จีนจ่อคุมท่าเรือปากีสถาน เห็นการณ์ไกลหลายชั้น

เอเจนซี - จีนเตรียมเทคโอเว่อร์การควบคุมการดำเนินงานท่าเรือน้ำลึกทางยุทธศาสตร์ของปากีสถาน ซึ่งอาจกลายเป็นศุนย์กลางทางเศรษฐกิจและฐานที่มั่นทางทหารสำคัญสำหรับปักกิ่งในอนาคต

คณะรัฐมนตรีปากีสถานเห็นชอบเมื่อวันพุธ (30 ม.ค.) ต่อข้อเสนอของบริษัท China Overseas Port Holdings Limited ซึ่งรัฐบาลจีนเป็นเจ้าของในการเข้าซื้อการดำเนินงานท่าเรือในอดีตหมู่บ้านประมงกวาดาร์ (Gwadar) ในจังหวัดบาลูชิสถาน จากบริษัทPSA International Pte Ltd. ของสิงค์โปร ซึ่งชนะการประมูลการดำเนินงานท่าเรือแห่งนี้เป็นเวลา 40 ปีเมื่อปี 2550 อย่างไรก็ตาม การทำธุรกรรมยังไม่เกิดขึ้น โดยคาดว่า จีนต้องจ่ายเงินจำนวน 35 ล้านดอลลาร์ให้แก่ PSA และผู้ถือหุ้นอีก 3 ราย ซึ่งรวมทั้งNational Logistics Cell ของกองทัพปากีสถาน

การก่อสร้างท่าเรือแห่งนี้ได้รับเงินทุนส่วนใหญ่จากจีนจำนวนราว 200 ล้านดอลลาร์ แต่นับตั้งแต่เปิดใช้การในปี 2550 ก็ประสบความล้มเหลวในเชิงพาณิชย์ เนื่องจากปากีสถานก่อสร้างถนนเชื่อมท่าเรือกับส่วนอื่น ๆ ของประเทศไม่เสร็จเสียที

หากจีนได้เข้าควบคุมท่าเรือกวาดาร์ ซึ่งอยู่ริมทะเลอาหรับ ก็จะทำให้มีฐานที่มั่นคงในบริเวณที่เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญมากที่สุดแห่งหนึ่งในโลก เนื่องจากเป็นจุดยุทธศาสตร์ระหว่างภูมิภาคเอเชียใต้ เอเชียกลาง และตะวันออกกลาง นอกจากนั้น ท่าเรือยังตั้งอยู่ใกล้กับช่องแคบฮอร์มุซ ซึ่งเป็นประตูผ่านสำหรับเรือบรรทุกน้ำมัน ซึ่งลำเลียงน้ำมันเชื้อเพลิงถึงราวร้อยละ 20 ของโลก

ในขณะที่จีนเองก็ต้องการสร้างความมั่นคงในการลำเลียงน้ำมันและก๊าซธรรมชาติจากอ่าวเปอร์เชีย เพื่อป้อนเศรษฐกิจในประเทศ นอกจากนั้น จีนยังเชื่อว่า การช่วยปากีสถานพัฒนาประเทศจะเท่ากับเป็นการสนับสนุนกิจกรรมเศรษฐกิจในมณฑลซินเจียง ซึ่งตั้งอยู่ทางภาคตะวันตกของจีน และจะทำให้ความเคลื่อนไหวต่อต้านการปกครองของจีน ที่ยังอยู่ในระดับต่ำในมณฑลแห่งนี้สงบลง

นักวิเคราะห์บางคนมองท่าเรือกวาดาร์ว่า เป็นจุดเชื่อมด้านปลายสุดทางทิศตะวันตก ใน “สายสร้อยไข่มุก” ซึ่งหมายถึงแนวท่าเรือ ที่เรียงรายจากจีนมายังอ่าวเปอร์เชีย ซึ่งอาจอำนวยความสะดวกในการขยายอิทธิพลของกองทัพเรือจีนมายังมหาสมุทรอินเดีย เรื่องนี้กำลังก่อความวิตกแก่ทั้งสหรัฐฯ และอินเดีย

ด้านปากีสถานนั้นถือว่า จีนเป็นชาติพันธมิตรสำคัญที่สุดชาติหนึ่ง และเป็นตัวถ่วงดุลอำนาจกับสหรัฐฯ ซึ่งให้ความช่วยเหลือปากีสถานเป็นเงินมากมายหลายพันล้านดอลลาร์ก็จริง แต่ก็มักถูกมองว่าเป็นหัวหน้างาน ที่ชอบกลับกลอกรวนเร

ทั้งนี้ เจ้าหน้าที่ปากีสถานเปิดเผยด้วยว่า ปักกิ่งยังได้ตกลงให้เงินหลายล้านดอลลาร์ เพื่อให้ปากีสถานก่อสร้างถนนระยะทาง 900 กิโลเมตร เชื่อมระหว่างท่าเรือกวาดาร์ กับฮินดูสไฮเวย์ ซึ่งเป็นทางหลวงเชื่อมภาคเหนือกับภาคใต้ของปากีสถานให้เสร็จ ถนนสายนี้จะช่วยให้การขนส่งทางบกจากกวาดาร์ไปจีนง่ายดายขึ้น และย่นระยะทางได้มาก โดยรัฐบาลปากีสถานตั้งเป้าสร้างถนนสายนี้ให้เสร็จในปี2555 แต่เอาเข้าจริงเสร็จไปเพียงร้อยละ 60 เท่านั้น

อย่างไรก็ตาม การก่อสร้างถนนสายนี้มีความยากลำบากอย่างมาก เนื่องจากสภาพภูมิประเทศเทือกเขาทุรกันดารและคดเคี้ยวในภาคเหนือของปากีสถาน อีกทั้งยังอาจถูกซุ่มโจมตีจากพวกชาตินิยมในจังหวัดบาลูชิสถาน ซึ่งจับอาวุธต่อสู้กับเจ้าหน้าที่รัฐ เพื่อเรียกร้องการเพิ่มอำนาจในการปกครองตนเองและส่วนแบ่งในแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ ที่อุดมสมบูรณ์ในจังหวัดแห่งนี้อีกด้วย