลาด “เราขอให้คำมั่นสัญญาที่จะปรับธุรกิจของเราให้เพรียวลมมีประสิทธิภาพ และจัดบริการด้านการธนาคารอันโดดเด่นให้แก่ลูกค้าของเราในทั่วโลก”
สำหรับผลกระทบต่อตลาดหลักทรัพย์ทั่วโลกเมื่อวานนี้ จากการช่วยชีวิตซิตี้กรุ๊ปคราวนี้ ปรากฏว่าอยู่ในลักษณะไม่สู้ชัดเจนนัก โดยตลาดหุ้นแถบเอเชียยังพากันทรุดฮวบต่อ ขณะที่ตลาดยุโรปกลับดีดตัวขึ้นสูงตั้งแต่ช่วงเปิดตลาด เนื่องจากปัจจัยเรื่องนี้
วาย.เค. ชาน ผู้จัดการกองทุนของบริษัทบริหารจัดการสินทรัพย์ ฟิลลิป แอสเสต แมเนจเมนต์ กล่าวว่า พวกนักวิเคราะห์แถบเอเชียคงต้องรอดูคำแนะนำขยายความเกี่ยวกับข่าวเรื่องนี้ ตลอดจนปฏิกิริยาจากตลาดหุ้นสหรัฐฯ จึงจะมีทิศทางเคลื่อนไหวที่ชัดเจนได้
