ข่าวลึกปมลับ : วงการค้าบุหรี่สะเทือนหนัก ปรับแผนสู่สังคมไร้ควัน

รายการ “ข่าวลึก ปมลับ” ออกอากาศทาง NEWS1 ล้วงปมลึก คลายปมลับ ตีแผ่ประเด็นร้อน กับ นพรัฐ พรวนสุข บก.ข่าวการเมือง และกระบวนการยุติธรรม วันอังคารที่ 24 ธันวาคม 2562 ตอน วงการค้าบุหรี่สะเทือนหนัก ปรับแผนสู่สังคมไร้ควัน   



วงการบุหรี่ซิกาแรตกำลังสะเทือนอย่างแรง และต้องเข้าสู่การปรับตัวครั้งสำคัญ ซึ่งผู้บุกเบิกในการเปลี่ยนแปลงบุหรี่ครั้งสำคัญนี้ ได้เห็นว่าเป็นบริษัท ฟิลลิป มอร์รีส ผู้ผลิตและจำหน่ายบุหรี่ยักษ์ใหญ่ของโลก เป็นผู้นำยืนโดดเด่นอยู่แถวหน้า ในขณะนี้

โดยบริษัทเจ้าของบุหรี่ ยี่ห้อมาร์ลโบโร่ มีความเชื่อมั่นที่จะก้าวไปสู่อนาคตด้วยการละทิ้งสิ่งเก่า ถึงกับตั้งเป้าหมายจะเลิกผลิตบุหรี่ซิกาแรตแบบเก่าทุกยี่ห้อของตนเองให้ได้ในอนาคต

โดยฟิลลิป มอร์รีสจะไม่อาศัยกินบุญเก่าจากชื่อบุหรี่ มาร์ลโบโร่อีกต่อไป บุหรี่มาร์ลโบโร่ที่คนทั่วโลกรู้จัก จะถูกทิ้งให้เหลือไว้เป็นตำนานที่กล่าวขานถึงเท่านั้น

ฟิลลิป มอรีสยังจะอยู่ในวงการธุรกิจบุหรี่ต่อไป โดยวาดหวังไว้ว่า นวัตกรรมใหม่ที่พวกเขาสร้างขึ้นมาแทนบุหรี่ดั้งเดิม จะทำให้สังคมโลกนี้เป็นโลกไร้ควันบุหรี่ ซึ่งแม้ว่ายังมีบุหรี่และคนสูบอยู่เหมือนเดิม แต่จะเป็นบุหรี่ที่ไร้ควัน เข้ามาแทนที่

โลกที่ไร้ควัน ได้เกิดขึ้นมาแล้ว ด้วยนวัตกรรมสมัยใหม่ สามารถทำให้บุหรี่เป็นบุหรี่ไร้ควัน แต่เป็นไอละอองหรือแอร์โรซอลมาแทน และบุหรี่ไร้ควันยังทำให้บุหรี่ไร้สารอันตรายที่มากับควันบุหรี่ หายไปได้มากถึงร้อยละ95

บทพิสูจน์ของบุหรี่ไร้ควัน ที่โฆษณาชวนเชื่อว่าปลอดภัยจากสารพิษลงไปมาก ได้แพร่กระจายเข้าไปยึดตลาด เพิ่มมากขึ้นทุกวัน และเป็นที่นิยมสำหรับคอบุหรี่ไปแล้วทั่วโลก รวมทั้งไทยด้วย

นอกจากฟิลลิป มอร์รีส ยักษ์ใหญ่ทั้งหมดในธุรกิจบุหรี่ยังพร้อมใจกันทิ้งแนวทางเดิม เปลี่ยนเส้นทางไปทำบุหรี่ไร้ควันกันหมด ที่มีแผนการจะเข็นออกมาต่อสู้บนเวทีธุรกิจกันต่อไป

ไม่ว่าจะเป็นบริษัทบริตีส อเมริกัน ผู้บุหรี่ชื่อดังจากประเทศอังกฤษ หรือแจแปนโทแบคโค เจ้าของบุหรี่ยี่ห้อ วินสตัน และไมลส์ เซเว่น ก็มีผลิตภัณฑ์เครื่องจุดบุหรี่พร้อมกับยาสูบออกมาจำหน่ายแล้ว

หลายประเทศทั่วโลกได้เปิดให้บุหรี่แห่งศตวรรษหน้าที่รู้จักกันในนาม Iqos ของฟิลลิป มอร์รีส และGlo ของบริษัทบริตีส อเมริกะน จากประเทศอังกฤษเข้าไปวางจำหน่าย เป็นทางเลือกใหม่ให้สิงห์อมควันแล้ว ทั้งทวีปยุโรปและสหรัฐอเมริกานำร่องยอมรับเป็นของถูกกฎหมาย

ส่วนที่ใกล้บ้านเรา ก็มีขายกันไปนานแล้วอย่าง ญี่ปุ่น และเกาหลี ล่าสุดประเทศที่อนุญาตให้ขายได้ ก็คือ มาเลเซีย และประเทศเวียดนามกำลังจะเปิดรับในอีกไม่นานนี้

แต่สำหรับประเทศไทย ยังคงต้องร้องเพลงร้องไปก่อน และคงจะเป็นเรื่องยากอย่างยิ่ง ที่จะได้เห็นบุหรี่อย่างIqos วางขายอย่างถูกกฎหมาย เพราะติดกำแพงกฎหมายที่เข้มงวดกั้นอยู่ หลายชั้น

คงจะไม่ใช่เรื่องง่าย ที่บริษัทค้าบุหรี่จะฝ่าทะลุทะลวงการกีดกั้นบุหรี่จากหน่วยงานรัฐที่รับผิดชอบเข้ามาได้ รวมทั้งรัฐบาลนี้ก็แสดงท่าทีอย่างแข็งกร้าวที่จะไม่รับบุหรี่นวัตกรรมใหม่นี้ ให้เข้า มาผลิตและจำหน่ายในประเทศไทย

จนดูแล้วท่าทีที่รัฐบาลแสดงออกมา เป็นเสมือน การตีตนไปก่อนไข้ มากกว่าที่จะรอรับฟังและลองเปิดหูเปิดตาศึกษาดูความเป็นจริงถึงผลดีผลเสีย เสียก่อน

สถานการณ์ การกีดกันการค้าและสูบบุหรี่ในไทย นับวันยิ่งเข้มข้นขึ้น โดยหน่วยงานที่รับผิดชอบกำกับดูแลด้านนี้ มีเป้าหมายจะลดจำนวนคนไทยที่สูบบุหรี่จากจำนวนร้อยละ19.1 หรือประมาณ 11 ล้านคน ลงมาในแต่ละปี มีเป้าจะให้เหลือ8.8 ล้านคนในปี2564 จึงมีการขึ้นภาษีบุหรี่ให้หนัก โหมโฆษณาชวนเชื่อให้เห็นพิษภัยบุหรี่ มากขึ้น

ล่าสุด ตั้งแต่ต้นเดือนธันวาคมที่ผ่านมา ได้มีการใช้มาตรการทางกฎหมาย เป็นเครื่องมือบีบบังคับให้คนขายบุหรี่ทุกยี่ห้อ ไม่ว่าจะผลิตโดยโรงงานยาสูบ หรือเป็นพวกบุหรี่นำเข้า ทำซองเรียบ สีขาว ไม่มียี่ห้อ ไม่มีตราสัญลักษณ์ ไม่มีสีสัน

สิ่งที่เข้ามาแทนตามกฎหมายกำหนด คือภาพและข้อความพิษภัย และโรคร้ายอันเกิดจากการสูบบุหรี่ใส่มาแทน เช่นข้อความว่า สูบบุหรี่ทำให้สมรรถภาพทางเพศเสื่อม สูบบุหรี่ทำให้เป็นมะเร็ง เลิกบุหรี่เพื่อลูก หรือข้อความในทำนองนี้ที่เคยชินกันมา

ประเทศไทยนับเป็นอันดับ7 ของโลกที่ออกมาตรการบังคับให้บุหรี่เป็นซองเรียบ แต่เห็นแล้วสยอดสยองเช่นนี้ ซึ่งจากนี้ต่อไปก็ต้องวัดผลกันว่าจะทำให้คนสูบบุหรี่ลดน้อยถอยลงไปได้ จริงอย่างตั้งใจหรือไม่

หรือจะเป็นเรื่องเตะหมูเข้าปาก เพราะคนสูบบุหรี่จะหันไปซื้อบุหรี่ต่างประเทศที่ลักลอบนำเข้าแทน ซึ่งขบวนการค้าบุหรี่หนีภาษีจะมีผลประโยชน์และรวยกว่าเดิม แต่ภาษีสรรพสามิตเข้ารัฐจะลดลง

ยิ่งนับวัน การค้าบุหรี่จะลำบากมากขึ้นเนื่องจากมาตรการบีบคั้นต่างๆ และทัศนคติทางสังคมที่รังเกียจคนสูบบุหรี่ ก็รุนแรงขึ้นเพราะกลิ่นเหม็นและควันบหรี่เป็นพิษทำให้คนสูบบุหรี่มือสอง ต้องรับกรรม จึงทำให้ผู้ผลิตและค้าบุหรี่ผันตัวเอง ด้วยการสร้างบุหรี่ที่เป็นมิตรกับคนสูบบุหรี่และคนรอบข้าง

ต่อนี้ไปในอนาคต บุหรี่จะมีให้เลือกสามประเภท คือ1.บุหรี่แบบIqos และGlo ที่ระบุว่า ปลอดภัยจากสารพิษเพราะการเผาไหม้ต่ำกว่าจุดที่ทำให้เกิดสารพิษออกมา ส่วนควันที่ออกมาเป็นไอละอองที่ไม่เปลี่ยนอากาศในพื้นที่

ซึ่งเท่ากับรับประกันไม่ทำให้เกิดปัญหาคนสูบบุหรี่มือสองเหมือนตอนนี้กับบุหรี่ม้วน

2.บุหรี่ไฟฟ้า ที่ใช้เครื่องสูบไฟฟ้ากับนิโคตินน้ำ ที่เคยเป็นข่าวไม่ปลอดภัย ในสหรัฐอเมริกาคนใช้ล้มป่วยจำนวนมาก แต่ราคาถูก และประเภทที่3.บุหรี่ที่ใช้ยาเส้นห่อด้วยผ้าใช้อมในปากหรือเรียกว่าSnus กำลังฮิตมากในแถบสแกนดิเนเวีย จนกลายเป็นวัฒนธรรมป๊อปของเหล่าบรรดาวัยรุ่น

ผลิตภัณฑ์ไร้ควันทั้ง 3 ประเภทนี้ มีผลการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ยืนยันว่ามีความเสี่ยงต่อสุขภาพน้อยกว่าการสูบบุหรี่อย่างต่อเนื่อง แต่ผลิตภัณฑ์เหล่านี้กลับไม่ได้รับอนุญาตให้นำเข้าหรือจำหน่ายได้ และโดยเฉพาะการใช้บุหรี่ไฟฟ้ากลับกลายเป็นสิ่งผิดกฎหมายในประเทศไทย เป็นผู้ร้ายที่ต้องสะพรึงกลัวในทัศนะของสังคม

บุหรี่ก็เช่นเดียวกับสิ่งของอื่นๆ ที่นวัตกรรมจะมาก่อนเสมอ การกำกับควบคุมก็จะติดตามมา ประเทศไทยกับบุหรี่แห่งอนาคตจะไปในทิศทางไหน ก็เป็นเรื่องที่จะมีคำตอบในอนาคตอันใกล้ ส่วนที่ฝันจะให้ไทยเป็นสังคมไร้บุหรี่นั้น ฝันได้ แต่ความจริงคงไม่เกิดแน่