บีบีซีนิวส์ – เว็บไซต์บีบีซีนิวส์เสนอรายงานข่าว ชี้การที่ไทยจะขอให้อังกฤษเนรเทศ “แม้ว” กลับมารับโทษตามความผิด ไม่ใช่เรื่องง่ายดาย โดยต้องพิสูจน์ให้ศาลแดนผู้ดีเห็นว่า อาชญากรรมที่ พ.ต.ท.ทักษิณทำถือเป็นความผิดในอังกฤษเช่นกัน รวมทั้งต้องโต้แย้งข้ออ้างของ “แม้ว” ที่ว่า คดีนี้มีแรงจูงใจทางการเมือง ตลอดจนการพิจารณาคดีในไทยดำเนินไปอย่างยุติธรรม ขณะเดียวกันก็ยังต้องเจอผลกระทบของการเมืองในประเทศไทยอีกด้วย
รายงานข่าวที่เขียนโดย ไมเคิล โดบี กล่าวว่า อังกฤษกับไทยได้ทำสนธิสัญญาส่งผู้ร้ายข้ามแดนมาตั้งแต่ปี 1911 ทว่ากระบวนวิธีในการดำเนินการเรื่องนี้อาจจะกินเวลานานและสลับซับซ้อน
ประการแรกสุด ศาลพิจารณาคดีส่งผู้ร้ายข้ามแดนของอังกฤษต้องเห็นชอบเสียก่อนว่า อาชญากรรมที่ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร กระทำและถูกตัดสินลงโทษในประเทศไทยนั้น ถือเป็นความผิดในอังกฤษด้วยเช่นกัน
ไคลฟ์ นิโคลส์ ผู้เชี่ยวชาญกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดน บอกกับบีบีซีว่า เรื่องนี้ฝ่ายไทยอาจขอความช่วยเหลือจากสำนักงานอัยการแผ่นดินของอังกฤษในการร่างคำร้องต่อศาล ทว่าศาลแดนผู้ดียังจะพิจารณาปัจจัยข้ออื่นๆ อีก เป็นต้นว่า คดีนี้มีแรงจูงใจทางการเมืองดังที่ พ.ต.ท.ทักษิณกล่าวอ้างหรือไม่
“ถ้าปรากฏว่าคำขอให้ส่งผู้ร้ายข้ามแดน เป็นไปเพื่อลงโทษเขาเนื่องจากความคิดเห็นทางการเมือง การส่งผู้ร้ายข้ามแดนก็จะกระทำไม่ได้” นิโคลส์กล่าว
กรณีทำนองนี้เคยมีตัวอย่างเมื่อไม่นานมานี้ โดยอังกฤษปฏิเสธคำขอของรัฐบาลรัสเซียที่จะให้ส่งตัวชาวรัสเซียหลายๆ คน อาทิ มหาเศรษฐี บอริส เบเรซอฟสกี กลับไปให้แดนหมีขาวดำเนินคดี ด้วยเหตุผลว่าพวกเขาถูกตั้งข้อหาเนื่องจากแรงจูงใจทางการเมือง
บีบีซีบอกว่า กระทั่งผ่านด่านนี้ไปแล้ว ศาลอังกฤษก็ยังจะพิจารณาในแง่ที่ว่า พ.ต.ท.ทักษิณได้รับการพิจารณาคดีอย่างยุติธรรมหรือไม่ และมีความเป็นไปได้หรือไม่ที่จะมีการพิจารณาคดีใหม่หรืออุทธรณ์คำตัดสิน เมื่อ พ.ต.ท.ทักษิณถูกส่งกลับประเทศไทยแล้ว
ทั้งนี้ ข้อเท็จจริงที่ว่า พ.ต.ท.ทักษิณถูกไต่สวนลับหลังในคดีนี้ อาจจะเป็นประเด็นหนึ่งที่ศาลอังกฤษจะพิจารณาด้วย แม้ไม่น่าจะเป็นปัจจัยชี้ขาด ขณะที่ ศาสตราจารย์ เจฟฟ์ กิลเบิร์ต ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดนและสิทธิมนุษยชน แห่งมหาวิทยาเอสเส็กซ์ ในอังกฤษ ชี้ว่า การที่ พ.ต.ท.ทักษิณมีสิทธิในการอุทธรณ์ที่จำกัดมาก อาจเป็นประเด็นที่ส่งผลต่อการตัดสินของศาลแดนผู้ดีได้
ศาลอังกฤษยังอาจปฏิเสธไม่ให้ส่งตัว พ.ต.ท.ทักษิณกลับมาลงโทษในไทย ถ้าหากเห็นว่าการให้เขาเข้าคุกไทยจะเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนของ พ.ต.ท.ทักษิณ โดยที่องค์การการกุศลของอังกฤษ ที่ชื่อ “พริซั่นเนอร์ อะบรอด” ระบุว่า เรือนจำธรรมดาในประเทศไทยมีสภาพย่ำแย่ แออัด มีอาหารไม่เพียงพอ และระบบสุขอนามัยก็แย่มาก
อย่างไรก็ตาม ดันแคน แมคคาร์โก ศาสตราจารย์ด้านการเมืองเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แห่งมหาวิทยาลัยลีดส์ ของอังกฤษ ชี้ว่า คนไทยร่ำรวยจริงๆ อย่างเช่น พ.ต.ท.ทักษิณและภริยานั้น ถึงอย่างไรก็ไม่ค่อยต้องติดคุกหรอก และยังเป็นเรื่องลำบากที่จะคาดว่า พ.ต.ท.ทักษิณจะเปิดกลเม็ดด้านสิทธิมนุษยชนอะไรขึ้นมาอีก
ศาสตราจารย์กิลเบิร์ตบอกว่า คดีส่งผู้ร้ายข้ามแดนโดยทั่วไปจะใช้เวลาราว 5 ปีกว่าที่ศาลจะตัดสิน แต่ก็มีกระบวนการแบบ “ฟาสต์แทร็ก” ที่ลดเวลาให้น้อยลงได้ กระนั้นก็ตาม ถ้าอังกฤษตัดสินให้เนรเทศ พ.ต.ท.ทักษิณก็ยังอาจยื่นอุทธรณ์ต่อศาลสิทธิมนุษยชนแห่งยุโรป อันจะทำให้กระบวนการนี้ยืดเยื้อไปได้อีกหลายเดือน
สำหรับอีกช่องทางหนึ่งที่ พ.ต.ท.ทักษิณอาจใช้เพื่อให้ได้พำนักในกรุงลอนดอนต่อไป ก็คือการยื่นขอลี้ภัยในอังกฤษ แต่ศาสตราจารย์กิลเบิร์ตมองว่า ความพยายามเช่นนี้คงจะล้มเหลว เพราะ พ.ต.ท.ทักษิณ ไม่มี “ความหวังที่จะแสดงให้เห็นได้ว่าเขามีความหวาดกลัวอันตั้งอยู่บนหลักฐานที่หนักแน่น ต่อการถูกฟ้องร้องดำเนินคดี [จากรัฐ] ในประเทศไทย”
รายงานข่าวของบีบีซีได้หยิบยกคำพูดของ เจมี เมตเซิล นักวิเคราะห์เรื่องประเทศไทย ที่เป็นรองประธานบริหารของสมาคมเอเชีย ในนครนิวยอร์ก ซึ่งกล่าวว่า การเมืองภายในประเทศไทยอาจกลายเป็นสิ่งที่มีบทบาทตัดสินว่า พ.ต.ท.ทักษิณจะถูกส่งตัวกลับเมืองไทยหรือไม่
ทั้งนี้แม้ทางอัยการไทยแถลงว่าจะดำเนินการเพื่อนำตัว พ.ต.ท.ทักษิณกลับมารับโทษ แต่เมตเซิลชี้ว่า นายกรัฐมนตรี สมชาย วงศ์สวัสดิ์ เป็นน้องเขยของ พ.ต.ท.ทักษิณ และไม่ต้องการให้เขาต้องติดคุก
อย่างไรก็ตาม ศาสตราจารย์แมคคาร์โกชี้ในอีกมุมหนึ่งว่า เนื่องจากมีผู้ประท้วงเรียกร้องนายกฯสมชายลาออก เพราะใกล้ชิดกับ พ.ต.ท.ทักษิณ เรื่องนี้จึงอาจทำให้นายกฯสมชายตัดสินใจว่า จะต้องทำให้เห็นกันว่าเขาต้องการได้ตัว พ.ต.ท.ทักษิณกลับมาลงโทษ
รายงานของบีบีซีสรุปว่า ในประเทศไทยกำลังมีความแตกแยกกันอย่างลึกซึ้งในเรื่อง พ.ต.ท.ทักษิณ การปล่อยให้เขาอยู่นอกประเทศจึงอาจจะเป็นผลดีมากกว่า เพราะการกลับมาของเขาไม่ว่าจะติดคุกหรือไม่ก็ตามที ก็ยังอาจสร้างความปั่นป่วน
แต่ไมว่าเขาจะอยู่ในอังกฤษต่อไปหรือไม่ พ.ต.ท.ทักษิณย่อมมีแรงจูงใจอันหนักแน่นที่จะเกี่ยวข้องกับการเมืองไทยต่อไป เนื่องจากทรัพย์สินของเขาราว 2,000 ล้านดอลลาร์ยังถูกอายัดไว้
รายงานข่าวที่เขียนโดย ไมเคิล โดบี กล่าวว่า อังกฤษกับไทยได้ทำสนธิสัญญาส่งผู้ร้ายข้ามแดนมาตั้งแต่ปี 1911 ทว่ากระบวนวิธีในการดำเนินการเรื่องนี้อาจจะกินเวลานานและสลับซับซ้อน
ประการแรกสุด ศาลพิจารณาคดีส่งผู้ร้ายข้ามแดนของอังกฤษต้องเห็นชอบเสียก่อนว่า อาชญากรรมที่ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร กระทำและถูกตัดสินลงโทษในประเทศไทยนั้น ถือเป็นความผิดในอังกฤษด้วยเช่นกัน
ไคลฟ์ นิโคลส์ ผู้เชี่ยวชาญกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดน บอกกับบีบีซีว่า เรื่องนี้ฝ่ายไทยอาจขอความช่วยเหลือจากสำนักงานอัยการแผ่นดินของอังกฤษในการร่างคำร้องต่อศาล ทว่าศาลแดนผู้ดียังจะพิจารณาปัจจัยข้ออื่นๆ อีก เป็นต้นว่า คดีนี้มีแรงจูงใจทางการเมืองดังที่ พ.ต.ท.ทักษิณกล่าวอ้างหรือไม่
“ถ้าปรากฏว่าคำขอให้ส่งผู้ร้ายข้ามแดน เป็นไปเพื่อลงโทษเขาเนื่องจากความคิดเห็นทางการเมือง การส่งผู้ร้ายข้ามแดนก็จะกระทำไม่ได้” นิโคลส์กล่าว
กรณีทำนองนี้เคยมีตัวอย่างเมื่อไม่นานมานี้ โดยอังกฤษปฏิเสธคำขอของรัฐบาลรัสเซียที่จะให้ส่งตัวชาวรัสเซียหลายๆ คน อาทิ มหาเศรษฐี บอริส เบเรซอฟสกี กลับไปให้แดนหมีขาวดำเนินคดี ด้วยเหตุผลว่าพวกเขาถูกตั้งข้อหาเนื่องจากแรงจูงใจทางการเมือง
บีบีซีบอกว่า กระทั่งผ่านด่านนี้ไปแล้ว ศาลอังกฤษก็ยังจะพิจารณาในแง่ที่ว่า พ.ต.ท.ทักษิณได้รับการพิจารณาคดีอย่างยุติธรรมหรือไม่ และมีความเป็นไปได้หรือไม่ที่จะมีการพิจารณาคดีใหม่หรืออุทธรณ์คำตัดสิน เมื่อ พ.ต.ท.ทักษิณถูกส่งกลับประเทศไทยแล้ว
ทั้งนี้ ข้อเท็จจริงที่ว่า พ.ต.ท.ทักษิณถูกไต่สวนลับหลังในคดีนี้ อาจจะเป็นประเด็นหนึ่งที่ศาลอังกฤษจะพิจารณาด้วย แม้ไม่น่าจะเป็นปัจจัยชี้ขาด ขณะที่ ศาสตราจารย์ เจฟฟ์ กิลเบิร์ต ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดนและสิทธิมนุษยชน แห่งมหาวิทยาเอสเส็กซ์ ในอังกฤษ ชี้ว่า การที่ พ.ต.ท.ทักษิณมีสิทธิในการอุทธรณ์ที่จำกัดมาก อาจเป็นประเด็นที่ส่งผลต่อการตัดสินของศาลแดนผู้ดีได้
ศาลอังกฤษยังอาจปฏิเสธไม่ให้ส่งตัว พ.ต.ท.ทักษิณกลับมาลงโทษในไทย ถ้าหากเห็นว่าการให้เขาเข้าคุกไทยจะเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนของ พ.ต.ท.ทักษิณ โดยที่องค์การการกุศลของอังกฤษ ที่ชื่อ “พริซั่นเนอร์ อะบรอด” ระบุว่า เรือนจำธรรมดาในประเทศไทยมีสภาพย่ำแย่ แออัด มีอาหารไม่เพียงพอ และระบบสุขอนามัยก็แย่มาก
อย่างไรก็ตาม ดันแคน แมคคาร์โก ศาสตราจารย์ด้านการเมืองเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แห่งมหาวิทยาลัยลีดส์ ของอังกฤษ ชี้ว่า คนไทยร่ำรวยจริงๆ อย่างเช่น พ.ต.ท.ทักษิณและภริยานั้น ถึงอย่างไรก็ไม่ค่อยต้องติดคุกหรอก และยังเป็นเรื่องลำบากที่จะคาดว่า พ.ต.ท.ทักษิณจะเปิดกลเม็ดด้านสิทธิมนุษยชนอะไรขึ้นมาอีก
ศาสตราจารย์กิลเบิร์ตบอกว่า คดีส่งผู้ร้ายข้ามแดนโดยทั่วไปจะใช้เวลาราว 5 ปีกว่าที่ศาลจะตัดสิน แต่ก็มีกระบวนการแบบ “ฟาสต์แทร็ก” ที่ลดเวลาให้น้อยลงได้ กระนั้นก็ตาม ถ้าอังกฤษตัดสินให้เนรเทศ พ.ต.ท.ทักษิณก็ยังอาจยื่นอุทธรณ์ต่อศาลสิทธิมนุษยชนแห่งยุโรป อันจะทำให้กระบวนการนี้ยืดเยื้อไปได้อีกหลายเดือน
สำหรับอีกช่องทางหนึ่งที่ พ.ต.ท.ทักษิณอาจใช้เพื่อให้ได้พำนักในกรุงลอนดอนต่อไป ก็คือการยื่นขอลี้ภัยในอังกฤษ แต่ศาสตราจารย์กิลเบิร์ตมองว่า ความพยายามเช่นนี้คงจะล้มเหลว เพราะ พ.ต.ท.ทักษิณ ไม่มี “ความหวังที่จะแสดงให้เห็นได้ว่าเขามีความหวาดกลัวอันตั้งอยู่บนหลักฐานที่หนักแน่น ต่อการถูกฟ้องร้องดำเนินคดี [จากรัฐ] ในประเทศไทย”
รายงานข่าวของบีบีซีได้หยิบยกคำพูดของ เจมี เมตเซิล นักวิเคราะห์เรื่องประเทศไทย ที่เป็นรองประธานบริหารของสมาคมเอเชีย ในนครนิวยอร์ก ซึ่งกล่าวว่า การเมืองภายในประเทศไทยอาจกลายเป็นสิ่งที่มีบทบาทตัดสินว่า พ.ต.ท.ทักษิณจะถูกส่งตัวกลับเมืองไทยหรือไม่
ทั้งนี้แม้ทางอัยการไทยแถลงว่าจะดำเนินการเพื่อนำตัว พ.ต.ท.ทักษิณกลับมารับโทษ แต่เมตเซิลชี้ว่า นายกรัฐมนตรี สมชาย วงศ์สวัสดิ์ เป็นน้องเขยของ พ.ต.ท.ทักษิณ และไม่ต้องการให้เขาต้องติดคุก
อย่างไรก็ตาม ศาสตราจารย์แมคคาร์โกชี้ในอีกมุมหนึ่งว่า เนื่องจากมีผู้ประท้วงเรียกร้องนายกฯสมชายลาออก เพราะใกล้ชิดกับ พ.ต.ท.ทักษิณ เรื่องนี้จึงอาจทำให้นายกฯสมชายตัดสินใจว่า จะต้องทำให้เห็นกันว่าเขาต้องการได้ตัว พ.ต.ท.ทักษิณกลับมาลงโทษ
รายงานของบีบีซีสรุปว่า ในประเทศไทยกำลังมีความแตกแยกกันอย่างลึกซึ้งในเรื่อง พ.ต.ท.ทักษิณ การปล่อยให้เขาอยู่นอกประเทศจึงอาจจะเป็นผลดีมากกว่า เพราะการกลับมาของเขาไม่ว่าจะติดคุกหรือไม่ก็ตามที ก็ยังอาจสร้างความปั่นป่วน
แต่ไมว่าเขาจะอยู่ในอังกฤษต่อไปหรือไม่ พ.ต.ท.ทักษิณย่อมมีแรงจูงใจอันหนักแน่นที่จะเกี่ยวข้องกับการเมืองไทยต่อไป เนื่องจากทรัพย์สินของเขาราว 2,000 ล้านดอลลาร์ยังถูกอายัดไว้
