โดย ร่มฉัตร จันทรานุกูล มหาวิทยาลัยเศรษฐศาสตร์และธุรกิจระหว่างประเทศ วิทยาลัยนานาชาติ กรุงปักกิ่ง (UIBE)
หากท่านที่ติดตามข่าวทางจีนอยู่สม่ำเสมอจะทราบว่าในวันที่ 31 ธ.ค. ที่ผ่านมารัฐบาลจีนประกาศวัคซีนป้องกันเชื้อโรคโควิด-19 ออกสู่ตลาดอย่างเป็นทางการและในล็อตแรกนี้จะฉีดให้ฟรีแก่ประชาชนที่อยู่ในกลุ่มจำเป็นเร่งด่วนก่อน จากนั้นจะขยายสู่กลุ่มอื่นๆต่อไป สำหรับวัคซีนฯของจีนนั้นเป็นแบบไวรัสตาย มีความปลอดภัยค่อนข้างสูง เปอร์เซ็นต์การป้องกัน(anti-body)จากผลการทดลองมีอยู่ประมาณ 78% เปอร์เซ็นต์
การฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ให้ประชาชนจีนในครั้งนี้มีเงื่อนไขอยู่เหมือนกันไม่ใช่ว่าใครที่อยากจะฉีดก็ฉีดได้ โดยเงื่อนไขที่กำหนดมีดังต่อไปนี้
1. กลุ่มคนช่วงอายุ 18-59 ปี เท่านั้นที่รับการฉีดได้ เพราะในกลุ่มคนช่วงอายุอื่นยังไม่มีผลการวิจัยที่ออกมาแน่ชัด ทำให้กลุ่มคนในช่วงอายุนอกเหนือจากที่ระบุนี้ยังไม่สามารถมารับลการฉีดวัคซีน
2. ผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์หรืออยู่ในระหว่างให้นมบุตร ห้ามฉีดฯ
3. คนที่มีประวัติอาการแพ้วัคซีนชนิดอื่นๆ ห้ามฉีดฯ
4. คนที่เป็นโรคเรื้อรัง โรคมะเร็ง และกำลังอยู่ในช่วงการรักษาหรือให้ยา ห้ามฉีดฯ
5. คนที่กำลังมีไข้ ไม่สบาย ห้ามฉีดฯ
เงื่อนไขข้างต้นนี้เป็นเพียงหลักการเบื้องต้นในการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 สำหรับคนที่ได้รับการฉีดเข็มแรกไปแล้วต้องรอดูอาการก่อนกลับบ้าน 30 นาที ว่ามีปฏิกิริยาอาการแพ้ที่รุนแรงหรือไม่ หากพบว่าร่างกายมีปฏิกิริยาต่อวัคซีนฯที่ค่อนข้างรุนแรงก็ไม่แนะนำให้ฉีดเข็มที่สอง โดยการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19เข็มที่สองจะเว้นระยะห่างจากเข็มแรกประมาณ 14-28 วัน
สำหรับโครงการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ฟรีให้กับประชาชนในคราวนี้รัฐบาลจีนเผยว่าเงินที่สนับสนุนฯมาจากกองทุนประกันสุขภาพและเงินคงคลังของประเทศ จนถึงวันที่ 9 ม.ค. มีการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ไปแล้ว 9 ล้านโดส ในกลุ่มคนที่ร่างกายมีปฏิกิริยาหลังการฉีด 80 เปอร์เซ็นต์เป็นอาการเบาปกติ เช่น มีไข้ต่ำ ปวดแขน ปวดตัว เจ็บคอ เป็นต้น โดยอาการเหล่านี้จะค่อยๆหายไปเอง สำหรับคนที่ฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 แล้วจะมีปฏิกิริยาต่อต้านอย่างรุนแรงหรือเกิดอาการแพ้นั้นมีโอกาสเกิดเพียง 1 ในล้านเท่านั้น
หากจะกล่าวถึงความปลอดภัยของวัคซีนฯ กลุ่มผู้เชี่ยวชาญมองว่ามีความปลอดภัยค่อนข้างสูง เพราะพิจารณาจากผลการฉีดวัคซีนฯ ในกลุ่มคนที่ต้องรับวัคซีนอย่างเร่งด่วนจนถึงเดือนพ.ย. 2020 ซึ่งมีการฉีดวัคซีนออกไปแล้ว 1.5 ล้านโดส ในจำนวนนี้มี 6 หมื่นคนที่เดินทางไปทำงานหรือเรียนต่างประเทศต่างไม่มีรายงานการติดเชื้อโควิด-19 และมีอาการป่วยขั้นรุนแรงหลังการฉีดวัคซีน เป็นกรณีแสดงถึงความปลอดภัยของวัคซีนป้องกันโควิด-19 ของจีนได้ในระดับหนึ่ง
การรับวัคซีนฯในจีน ณ ตอนนี้จะแบ่งออกเป็นการแจ้งลงทะเบียนตามกลุ่มหน่วยงาน อย่างผู้เขียนอยู่ในหน่วยงานการศึกษาก็มีการแจ้งให้ลงทะเบียนรับการฉีดได้ตามความสมัครใจ หลังจากที่แต่ละหน่วยงานลงทะเบียนแล้วรัฐบาลท้องที่ในเขตต่างๆจะจัดการนัดหมายและกำหนดวันฉีดวัคซีนให้แก่คนในพื้นที่ที่ลงทะเบียนนั้นๆ โดยกลุ่มที่ต้องฉีดวัคซีนให้อย่างเร่งด่วนมี 9 กลุ่มดังต่อไปนี้ 1.กรมศุลกากรที่ต้องติดต่อหรือสัมผัสกับคนและสิ่งของจากต่างประเทศ 2.โลจิสติกส์ท่าเรือและคนขนส่งสินค้าที่ต้องสัมผัสกับสินค้านำเข้าต่างประเทศ 3.หน่วยงานการบินระหว่างประเทศ 4.กลุ่มคนที่ต้องเดินทางไปเรียนหรือทำงานต่างประเทศ 5.แพทย์และพยาบาล 6.ข้าราชการ 7.ตำรวจและทหาร 8.เจ้าหน้าที่หน่วยสาธารณสุขท้องถิ่น 9.บุคลากรในภาคบริการประชาชนทั้งหมด
สำหรับการตอบรับของภาคประชาชนจีนผู้เขียนมองว่าคนส่วนใหญ่ยินยอมฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ถึงแม้ว่าในช่วงเริ่มต้นอาจมีความกังวลอยู่บ้างในบางคนเพราะว่าวัคซีนฯตัวนี้ใหม่มากจากการวิจัยจนถึงการทดลองระยะที่หนึ่งถึงการทดลองระยะสามใช้เวลาไม่ถึงหนึ่งปี ขณะที่โดยทั่วไปวัคซีนฯต้องใช้เวลาหลายปีในการวิจัยและทดลองในระยะต่างๆ แต่เพราะสถานการณ์แพร่ระบาดโควิด-19 ของโลกที่ไม่มีแนวโน้มจะดีขึ้นยิ่งในปีนี้มีแนวโน้มที่จะแย่ลงไปอีก ทำให้การฉีดวัคซีนโควิด-19 เพื่อเป็นเกราะป้องกันกลายเป็นความหวังสุดท้ายของมนุษย์โลก งานวิจัยที่ผ่านมาระบุว่าการที่จะให้สังคมหรือประเทศหนึ่งเกิดภูมิคุ้มกันหมู่ได้นั้น อัตราการรับวัคซีนฯของประชาชนต้องมากกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ขึ้นไป
โครงการฉีดวัคซีนให้ประชาชนของจีนเพิ่งเริ่มต้นโดยกำหนดเงื่อนไขกลุ่มคนที่จะได้รับการฉีดคือกลุ่มช่วงอายุ 18-59 ปีเท่านั้น หมายความว่า เด็กและคนแก่จะยังไม่ได้รับการฉีดวัคซีนฯในครั้งนี้ คนที่ไม่เข้าใจอาจคิดว่ารัฐบาลไม่ยอมฉีดให้แต่อย่างที่ผู้เขียนบอกไปเบื้องต้นแล้วว่าผลการวิจัยและการทดลองวัคซีนป้องกันโควิด-19 ยังไม่เพียงพอที่จะใช้ในกลุ่มบอบบางนี้ และความปลอดภัยต้องมาก่อนนั่นเอง
สำหรับคนที่รับการฉีดวัคซีนฯไปแล้วก็ยังต้องใส่หน้ากากอนามัยเพราะภูมิคุ้มกันจากการฉีดวัคซีนไม่ได้ป้องกันโควิด-19 ถึง 100 เปอร์เซ็นต์ แต่คนที่มีภูมิคุ้มกันโควิด-19 จากการฉีดวัคซีนนี้จะมีเกราะป้องกันอีกชั้นหนึ่ง และคนที่ติดโรคโควิด-19 หลังฉีดวัคซีน อาการของโรคอาจจะไม่พัฒนาไปสู่อาการหนัก
ขณะนี้วัคซีนป้องกันโควิด-19 ของจีนนี้มีสองรายที่ได้รับอนุมัติให้ฉีดในประชาชนวงกว้างคือจากค่าย Sinopharm และค่าย Sinovac ทั้งสองค่ายนี้เป็นวัคซีนประเภทเชื้อตาย วัคซีนที่ใช้ฉีดประชาชนในปักกิ่งในขณะนี้มาจากค่าย Sinovac โดยวัคซีนฯแต่ละหลอดจะมี “บัตรประจำตัว” ตั้งแต่การผลิตจนถึงฉีดสู่ร่างกายมนุษย์ ทำให้สามารถติดตามผลต่างๆในอนาคตได้อย่างง่ายดาย ส่วนประชาชนที่ได้รับการฉีดแล้วจะได้รับบัตรแสดงส่วนตัวว่าได้เคยได้รับการฉีดวัคซีนฯไปแล้ว
ในประเทศจีนยังไม่ให้บริการฉีดวัคซีนฯกับบุคคลหรือครอบครัวที่ต้องการเดินไปฉีดที่โรงพยาบาลด้วยตัวเอง ในขณะนี้การฉีดวัคซีนฯของรัฐบาลที่ให้ฟรีกับประชาชนจะเป็นการจัดสรรให้ตามหน่วยงานก่อน สำหรับราคาของวัคซีนป้องกันโควิด-19 ภายในประเทศจีนจะอยู่ประมาณเข็มละ 200 หยวนหรือประมาณ 1 พันบาท ฉีด 2 ครั้ง 400 กว่าหยวนหรือประมาณ 2 พันบาท
ในด้านของต่างประเทศก็ให้ความสนใจวัคซีนฯของจีนและการฉีดวัคซีนฟรีแก่ประชาชนในครั้งนี้อยู่ไม่น้อย ตั้งแต่เดือนธ.ค. ที่ผ่านมาจีนได้รับคำสั่งซื้อวัคซีนจาก 10 กว่าประเทศทั่วโลก รวมทั้งไทยเราด้วย จากการทดลองในมนุษย์ระยะที่สามในต่างประเทศของวัคซีนฯจีน พบว่ามีผลดีค่อนข้างมากในบราซิลและตุรกี คาดว่าในอีกสองไตรมาสข้างหน้าประเทศอื่นๆทั่วโลกจะทยอยฉีดวัคซีนฯกันมากขึ้น ความสามารถการผลิตของจีนก็กำลังเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง สำหรับประชาชนจีนที่ยังไม่ได้รับการฉีดวัคซีนช่วงนี้ก็ต้องปฏิบัติตามมาตรการป้องกันตามบรรทัดฐาน “ปกติใหม่”ที่ทำกันมานั่นเอง และถึงแม้ได้รับการฉีดวัคซีนแล้วก็ต้องปฏิบัติตามมาตรการป้องกันโควิด-19 สาธารณะด้วยเช่นกัน
