พาชมพุทธศิลป์หมู่ถ้ำคีซิล (Kizil Caves) ที่ยิ่งใหญ่ และมีฉายา “ตุนหวงแห่งที่สอง” หมู่ถ้ำพุทธศิลป์คีซิลนี้อยู่ในแคว้นอัคซู (Aksu) ของเขตปกครองตัวเองชนชาติอุยกูร์แห่งซินเจียง ภายในถ้ำมีพระพุทธรูปแกะสลักนับพันๆองค์ อีกทั้งภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังศิลปะ Qiuci (Kucha Mural Art)หลายพันชิ้นที่แสดงเรื่องราวตามความเชื่อพุทธศาสนา
ถ้ำพุทธศิลป์แห่งนี้อยู่บนหน้าผาสูง 7 พันเมตร เริ่มสร้างในศตวรรษที่ 3 ซึ่งเป็นช่วง 300 กว่าปีก่อนหน้าการสร้างถ้ำหินสลักม่อเกาในเมืองตุนหวง เรียกได้ว่าเป็นบ่อเกิดของ“พุทธศิลป์ถ้ำตุนหวง” ถ้ำหินแกะสลักและภาพจิตกรรมฝาผนังที่คีซิลเสร็จสิ้นลงในราวศตวรรษที่ 8-9 ประกอบด้วยวัดถ้ำ 236 แห่ง ที่สร้างในถ้ำบนหน้าผาเรียงรายจากตะวันออกไปตะวันตกความยาว 2 กิโลเมตร
ภาพจิตรกรรมฝาผนังของถ้ำคีซิลทรงคุณค่าอย่างเอกอุในด้านพุทธศิลป์ของภูมิภาคเอเชียกลางและตะวันออกกลาง โดยภาพเขียนที่กำลังได้รับความสนใจมาก คือภาพวาดวิถีชีวิตการรักษาสุขภาพและขจัดโรคภัยของคนโบราณ
สำหรับวัตถุดิบในการเขียนภาพนั้นไม่ธรรมดาเลย.. เช่น สีน้ำเงินในภาพเขียนเป็นสีเคลือบทำจากหินลาพิสลาซูที่ผลิตในอัฟกานิสถานและปากีสถาน จากนั้นถูกขนส่งมาทางเส้นทางสายไหมโบราณมาถึงซินเจียง ราคาค่าทำสีสีแบบนี้แพงยิ่งกว่าทองคำในขณะนั้นโดยน้ำหนักสีหนึ่งกรัมแพงกว่าทอง 3-5 เท่า
ส่วนสีเขียวได้จากหินไดออฟเทส (Dioptase) หรือเรียกอีกชื่อว่า มรกตทองแดง เป็นคริสตัลสีเขียวอมฟ้าที่หายาก
ส่วนสีขาวมากจากปูนพลาสเตอร์
สำหรับภาพจิตรกรรมฝาผนังที่ได้รับความสนใจและกลุ่มสื่อจีนนำเสนอเมื่อไม่นานมานี้ คือภาพเรื่องราว “สุทธาวาสเทวาสรงน้ำพระศากยะมุนี” ซึ่งปรากฏในถ้ำพุทธศิลป์ที่คีซิลหลายคูหาด้วยกัน สุทธาวาสเทวาเป็นเทพแห่งสวรรค์ครั้งหนึ่งได้จัดเตรียมน้ำอุ่นและเชิญศากยะมุนี (พระนามพระพุทธเจ้า) มาสรงน้ำบนสรวงสรรค์ หลังจากที่ได้สรงน้ำแล้วหนึ่งปีต่อมาศากยะมุนีก็ได้บรรลุเป็นพระพุทธเจ้า
ภาพจิตรกรรมแสดงเรื่องราวพุทธศาสนา ขณะเดียวกันก็สะท้อนคติพุทธ ตามความเชื่อพุทธศาสนาเชื่อว่าชีวิตคนเต็มไปด้วยความทุกข์ การขจัดความทุกข์จากการเกิด แก่ เจ็บ ตาย จึงเป็นเป้าหมายพื้นฐาน นอกจากเสนอหนทางดับและคลี่คลายทุกข์ในจิตใจแล้ว ในการดำเนินชีวิตหนีไม่พ้นเรื่องเจ็บไข้ได้ป่วยดังนั้นพุทธศาสนาจึงให้ความสำคัญอย่างมากกับการขจัดความเจ็บป่วยทั้งทางกายทางใจ ในภาพจิตรกรรมฝาหนังจึงแสดงเรื่องราวการขจัดโรคภัยอยู่ไม่น้อย
การอาบน้ำในพุทธศาสนาเป็นกิจกรรมที่สำคัญมาก ในด้านหนึ่งพุทธศาสนาเทศนาให้อาบน้ำเป็นเวลาอยู่เสมอ ซึ่งจะช่วยรักษาสุขอนามัยและขจัดโรคภัยไข้เจ็บ
ก่อนกินอาหาร ก่อนสวมเสื้อผ้า ก่อนทำพิธีกรรมต่างๆ ก่อนมาเฝ้าพระพุทธเจ้า ต้องล้างมือก่อน ในแต่ละวันมีการล้างมือนับสิบครั้ง กิจวัตรดังกล่าวช่วยประกันสุขภาพแก่สาวกในพุทธศาสนา