รอยเตอร์ส - นายหลี่ หยวนเฉา สมาชิกคณะกรรมการกรมการเมืองหัวปฏิรูป จะถูกจัดให้มาดำรงตำแหน่งรองประธานาธิบดีในสัปดาห์นี้ แทนที่สี จิ้นผิงผู้นำใหญ่คนปัจจุบัน จะปรึกษาหารือกับเจ้าหน้าที่ระดับใหญ่หัวเก่าเสียก่อน
แหล่งข่าวใกล้ชิดกับผู้นำจีนระบุว่า การแต่งตั้งนายหลี่อาจกลายมาเป็นสัญญาณใหม่สำหรับผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ และบ่งบอกว่าอำนาจบารมีของสี จิ้นผิงกำลังแผ่ขยายขึ้น สีได้ขจัดอำนาจเก่าของอดีตประธานาธิบดีเจียง เจ๋อหมิน ที่ต้องการจะส่งหลิว อวิ๋นซาน เจ้าพ่อฝ่ายโฆษณาการของพรรคให้นั่งตำแหน่งนี้
เจียงเป็นมหาอำนาจใหญ่ชักใยอยู่เบื้องหลังการบริหารงานของประธานาธิบดีหู จิ่นเทา เมื่อสองสมัยที่ผ่านมา
ตำแหน่งรองประธานาธิบดีนั้นถือว่าเป็นสัญลักษณ์ อย่างไรก็ดีการมอบตำแหน่งให้แก่หลี่ จะต้องมีการเสนอประวัติของหลี่ พร้อมกับมอบบทบาทด้านการต่างประเทศให้ดูแล เพื่อเป็นหูเป็นตาให้สี หลังจากที่สีขึ้นสู่อำนาจนั่งตำแหน่งเลขาธิการใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์และตำแหน่งทางการทหารเมื่อเดือนพ.ย.ที่ผ่านมา
การดันนายหลี่่ หยวนเฉาขึ้นสู่อำนาจเป็นสัญลักษณ์ว่า สี จิ้นผิงต้องการผลักดันการปฏิรูปที่จำกัด นายหลี่เป็นที่รับรู้กันว่าแต่ไรมาได้อุทิศการทำงานอย่างเสียสละ และผลงานของเขาก็คือเปิดทางให้สมาชิกพรรคผู้มีความสามารถขึ้นสู่ตำแหน่งระดับสูงได้วงกว้างขึ้น
การเปลี่ยนแปลงผู้นำในจีนจะมีการปิดประตูถกกันเพียงลำพังผู้นำระดับสูงของพรรคเท่านั้น เชื่อว่ามีการเสนอต่อรองระหว่างผู้นำใหม่และอดีตผู้นำเก่า รวมไปถึงพวกเกษียณแล้วแต่ยังคงแรงกล้า ก็จะมานั่งเป็นห่วงเป็นใยอำนาจเฮือกสุดท้ายของตน หรือไม่ก็เข้ามาร่วมวงเพื่อปกป้องผลประโยชน์ของตนและครอบครัว
แหล่งข่าวอีกสองแห่งไม่ยอมเผยนาม ก็ออกมายืนยันว่า สี จิ้นผิงตัดสินใจเลือกนายหลี่ มาเป็นรองประธานาธิบดีแทนที่จะเลือกนายหลิว
สภาประชาชนแห่งชาติจีน หรือสภาตรายาง จะได้ลงคะแนนเลือกให้นายสี และนายหลี่ เป็นประธานาธิบดีและท่านรองฯ ในวันพฤหัสนี้ ขณะที่หลี่ เค่อเฉียง ผู้นำอันดับสอง ก็จะได้แทนที่นายกรัฐมนตรี เวิน จยาเป่า และดูแลด้านเศรษฐกิจตลอดจนกิจการรายวันของคณะมุขมนตรีจีน
"หลี่ หยวนเฉา จะได้เป็นรองประธานาธิบดี ไม่ใช่ หลิว อวิ๋นซาน" แหล่งข่าวใกล้ชิดกับผู้นำระบุ
"ครั้งนี้เป็นการตัดสินใจของสีเอง ซึ่งก็เป็นสัญญาณว่าเขาแข็งแกร่งพอที่จะปฏิเสธเจียง" แหล่งข่าวระบุ
ในเดือนพ.ย.ที่ผ่านมา นายหลิวได้รับแต่งตั้งให้นั่งเก้าอี้ขุนพลโปลิตบูโรโดยรับผิดชอบดูแลด้านการโฆษณาและความคิดอุดมคติ นอกจากนั้นเขายังได้นั่งตำแหน่งที่สีเคยนั่งมาควบอีกสองตำแหน่งคือ ผู้อำนวยการโรงเรียนพรรคคอมมิวนิสต์กลาง สถานที่ฟูมฟักผลิตผู้นำของจีน และตำแหน่งใหญ่เลขาธิการคณะกรรมการกลางของพรรคฯ ที่มีสมาชิก 205 คน
หลิวนั่งตำแหน่งรัฐมนตรีฝ่ายโฆษณาการนับจากปี 2545 มายันปีที่ผ่านมา กุมบังเหียนสื่อในประเทศ รวมทั้งอินเทอร์เน็ตที่มีผู้ใช้ในจีนมากกว่า 500 ล้านคน
ส่วนคู่แข่งของเขา นายหลี่นั้น เดิมทีก็จะได้รับพิจารณาให้นั่งตำแหน่งคณะกรรมการประจำกรมการเมืองเช่นกันในเดือนพ.ย. ทว่าผู้นำใหญ่อย่างเจียงใช้อำนาจวินาทีสุดท้ายเขี่ยเขาหลุดออกจากตำแหน่ง แหล่งข่าวลับระบุ
กัว เหลียงผิง ผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองจีน แห่งมหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์ สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา เผยว่า "การแต่งตั่งตำแหน่งรองประธานาธิบดีเป็นส่วนหนึ่งของการประนีประนอม ที่เดิมทีนายหลี่ไม่ได้นั่งตำแหน่งโปลิตบูโร"
ตำแหน่งรองประธานาธิบดีนั้นหากมองในระดับโลกถือว่าเป็นตำแหน่งสูง ทรงเกียรติ ทว่าในการเมืองจีนนั้นถือว่ามีอำนาจจำกัด
หากว่านายหลี่รับตำแหน่งรองประธานาธิบดีจริง ก็จะกลายเป็นประวัติศาสตร์ฉบับใหม่ของจีน นับแต่ปี 2541 เป็นต้นมา ที่ตำแหน่งรองประธานาธิบดีไม่ได้มาจากยอดขุนพลโปลิตบูโร อย่างไรก็ดี นายหลี่ได้นั่งตำแหน่งคณะกรรมการกรมการเมืองที่ลดชั้นลงไปจากคณะกรรมการประจำกรมการเมืองหนึ่งขั้น
อย่างไรก็ดี ทั้งนายหลี่ และนายหลิว ก็แก่เกินไปที่จะมาเป็นทายาททางการเมืองต่อจากสี จิ้นผิง
นายหลี่ได้รับสมญานามว่าเป็นผู้อุทิศให้แก่การปฏิรูปด้านการคัดเลือกบุคคลให้เข้าดำรงตำแหน่งในพรรคฯ ตลอดจนเป็นที่ปรึกษาด้านนโยบายประชากร ทว่าเขาจะได้นั่งตำแหน่งรองประธานาธิบดีหรือมีอำนาจมากน้อยเพียงใดก็ขึ้นอยู่กับสี จิ้นผิงผู้เดียว
เคอร์รี่ บราวน์ ผู้อำนวยการบริหารศูนย์จีนศึกษาแห่งมหาวิทยาลัยซิดนีย์ เผยว่า หากว่าสี ต้องการรองประธานาธิบดีที่กระตือรือร้นปฏิรูป ตำแหน่งนี้ก็จะมีอำนาจมาก หากว่าสีต้องการให้ตำแหน่งนี้เป็นเพียงสัญลักณ์ มันก็ไร้ความหมาย
ทั้งนี้ตำแหน่งรองประธานาธิบดีของจีนเกิดขึ้นหลังจากการเปลี่ยนธรรมนูญปกครองเมื่อปี 2525 หู จิ่นเทาเคยนั่งตำแหน่งรองประธานาธิบดีจากปี 2541 จนถึง 2546 ซึ่งก็ได้เป็นสัญลักษณ์อย่างเป็นทางการว่า เขาจะได้กลายเป็นทายาทผู้นำแดนมังกรต่อจากเจียง และขณะเดียวกันนายสี จิ้นผิงก็นั่งตำแหน่งนี้ในช่วง 2551 มาจนถึงปัจจุบันนี้
หน้าที่ของรองประธานาธิบดีก็คือ ช่วยประธานาธิบดี และหากว่าประธานาธิบดีลาออกหรือลาโลกไปแล้ว ก็ขึ้นนั่งบริหารแทนไปจนกว่าจะมีการเปลี่ยนแปลง
หลี่ เป็นนักการเมืองกลุ่มลูกท่านหลานเธอ บิดาเป็นอดีตรองนายกเทศมนตรีนครเซี่ยงไฮ้ ได้รับปริญญาด้านคณิตศาสตร์และเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยที่ดีสุดในจีนสองแห่ง จากนั้นสำเร็จดุษฎีทางด้านนิติศาสตร์