ซานตาคลอสไม่ได้อยู่ที่ขั้วโลก ย้ายไปอยู่จีนนานแล้ว

MGR Online - ข่าวห้างเทสโกยกเลิกผลิต “การ์ดคริสต์มาส” จากผู้ผลิตโรงงานจีนแห่งหนึ่ง หลัง "ฟลอเรนซ์ วิดดิคอมบ์" เด็กหญิงอังกฤษวัย 6 ขวบ ที่ซื้อการ์ดอวยพร รูปแมวเหมียวสวมหมวกซานตาคลอสสีแดง เปิดพบข้อความขอความช่วยเหลือจาก “นักโทษ" ในจีนที่ถูกใช้แรงงานในเรือนจำเซียงไฮ้

บีบีซี สื่ออังกฤษ รายงานข่าวนี้เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม ที่ผ่านมา โดยข้อความที่อยู่ในบัตรอวยพรวันเทศกาลคริสมาสเพื่อการกุศลที่หนูน้อยชาวอังกฤษวัย 6 ปี ฟลอเรนซ์ วิดดิคอมบ์ จากทูตติง ในลอนดอนใต้ระบุว่า

“พวกเราเป็นนักโทษชาวต่างชาติอยู่ในเรือนจำเซียงไฮ้ ชิงผู่ ของจีน พวกเราถูกบังคับให้ทำงานโดยที่ไม่มีความเต็มใจ ได้โปรดช่วยเหลือและขอให้ติดต่อองค์กรสิทธิมนุษยชน”

อ้างอิงจากหนังสือพิมพ์เดอะการ์เดียน สื่ออังกฤษ ในข้อความยังระบุให้ติดต่อนักข่าวอังกฤษ ปีเตอร์ ฮัมฟรีย์ ที่เคยเป็นอดีตนักโทษต่างชาติในเรือนจำแห่งนี้เป็นเวลา 23 เดือน และทำให้นักข่าวอังกฤษรายนี้ได้รายงานผ่านทางหนังสือพิมพ์ซันเดย์ไทม์ส์ จนเป็นข่าวเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา

บีบีซีรายงานคำกถลงของห้างเทสโกของอังกฤษว่า เทสโกรู้สึกตกใจต่อรายงานที่เกิดขึ้นพร้อมเสริมว่า “เราไม่เคยอนุญาตให้ใช้แรงงานผู้ต้องขังในระบบการผลิตของเรา”

เทสโก้อ้างว่า ประเด็นการใช้แรงงานนี้ ทางห้างมีระบบการตรวจสอบอยู่ตลอดเวลา ซึ่งโรงงานดังกล่าวฯ ก็เพิ่งถูกตรวจสอบเมื่อเดือนที่ผ่านมาและไม่พบปัญหาใดๆ รวมถึงการใช้แรงงานนักโทษด้วย การ์ดที่จำหน่ายในเทสโก้นี้ เป็นการ์ดคริสต์มาสเพื่อการกุศล ซึ่งแต่ละปีจะจำหน่ายนำเงินเข้าการกุศลได้ราว 300,000 ปอนด์

เทสโก ยืนยันพร้อมพิจารณาระงับการค้ากับบริษัท เจ้อเจียง หยุนกวง ปรินท์ติ้ง ซัพพลายเออร์ที่ผลิตการ์ดเหล่านี้เป็นการถาวร หากว่ามีการพบว่าบริษัทแห่งนี่้มีการใช้แรงงานนักโทษในการผลิตบัตรอวยพรจริง

ปีเตอร์ ฮัมฟรีย์ ที่เคยเป็นอดีตนักโทษต่างชาติในเรือนจำแห่งนี้ กล่าวว่า ได้ติดต่อเพื่อนที่เป็นอดีตนักโทษเพื่อขอคำยืนยันและพบว่ามีการใช้แรงงานบังคับของนักโทษเกิดขึ้นจริง

โฆษกกระทรวงการต่างประเทศ ตอบโต้ข่าวนี้อย่างรวดเร็ว ว่าเรื่องทั้งหมดเป็น "เรื่องตลก" เพราะอย่างที่เขากล่าวว่า เรือนจำชิงผู่ของเซี่ยงไฮ้ "ไม่ได้มีปัญหาเรื่องนักโทษต่างชาติที่ถูกบังคับให้ทำงาน" และผู้ผลิตจีนของโรงพิมพ์ Zhejiang Yunguang ของเทสโก้ก็ได้ปฏิเสธข้อกล่าวหาแรงงานบังคับว่าเป็น "การปั้นแต่งเรื่องอย่างสมบูรณ์" คำพิพากษาได้ผ่านไปแล้วก่อนที่การตรวจสอบจะเริ่มขึ้น เทสโก้ระงับผู้จัดจำหน่ายในจีนทันทีก่อนที่จะทำการสอบสวน แม้ว่าโฆษกของเทสโก้เอง ยังกล่าวว่าผู้ตรวจสอบได้รับการตรวจสอบอย่างเป็นอิสระเมื่อเดือนที่แล้ว และไม่พบหลักฐานที่บ่งบอกว่าบริษัทจีนละเมิดกฎห้ามการใช้แรงงาน

บทบรรณาธิการจีนระบุว่า ใครก็ตามที่มีความสามารถขั้นพื้นฐานในการคิดเชิงเหตุผล ก็คงสามารถบอกได้ว่าข้อกล่าวหานั้นล่องลอยอย่างไร หากไม่กี่บรรทัดบนการ์ดคริสต์มาสมีประสิทธิภาพในการเปิดเผยความลับครั้งใหญ่เกี่ยวกับชาวต่างชาติที่อยู่หลังเรือนจำจีนแล้ว สถานกงสุลต่างประเทศทั้งหมดที่ประจำการในจีนคงจะล้มเหลวในการปฏิบัติหน้าที่ เพราะไม่ระคายเรื่องราวนักโทษต่างชาติเลย ว่าไม่ได้รับการปฏิบัติที่เป็นธรรมและสิทธิที่รับประกันภายใต้กฎหมายจีนที่ห้ามบังคับใช้แรงงาน หรือหมายความว่าสนธิสัญญาระหว่างประเทศทั้งหมดที่จีนได้ลงนามกับประเทศต่าง ๆ เกี่ยวกับความช่วยเหลือด้านการพิจารณาคดีกำลังถูกละเมิดโดยเจ้าหน้าที่การทูตประเทศเหล่านั้นไม่รู้เรื่องเลย

เช่นเดียวกับห้างเทสโกกล่าวว่า "นอกจากกรณีที่เป็นข่าว ยังไม่พบมีผู้ซื้อบัตรอื่นๆ แจ้งการพบข้อความขอความช่วยเหลือบนบัตรคริสต์มาสใดๆ อีก"

ในโลกแห่งความเป็นจริงวันนี้ ปัจจุบัน "ซานตาคลอส" ไม่ได้อยู่ที่ขั้วโลก แต่ได้ย้ายไปอยู่ที่หมู่บ้านแห่งหนึ่งในจีนนานแล้ว ที่หมู่บ้านอี้อู ห่างจากขั้วโลกเหนือหลายพันไมล์

อี้อู คือ 'หมู่บ้านคริสต์มาส' ในโลกความเป็นจริง ซึ่งประกอบด้วยโรงงานมากกว่า 600 โรง ที่ผลิตทุกอย่างที่เกี่ยวกับเทศกาลแห่งความสุขนี้ ส่งออกในสัดส่วนทั้งหมด 60% ของตลาดโลก

เมืองอี้อูที่มีประชากรราว 1.2 ล้านคน สร้างผลผลิตคริสต์มาสเกือบสองในสามของที่บริโภคทั่วโลก แต่ละปีรวมมูลค่ากว่า 3 พันล้านเหรียญสหรัฐ

ไช่ ชิงเหลียง รองประธานของสมาคมอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์คริสต์มาสเมืองอี้อู มณฑลเจ้อเจียง กล่าวว่า “คริสต์มาสไม่ใช่วันหยุดราชการในประเทศจีน แต่คนจีนมากมายได้เข้าส่วนร่วม”

"คนจีนอาจรู้จักซานตาคลอสมากกว่าพระเยซู และคนงานในหมู่บ้านคริสต์มาสนี้ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นแรงงานอพยพ ก็อาจไม่รู้ว่าคริสต์มาสคืออะไร? ต่างเกี่ยวข้องเพียงทำงาน 12 ชั่วโมงต่อวันแลกกับค่าแรงมากที่สุดคือ 30 ดอลลาร์ต่อวัน ตอบสนองออร์เดอร์เครื่องตกแต่งและทุกสิ่งที่เกี่ยวกับคริสต์มาสจากทั่วโลก ซึ่งสั่งตรงมาที่นี่ตั้งแต่ก่อนกลางปี (ราวเดือนพฤษภาคม) ต้นสนประดิษฐ์ ลูกสน ช่อสนประดับ ลูกแก้ว เกล็ดหิมะเทียม โมบาย กระดิ่ง สายไฟใยแก้วนำแสง ถุงเท้า หมวกซานต้า และกวางเรนเดียร์ และขาดไม่ได้คือบัตรอวยพร ฯลฯ รวมมีสินค้าคริสต์มาสไม่ต่ำกว่า 400,000 รายการ" รองประธานของสมาคมอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์คริสต์มาสเมืองอี้อู กล่าวฯ

ABC News รายงานโรงงานคริสมาสต์บางแห่งในจีนบอกว่า การผลิตอย่างน้อยร้อยละ 30 ได้คำสั่งซื้อมาจากสหรัฐอเมริกา ในขณะที่สินค้าที่เหลือส่วนใหญ่ถูกส่งไปยังรัสเซีย ละตินอเมริกา

เมื่อก่อนตอนที่ซานตาคลอส ยังไม่ย้ายมาอยู่ที่จีน ของเหล่านี้เป็นเครื่องตกแต่งที่ใช่ว่าจะมีซื้อประดับความสุขได้ในทุกบ้าน เพราะราคาแพง แต่ปาฏิหาริย์แรงงานการผลิตราคาถูกของหมู่บ้านอี้อู ทำให้ซานตาคลอส แปลงร่างมาเป็นพนักงานส่งสินค้าทางอินเทอร์เน็ต อาทิ อาลีบาบา ฯลฯ นำความสุขไปให้ได้ในราคาที่ทุกครัวเรือนสามารถเข้าถึงกันทั่วไป

ในความเป็นเมืองโรงงานโลก อี้อูคือ เขตการค้าส่ง (Yiwu International Trade City) เป็นเมืองการค้าระหว่างประเทศ ที่เปรียบเสมือนเขาวงกตช้อปปิ้งที่มีความหลากหลาย แบ่งออกเป็นห้าเขต ครอบคลุมพื้นที่ 5,500,000 ตารางเมตร มีโชว์รูมขนาดเล็กกว่า 75,000 ร้านที่จำหน่ายสินค้ากว่า 1.8 ล้านชนิด (ในราคาค่อนข้างต่ำ) รวมถึงเสื้อผ้า รองเท้า ฮาร์ดแวร์และวัสดุก่อสร้าง ส่งไปกว่า 200 ประเทศและภูมิภาค ดึงดูดผู้ซื้อต่างประเทศมากกว่า 500,000 รายในแต่ละปี

จะเรียกว่า อี้อู เป็นจุดเริ่มต้นของปรากฏการณ์ “ Made in China” ก็ได้ เพราะเพียงไม่กี่ปีที่เข้าสู่ยุค "การปฏิรูปและการเปิด" ของจีนในช่วงต้นทศวรรษ 1980 ตลาดอี้อูก็ได้เริ่มขึ้นแล้ว โดยเริ่มเป็นโรงงานโลกให้กับของเล่นทุกประเภทเครื่องประดับ เครื่องใช้ในบ้านขนาดเล็ก ฯลฯ

นโยบายเส้นทางสายไหมการค้าของสี จิ้นผิง เมื่อเร็ว ๆ นี้ ยิ่งทำให้อี้อู สามารถส่งสินค้าเข้ายังใจกลางเมืองต่างๆ ในยุโรปได้ ทั้งมาดริด ลอนดอน และปราก ไปจนถึงเตหะราน ยังไม่นับจุดหมายปลายทางในแอฟริกา ตะวันออกกลางและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

เมืองอี้อู กลายเป็นสถานที่ที่มีการผลิตบนความหลากหลายทางวัฒนธรรมมากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศจีน มีงานแสดงสินค้า China Yiwu International ในช่วงปลายเดือนตุลาคม ซึ่งแต่ละปีที่ผ่านมา มีผู้ซื้อและผู้เข้าร่วมกว่า 2แสนคน รวมถึงผู้ซื้อต่างประเทศกว่า 8,000 คน มีข้อเสนอซื้อขายในงานแต่ละครั้งมูลค่าเกือบ 2 หมื่นล้านหยวน

เจ้าหน้าที่ศุลกากรจีนกล่าวว่า อินเดียเป็นผู้นำเข้าสินค้าอี้อูรายใหญ่ที่สุดโดยมีปริมาณการค้ากว่า 1.3 หมื่นล้านหยวนในปี 2560 ขณะที่ฮังการีและแองโกลา ได้เพิ่มอัตราการเติบโตมากถึง 232 เปอร์เซนต์ และ 101 เปอร์เซนต์ เทียบรายปีต่อปีตามลำดับ

แต่การจะดำรงสถานะโรงงานของโลกซัพพลายเออร์ อี้อูก็ต้องเผชิญกับแรงกดดันเพื่อรักษาต้นทุนให้ต่ำ สามารถแข่งขันกับประเทศเกิดใหม่อื่น ๆ ด้วยแรงงานราคาถูก คนงานอาจยังต้องทำงาน 12-13 ชั่วโมงต่อวันเจ็ดวันต่อสัปดาห์ รับค่าแรง ประมาณ 30 ดอลลาร์ต่อวัน รัฐบาลท้องถิ่นเองก็รู้ปัญหานี้ และพยายามเรียกร้องให้เจ้าของกิจการทั้งหลายปรับปรุงคุณภาพชีวิต และสภาพการทำงานของคนงาน

ข้อมูลโดยรวม ได้สำรวจการช้อปช่วงเทศกาลคริสต์มาสมากกว่าครึ่ง (56 เปอร์เซ็นต์) คาดว่าผู้คนมีแผนซื้อของขวัญในช่วงสัปดาห์ก่อนวันคริสต์มาส หรือ "Super Saturday" มีทั้ง เสื้อผ้า (สัดส่วนราว 49 เปอร์เซ็นต์) ของเล่น (31 เปอร์เซ็นต์) บัตรของขวัญ (28 เปอร์เซ็นต์) หนังสือและสื่ออื่น ๆ (27 เปอร์เซ็นต์) และสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ (24 เปอร์เซ็นต์) หนึ่งในสี่ของผู้ซื้อ (25 เปอร์เซ็นต์) ยังวางแผนที่จะให้ "ของขวัญแห่งประสบการณ์" เช่น บัตรเข้าชมคอนเสิร์ตหรือการแข่งขันกีฬา

ช่วงเทศกาลช้อปคริสต์มาสนี้ เริ่มปูพรมมาตั้งแต่ เทศกาล 11-11 จน 12-12 ครอบคลุมนานสองเดือน (วันที่ 1 พฤศจิกายนถึง 31 ธันวาคม) คาดการณ์ว่ายอดขายจะรวมระหว่าง 7.2 - 7.3 แสนล้านดอลลาร์

สงครามการค้าสหรัฐฯ จีน อาจจะส่งผลต่ออุตสาหกรรมหลายส่วนแต่ไม่ระคายการค้าผลิตในเมืองอี้อูเลย และมองจากมิติต่างๆ ก็ยังไม่เห็นว่าจะมีหมู่บ้านไหนบนโลกนี้ ที่ซานตาคลอสอยากจะย้ายไปอยู่