เอเจนซี--ยานสำรวจดวงจันทร์ “ฉางเอ๋อ-3” ลงจอดบนพื้นดวงจันทร์อย่างสง่างามเมื่อคืนวานนี้(14 ธ.ค.) เวลา 9.12 น. และจีนก็ได้กลายเป็นชาติที่สาม ที่นำยานสำรวจอวกาศลงจอดบนแดนสรวงสรรค์แห่งเทพยดาในคติปรัมปรา
สืบเนื่องจากจีนได้ส่งภารกิจสำรวจดวงจันทร์ “ฉางเอ๋อ-3” ซึ่งได้พกอุปกรณ์ลงจอดและยานโรเวอร์ “อี้ทู่” หรือ “กระต่ายหยก” สู่อวกาศในวันที่ 2 ธ.ค.ที่ผ่านมา เพื่อลงจอดและทำการสำรวจทางธรณีวิทยาพื้นผิวดวงจันทร์ โดยมีกำหนดลงจอดบนดวงจันทร์ในวันที่ 14 ธ.ค.
ทีมนักวิทยาศาสตร์ที่ห้องควบคุมยานอวกาศในกรุงปักกิ่ง ลุกขึ้น โห่ร้อง ไชโย! ด้วยความตื่นเต้นดีใจ เมื่อจอภาพในห้องฯปรากฏภาพยานฉางเอ๋อ-3 ลงจอดบนพื้นที่ราบดวงจันทร์ “Sinus Iridum” ชื่อภาษาละตินที่แปลว่า “อ่าวสายรุ้ง” ซึ่งเป็นบริเวณที่ยังไม่มีใครลงจอด
นาย หลัน เสี่ยวฮุ่ย ผู้ออกแบบเครื่องยนต์ยานฯฉางเอ๋อ-3 บอกกับสถานรีโทรทัศน์กลางแห่งจีน (CCTV) ว่า การลงจอดฯเป็นไปอย่างสมบูรณ์ยอดเยี่ยม
ในเช้านี้ 4.35 น. ยานโรเวอร์ “กระต่ายหยก” เป็นรถหกล้อ หนัก 140 กิโลกรัม ปลดล็อคออกจากยานฯ เพื่อที่จะดำเนินการขุดค้นทางวิทยาศาสตร์ เป็นเวลา 3 เดือน ถ่ายภาพ วิเคราะห์ตัวอย่างหิน และทำแผนที่พื้นดวงจันทร์ด้วยเรดาร์ที่ยิงลงไปในพื้นดิน (ground-penetration radar) นอกจากนี้ “กระต่ายหยก” ยังมีกล้องโทรทัศน์รังสีอัลตราไวโอเลต (ultraviolet telescope) ที่สามารถสำรวจระยะไกล
สำหรับขั้นตอนการลงจอดบนดวงจันทร์ ฉางเอ๋อ-3 เริ่มเข้าสู่วงโคจรเหนือดวงจันทร์ ประมาณ 15 กิโลเมตร การแล่นลงในขั้นตอนสุดท้ายนี้ถูกควบคุมด้วยเครื่องยนต์หลักและหัวขับดัน (thruster) 28 ตัว ซึ่งจะขับดันยานฯจากอัตราเร็ว 1.7 กิโลเมตร/วินาที ปรับมาเป็น “ศูนย์” ภายในเวลาไม่กี่นาที ขณะที่อุปกรณ์จะช่วยวิเคราะห์จุดที่จะลงจอด และปรับระยะจากช่วง 100 เมตร
เมื่อถึงระยะ 4 เมตร เหนือพื้นดวงจันทร์ เครื่องยนต์จะดับลง ปล่อยให้ยานฉางเอ๋อร่อนลงอย่างอิสระ ขณะยานฯแตะพื้นผิวดวงจันทร์ กล้องจะบันทึกภาพบริเวณรอบๆ และส่งกลับไปยังศูนย์ควบคุมอวกาศในกรุงปักกิ่งบนพื้นโลก
นับเป็นการลงจอดแบบซอฟ์ทแลนดิ้ง (soft landing)บนพื้นดวงจันทร์เป็นครั้งแรกในช่วงเกือบ 40 ปีมานี้ ยานอวกาศของสหรัฐฯ3 ลำ พุ่งชนดวงจันทร์ ก่อนที่จะประสบความสำเร็จในการทำเทคนิกนี้ ขณะที่อดีตสหภาพโซเวียตต้องใช้ความพยายาม 11 ครั้ง ส่วนจีนถือว่า “ยิงถูกเป้า” ในความพยายามครั้งแรก
นาย หลัน เสี่ยวฮุ่ย ผู้ออกแบบฯ เล่าถึงนาทีระทึก คือระยะ 30 เมตรสุดท้าย ขณะที่ยานฯค้นหาจุดลงจอดที่ดีที่สุด ในที่สุดเครื่องก็ทำได้ “ยอดเยี่ยม” ลงจอดบนพื้นดวงจันทร์อย่างราบรื่น
หลิว เจี้ยนจวิน นักธรณีวิทยาดวงจันทร์ ประจำศูนย์สังเกตการณ์ดาราศาสตร์แห่งรัฐ (National Astronomical Observatories) กล่าวกับ CCTVว่า “บริเวณพื้นที่ลงจอดนั้น เป็นจุดที่เหมาะสมสำหรับยานโรเวอร์ทำการสำรวจ “เราเห็นเงาดำ 2-3 จุดในภาพจากกล้องของยานลงจอด ที่ส่งกลับมา ด้วยเงาดำไม่กี่จุด กอปรด้วยพื้นที่ที่ราบเรียบเช่นนี้ เป็นเงื่อนไขที่เหมาะสมในการปฏิบัติภารกิจมาก”
ก่อนยานฯแตะพื้น ยานฯได้สแกนบริเวณที่ลงจอด และเคลื่อนตัวในแนวนอน เพื่อระบุจุดที่ปลอดภัยที่สุด
อู๋ เหวยเหริน หัวหน้าทีมการออกแบบโครงการสำรวจดวงจันทร์ บอกกับสำนักข่าวซินหวา ว่า ฉางเอ๋อ-3 ได้ผ่านพ้นขั้นตอนที่ท้าทายที่สุดในการลงจอดตัวตัวเอง โดยไม่มีการแทรกแซงจากมนุษย์โดยสิ้นเชิง “ความเสี่ยงที่สุดของงานนี้ คือ เครื่องมืออุปกรณ์ที่จะชี้ขาดภารกิจนี้ เป็นเทคโนโลยีใหม่ถอดด้าม และความไม่แน่นอนของที่ราบในโซนที่ลงจอด”
ดร.มาอุริซิโอ ฟาลังกา (Maurizio Falanga) ผู้อำนวยการแห่งสถาบันวิทยาศาสตร์อวกาศระหว่างประเทศในกรุงปักกิ่ง ( International Space Science Institute) เสริมว่า จีนได้ใช้ “เทคโนโลยีที่ท้าทาย” ในภารกิจฯ ที่พิชิตความยอมรับนับถือจากวงการอวกาศระหว่างประเทศ “ภารกิจครั้งนี้เป็นก้าวใหญ่ของจีนในโลกอวกาศ และโอกาสความร่วมมือระหว่างประเทศในอนาคต”
ชาวจีนหลายคนมองการลงจอดบนดวงจันทร์ด้วยอารมณ์ตื่นเต้น หวัง เจี้ยนหมิง นักธุรกิจในนครเซี่ยงไฮ้ กล่าวว่าเขาและครอบครัวกำลังวางแผนที่จะย้ายไปตั้งรกรากในประเทศอื่นเนื่องจากมลพิษอากาศในแผ่นดินใหญ่ที่เลวร้ายสุดทน แต่ภารกิจลงจอดฯที่เป็นไปอย่างงดงามนี้ ทำให้เขามีความหวัง
“ถ้ารัฐบาลมีเงินและเทคโนโลยีที่ไปถึงดวงจันทร์ได้ขนาดนี้ ก็น่าจะมีวิธีการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม และทำความสะอาดอากาศ ซึ่งผมคิดว่ามันเป็นเทคโนโลยีที่ซับซ้อนน้อยกว่ามากและใช้เงินจิ๊บจ๊อยเทียบกับยานฯอวกาศ”
คลิปภาพจากรายงานถ่ายทอดสด ฉางเอ๋อ-3 ลงจอดบนดวงจันทร์
