เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - ปฏิบัติการต่อต้านการก่อการร้ายครั้งใหญ่ทั่วแดนมังกรคืบหน้า จีนรวบตัวผู้ต้องสงสัยก่อการร้าย 29 คนในเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ได้อย่างรวดเร็วภายในเวลาเพียง 1 สัปดาห์ นอกจากนั้น ศาลยังได้พิพากษานักโทษอีก 81 คนฐานก่อการร้าย
ทางการจีนประกาศเมื่อวันพฤหัสฯ ( 5 มิ.ย.) ว่า ผู้ต้องสงสัยทั้ง 29 คนถูกจับกุมในเมืองอู๋หลู่มู่ฉี (อุรุมชี) ซึ่งเป็นเมืองเอกของเขตปกครองตนเองแห่งนี้ในหลายข้อหา อาทิข้อหายั่วยุปลุกปั่นการแบ่งแยกดินแดน ปลุกระดมประชาชนให้ฝ่าฝืนระเบียบกฎหมายในสังคม และยั่วยุให้เกิดความเกลียดชังด้านเชื้อชาติ โดยสำนักอัยการระบุว่า การจับกุมดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมาย
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีหลักฐานว่าคนเหล่านี้มีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุโจมตี ที่เกิดขึ้นหลายครั้งในจีนช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา
ในวันเดียวกัน ศาลของจีนยังมีการพิพากษาคดีนักโทษ 81 คนใน 6 เมืองของเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์อีกด้วย โดย 9 คนถูกตัดสินประหารโทษฐานก่อการร้ายรุนแรง
สถานีโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน หรือ ซีซีทีวี รายงานการตัดสินคดีในเมืองอุรุมชี คาชการ์ และเมืองอื่น ๆ โดยนอกจากความผิดฐานก่อการร้ายแล้ว นักโทษหลายคนยังถูกตัดสินว่ามีความผิดฐานฆาตกรรมและวางเพลิง รวมทั้งการตัดสินประหารชีวิตนักโทษอีก 3 คน แต่ให้รอลงอาญา 2 ปี ซึ่งหมายถึงหากไม่กระทำผิดในระหว่างนี้ ก็จะได้ลดหย่อนโทษเป็นจำคุกตลอดชีวิต
จีนประกาศปฏิบัติการกวาดล้างกลุ่มก่อการร้าย หลังจากเกิดเหตุระเบิดฆ่าตัวตายกลางตลาดขายผัก ทำให้มีผู้เสียชีวิต 39 คนและบาดเจ็บกว่า 90 คนในเมืองอู๋หลู่มู่ฉี เมื่อวันที่ 22 พ.ค. พ.ศ. 2557 ได้ไม่นาน โดยปฏิบัติการกวาดล้างจะดำเนินไปจนถึงเดือนมิ.ย.ปีหน้า และมีภูมิภาคซินเจียง ซึ่งตั้งอยู่ทางภาคตะวันตกของประเทศ เป็น “สมรภูมิสำคัญ”
เหตุระเบิดฆ่าตัวตายครั้งนี้เป็นเหตุโจมตี ที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดในซินเจียงช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา และถูกรัฐบาลจีนตอบโต้อย่างหนักหน่วงฉับไว ขณะที่มีการคุมเข้มรักษาความปลอดภัยในเมืองใหญ่ ๆ ทั่วประเทศ โดยประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ประกาศว่า “จะบดขยี้ผู้ก่อการร้ายด้วยกำปั้นเหล็ก”
หลังจากเหตุระเบิดฆ่าตัวตายกลางตลาดผักดังกล่าวผ่านมา 5 วัน จีนก็จัดการพิพากษานักโทษ 55 คนฐานฆาตกรรม ก่อการร้าย และแบ่งแยกดินแดนกลางสนามกีฬาในเมืองอี๋หนิง ใกล้กับพรมแดนสาธารณรัฐคาซักสถาน โดย 3 คนถูกตัดสินประหารชีวิต ท่ามกลางสายตาประชาชน 7,000 คน ที่มาดูการพิพากษา
ผู้เชี่ยวชาญและนักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชนระบุว่า ความไม่เท่าเทียมกันทางเศรษฐกิจ ที่ชาวมุสลิมเชื้อสายอุยกูร์ได้รับเป็นสาเหตุสำคัญประการหนึ่งของการก่อเหตุรุนแรง ซึ่งคร่าชีวิตผู้คนไปอย่างน้อย 180 คนทั่วประเทศเมื่อปีที่แล้ว โดยผลประโยชน์จากการพัฒนาภูมิภาคซินเจียง ซึ่งอุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากร ตกอยู่ในมือชาวฮั่น ซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่ของจีน จึงสร้างความโกรธแค้นแก่ชาวอุยกูร์
อย่างไรก็ตาม รัฐบาลจีนไม่เห็นด้วยกับเรื่องนี้และแย้งว่า สาเหตุเนื่องมาจากกลุ่มแบ่งแยกดินแดน ซึ่งมีอยู่หลายกลุ่มในซินเจียง ที่ต้องการสถาปนารัฐเตอร์กิสถานตะวันออกขึ้นในดินแดนแห่งนี้