เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - บันทึกเอกสารสมัยโบราณมากมายบอกเราว่า ชัยชนะของกองทัพจอมจักรพรรดิฉินสื่อหวงตี้ ( จิ๋นซีฮ่องเต้) ที่พิชิตแว่นแคว้นเพื่อนบ้าน ผนวกเป็นจักรวรรดิแห่งแรกขึ้นในจีนนั้น ได้มาจากการใช้อาวุธเกาทัณฑ์ ที่นักรบสามารถน้าวศรยิงไปได้เป็นระยะทางไกล ทำให้ข้าศึกล้มตายระเนระนาด
เอกสารโบราณยังบันทึกด้วยว่า เกาทัณฑ์ของกองทัพจิ๋นซียิงได้ไกลถึง 800 เมตร หรือมากกว่านั้น ทว่าเป็นเรื่องเหลือเชื่อสำหรับผู้คนในยุคปัจจุบัน ที่อาวุธสมัยโบราณจะมีประสิทธิภาพได้ขนาดนั้น
พิสัยการยิงจึงยังคงเป็นปัญหา ที่ถกเถียงกันตลอดมา
ปริศนาท้าทายข้อนี้เอง ที่ทำให้คณะนักโบราณคดีประจำพิพิธภัณฑ์สุสานจิ๋นซีฮ่องเต้ ในนครซีอาน มณฑลส่านซี ซึ่งมีนายเซิน เหมาเซิงเป็นหัวหน้า ถึงกับหัวใจพองโต เมื่อได้เห็นสิ่งตรงหน้า
เกาทัณฑ์โบราณ ขนาดความยาวราว 1.3 เมตร โผล่ให้เห็นเพียงครึ่งหนึ่งจากใต้ดินหลุมฝังศพ ข้าง ๆ นักรบตุ๊กตาดินเผาตัวหนึ่ง ขณะพวกเขากำลังขุดสำรวจบริเวณที่ตั้งของกองทัพตุ๊กตาดินเผา
มันเป็นเกาทัณฑ์แบบ ที่มีใช้กันอยู่ในช่วงราชวงศ์ฉิน ( 221-207 BC) อายุประมาณ 2,200 ปี สร้างขึ้นจากเทคนิคที่ล้ำหน้าและมีความละเอียดซับซ้อน
นายเซินระบุว่า สิ่งที่น่าตื่นเต้นอย่างที่สุดก็คือคันเกาทัณฑ์ยังมีสภาพดี และยังมีส่วนประกอบอยู่เกือบครบถ้วนทุกชิ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งศัสตราวุธจากอดีตกาลปรากฏชิ้นส่วนประกอบบางอัน ที่คนยุคปัจจุบันแทบไม่เคยเห็นมาก่อน และนักค้นคว้าเคยได้อ่านพบก็แต่ในเอกสารทางประวัติศาสตร์เท่านั้น
การขุดเพื่อนำขึ้นมาเป็นงานที่ต้องใช้ความระมัดระวังสูงสุด เพราะเกาทัณฑ์เปราะบางเต็มที และเมื่อนำขึ้นมาได้สำเร็จ นักโบราณคดีก็หวังกันว่า จะสามารถสร้างแบบจำลองขึ้นมา โดยอาศัยแบบและวัสดุในการสร้างเหมือนกันเป๊ะ จากนั้น จะนำมาทดลองยิง ซึ่งนายเซินระบุว่า อาจยิงได้ไกลกว่าปืนไรเฟิลสมัยใหม่ถึง 2 เท่า หรือไกลถึง 800 เมตรทีเดียว
นักโบราณคดีและนักประวัติศาตร์หวังว่า เกาทัณฑ์คันนี้อาจช่วยคลี่คลายความลับเกี่ยวกับแสนยานุภาพกองทัพของฮ่องเต้จิ๋นซี ที่เป็นตำนานเล่าขานสืบต่อกันมา และยุติข้อถกเถียงเกี่ยวกับอานุภาพการยิงได้ในที่สุด
สำหรับกองทัพตุ๊กตาดินเผาของจอมจักรพรรดิจิ๋นซี ที่ยืนเรียงแถว สีหน้าแลดูลึกลับ สร้างขึ้นมาก็เพื่อถวายอารักขาฮ่องเต้องค์นี้ในปรโลก มีการค้นพบเมื่อปีพ.ศ. 2517 โดยชาวนาในท้องถิ่น และต่อมาองค์การยูเนสโกได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก
จนถึงขณะนี้มีการขุดพบตุ๊กตานักรบ ตุ๊กตาม้าและรถศึกดินเผาได้แล้วกว่า 7,000 ชิ้น