รอยเตอร์ส - ประธานาธิบดีหู จิ่นเทาของจีน เสนอเงินกู้ให้แก่ประเทศในทวีปแอฟริกามูลค่า 20,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (18 ก.ค.) ในอีกช่วง 3 ปีข้างหน้า เป็นการกระชับแน่นสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน ฝั่งตะวันตกวิจารณ์อื้อ จีนใช้ยุทธศาสตร์เงินกู้ล่อเพื่อสูบทรัพยากรอันอุดมสมบูรณ์มากกว่า
เงินกู้ดังกล่าวถือเป็นจำนวนมากกว่าเก่าที่จีนเคยเสนอให้ในช่วง 3 ปีที่แล้ว (2552) ถึง 2 เท่า และครั้งนี้ถือเป็นเงินกู้ล่าสุดที่ประเทศยากจนในแอฟริกาจะได้รับ
การให้คำมั่นปล่อยเงินกู้ของหู จิ่นเทาเป็นการพื้นฟูสัมพันธ์กับชาติแอฟริกันทั้งหลายที่เป็นผู้ส่งน้ำมันและวัตถุดิบทั้งมวลให้แก่มหาอำนาจจีนที่มีประชากรมากสุดในโลก
อย่างไรก็ดี เงินกู้จำนวนนี้สร้างความไม่สบายใจแก่บรรดาชาติตะวันตก ซึ่งเคยวิจารณ์จีนว่ามองข้ามการละเมิดสิทธิมนุษยชนในการทำธุรกิจกับชาติแอฟริกา
“จีนและแอฟริกาควรจะประสานความเชื่อมั่นทางการเมืองให้มั่นคงขึ้น” หูกล่าวสุนทรพจน์ท่ามกลางผู้นำชาติแอฟริกันในกรุงปักกิ่ง ในการประชุมสุดยอดที่ต้องจัดขึ้นทุก ๆ 3 ปี
“พวกเราต้องการสานต่อความสัมพันธ์แห่งมิตรสหายที่ยาวนานนี้ต่อไป พร้อมกับขจัดการแทรกแซงจากภายนอก และขยายความเชื่อมั่นความเข้าใจต่อกันมากขึ้น”
หูให้คำมั่นด้วยว่า “จะเพิ่มเติมความช่วยเหลือแก่แอฟริกา เพื่อให้ผลประโยชน์ที่เกิดจากการพัฒนาเป็นที่รับรู้และเข้าใจของประชาชน” แต่หูไม่ได้แจ้งจำนวนที่แน่ชัดของเงินช่วยเหลือ
หูเผยว่า เงินกู้ยอดใหม่จะช่วยนำไปพัฒนาโครงสร้างสาธารณูปโภคพื้นฐาน เกษตรกรรม การผลิต และการพัฒนาผู้ประกอบการธุรกิจขนาดเล็กและกลางในแอฟริกา
นักวิจารณ์เผยว่า การที่จีนให้ความช่วยเหลือแก่แอฟริกาอย่างไม่แยแสประเด็นสิทธิมนุษยชนถือว่าเป็นวิธีการปูทางเพื่อเข้าถึงแหล่งทรัพยากรเท่านั้น
ขณะที่จีนตอกกลับนักวิชาการสายตะวันตกว่า “ตะวันตกก็มองแอฟริกาเป็นเพียงประเทศในอาณานิคมวันยังค่ำ และไม่เคยคิดจะให้การช่วยเหลือแต่ประการใด”
บริษัทจีนในแอฟริกายังคงเผชิญข้อวิจารณ์ที่ว่า นำเข้าแรงงานภายนอกมาเพื่อทำโครงการของรัฐฯ เช่น ถนน โรงพยาบาล ซึ่งก็ไม่ได้สร้างงานให้คนในพื้นที่ ขณะเดียวกันก็สูบทรัพยากรออกมาส่งกลับไปยังจีน เหลือให้เป็นประโยชน์ทางเศรษฐกิจแก่พื้นถิ่นจริง ๆ เพียงน้อยนิด
สหภาพยุโรปรับไม่ได้และจะไม่ใช้วิธีการปล่อยกู้เพื่อให้สามารถทำธุรกิจได้แบบที่จีนทำ โดยระบุว่า ยุโรปคำนึงถึงหลักธรรมาภิบาล ความโปรงใสของกองทุนจากคู่ค้าเท่านั้น
จีนและแอฟริกาเป็นสหายกันมานับย้อนไปตั้งแต่ทศวรรษ 1950 ขณะนั้นปักกิ่งหนุนกลุ่มเคลื่อนไหวเพื่อเสรีในทวีปฯเพื่อให้ต่อสู้กับอาณานิคมตะวันตก
ในทศวรรษที่ผ่านมา การค้าระหว่างจีน-แอฟริกันพุ่งสูง เนื่องจากฝ่ายจีนก็กระหายในทรัพยากรเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ ฝ่ายแอฟริกันก็ต้องการสินค้าราคาถูกจากจีนเป็นการแลกเปลี่ยน
สถิติของจีนเมื่อปีที่ผ่านมาเปิดเผยยอดการค้าระหว่างจีน-แอฟริกันแตะ 166.300 ล้านดอลลาร์ ในทศวรรษที่ผ่านมา แอฟริกันส่งออกให้จีนโตขึ้นถึง 93,200 ล้านเหรียญฯ จากสิบปีก่อนหน้าที่อยู่ที่เพียง 5,600 ล้านเหรียญฯ
ทั้งนี้ ธนาคารเพื่อการอุตสาหกรรมและพาณิชย์จีน ผู้ปล่อยกู้ที่น่าเชื่อถือที่สุดระดับโลกได้ทุ่มเงินลงทุนในโครงการต่าง ๆ หลากหลาย ทั่วทวีปแอฟริกามูลค่า 7,000 ล้านเหรียญฯ
