นักโบราณคดีขุดหลุมทหารดินปั้นนักรบของจิ๋นซีฮ่องเต้หลุมที่ 3 ณ เมืองซีอาน มณฑลส่านซี ค้นพบสิ่งมหัศจรรย์ตอบโจทย์ข้อกังขาทางโบราณคดีมากมาย (ภาพซินหวา)
ไชน่าเดลี - นักโบราณคดีทำการขุดหลุมสุสานทหารจิ๋นซีฮ่องเต้หลุมที่ 3 ล่าสุดในเมืองซีอาน พบสิ่งอันเป็นประโยชน์ต่อวงการศึกษาโบราณคดีและประวัติศาสตร์ไขข้อกังขาเกี่ยวกับยุคสองพันปีก่อนได้อย่างมาก
ผู้เชี่ยวชาญเริ่มต้นต้นทำการขุดค้นหลุมแรกใหม่เมื่อปี 2552 ได้ค้นพบตุ๊กตาดินปั้นจำนวน 310 ชิ้น อันประกอบไปด้วยชิ้นส่วนของ รถม้า อาวุธ และเครื่องไม้เครื่องมือต่าง ๆ ตลอดจนม้าดินปั้น 12 ตัว และนักรบอีกประมาณ 120
“ครั้งแรกพวกเราพบลวดลายอันงดงามบนฝาครอบรถม้า และสิ่งนี้เป็นสิ่งแรกที่พบในทุก ๆ หลุม” เฉา เหว่ย ภัณฑารักษ์ของพิพิธภัณฑ์สุสานทหารม้าจิ๋นซีฮ่องเต้เล่า
ทหารในสมัยราชวงศ์ฉิน (221-206 BC) ใช้โล่ป้องกันตัว ซึ่งมีความยาว 60 ซม. และกว้าง 40 ซม. สีแดง เขียว และขาว เป็นรูปทรงเรขาคณิตต่าง ๆ กันไป
“บางส่วนของโล่ก็แตกหัก และเชื่อว่าโล่เหล่านี้เป็นของนายทหารระดับสูง เพราะมีขนาดใหญ่และสีสันรูปแบบงดงามมาก” จัง เว่ยซิง นักวิจัยโบราณคดีเผย
“ส่วนภาพวาดที่สีสันงดงามนั้นถือว่าเกินคาดจริงๆ” จังกล่าว “เป็นสิ่งน่าประหลาดใจมากที่จะมาขุดพบหุ่นที่มีลวดลายสีสันจำนวนมากขนาดที่นักโบราณคดีหลายคนไม่เคยจินตนาการมาก่อน เพราะส่วนใหญ่ภาพลวดลายสีต่าง ๆ บนตัวหุ่นมักจะถูกทำลายไปจนหมด”
หลุมนี้นับเป็นการขุดครั้งที่ 3 ซึ่งก็อยู่ในพื้นที่ของพิพิธภัณฑ์สุสานทหารม้าจิ๋นซีฮ่องเต้หลุม 1 เมืองซีอาน มณฑลส่านซี
หยวน จงอี้ อดีตภัณฑารักษ์ผู้ดูแลโครงการขุดหลุมที่ 1 เผยว่า สิ่งที่ทำให้การขุดสุสานประสบความสำเร็จ ก็คือการจัดระเบียบทหารในสมัยราชวงศ์ฉิน
“นักโบราณคดีคาดการณ์ว่าในอดีตกองทหารโบราณน่าจะมีหน่วยรบปีกขวา-ซ้ายเพื่อป้องกันศัตรูจากทางด้านข้าง และการขุดค้นพบในครั้งนี้ก็ยืนยันแล้วว่า กองทหารฉินมีหน่วยปีกคอยรับมือข้าศึกจริง” หยวนกล่าว
ซีว์ เว่ยหง นักวิจัยอีกคนที่ทำหน้าที่จากปี 2552-2554 เล่าว่า นักโบราณคดีพบนักรบทหารจำนวนมากมีตาสีดำหรือสีเทา หรือบางหุ่นมีลูกตาสีแดงแต่นัยตาสีดำ
“พวกเรายังพบหุ่นทหารที่เชื่อว่าเป็นนายทหารระดับแนวหน้า มีการตกแต่งเสื้อเกราะอย่างหรูหรามีสีสัน” ซีว์กล่าว
นักโบราณคดีตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับการเผาตุ๊กตาทหารและม้าดินปั้นไว้ 2 ประการ ประการแรกคือการเผาด้วยวิธีธรรมชาติคือใช้เชื้อเพลิงธรรมชาติจำพวกฟืนและถ่านทำการเผาในหลุม ส่วนอีกวิธีนั้นน่าจะเป็นการเผาโดยเจตนา
รูปปั้นสูง 2.2 เมตร ในหลุมที่ 3 นักโบราณคดีเชื่อว่าเป็นนักแสดงที่ให้ความบันเทิงในกองทัพ เชื่อว่าหากต่อเสร็จจะสูงถึง 2.5 เมตร (ภาพไชน่าเดลี)
ในระหว่างการขุดหลุมที่ 3 นี้ นักโบราณคดีพบหลักฐานยืนยันว่า การจุดไฟเผาสุสานนั้นกระทำอย่างรอบคอบและตั้งใจ “ขณะนี้นักโบราณคดีจำนวนมากเชื่อว่า เซี่ยงอี่ว์ (232-202 BC) ซึ่งเป็นผู้นำที่สามารถโค่นล้มราชวงศ์ฉินได้สำเร็จ ทหารของเขาน่าจะเป็นผู้จุดไฟเผาหลุมทหารดินปั้นของจิ๋นซี” เสิน เหมาเซิง หัวหน้าทีมโบราณคดีหลุมที่ 3 ตั้งข้อสันนิษฐาน
“การตอบโจทย์ข้อกังขาเกี่ยวกับการเผาเหล่านี้ได้ ต้องยกความดีให้กับการขุดหลุมที่ 3”
หัวหน้าทีมขุดเผยว่า นักโบราณคดียังค้นพบตุ๊กตาดินปั้นนักแสดงด้วย “จากหลุมที่ตั้งอยู่แถบตะวันออกเฉียงใต้ของสุสานจิ๋นซีฮ่องเต้ จักรพรรดิองค์แรกของราชวงศ์ฉินนั้น พวกเราได้ค้นพบตุ๊กตาดินปั้น 41 หุ่น ซึ่งแต่งตัวแตกต่างจากทหาร พิจารณาจากสัณฐานแล้วก็น่าจะพอเดาได้ว่าพวกเขาเป็นนักแสดง” เสินกล่าว
“หนึ่งในนักแสดงที่เราค้นพบมีส่วนสูงถึง 2เมตรครึ่ง ตัวมีสีแดง ม่วง และดำ”
ข้อมูลจากภัณฑารักษ์เฉา เหว่ย ระบุว่าการขุดหลุมที่ 3 จะลุล่วงในอีก 2-3 ปี “การขุดหลุมที่ 3 นี้เริ่มต้นในวันที่ 13 มิ.ย. 2552 และประชาชนสามารถเห็นภาพการขุดของนักโบราณคดีในหลุมได้” เฉากล่าวพร้อมเสริมว่า ผู้คนกว่า 1.4 ล้านคนได้ร่วมเป็นสักขีพยานการทำงานขุดค้นตลอด 3 ปีที่ผ่านมา
ความจริงของ “ปิงหมาหย่ง”
จักรพรรดิฉินสื่อหวง หรือจิ๋นซีฮ่องเต้ (259-210 BC) ขึ้นครองราชอำนาจเจ้าแห่งรัฐฉินเมื่อพระชนม์ 13 พรรษา และเป็นผู้นำรัฐสู่สงครามเมื่อ 22 พรรษา ย่างเข้า 221 ปีก่อนคริสตกาล จิ๋นซีได้ผนวก 6 แคว้นที่เหลืออันได้แก่ ฉี ฉู่ เอี๋ยน ฮั่น เจ้า และเว่ย เข้าเป็นหนึ่งเดียว และสถาปนารัฐที่มีเอกภาพเป็นปึกแผ่นครั้งแรกในประวัติศาสตร์จีน
จิ๋นซีฮ่องเต้ หรือปฐมจักรพรรดิจีน ได้ระดมเกณฑ์นักโทษ 700,000 คนเพื่อสร้างสุสานของตนทันทีที่ขึ้นสู่อำนาจ เพื่อให้มั่นใจว่า ในโลกหน้าหลังจากสิ้นพระชนม์ไปแล้วจะบรรทมได้อย่างสันติ การสร้างสุสานทั้งหมดกินเวลานานถึง 38 ปี
รายละเอียดดวงตา (ภาพไชน่าเดลี)
สุสานจิ๋นซีตั้งอยู่ในแถบภูเขาหลีซาน เขตหลินถง เมืองซีอาน เมืองเอกของมณฑลส่านซี หลุมสุสานเป็นสี่เหลี่ยม มีหลังคาเรียบ ๆ มีความสูง 76 เมตร ความยาว 345 เมตร กว้างจากเหนือไปใต้ 350 เมตร กินพื้นที่ 120,750 ตารางเมตร
ผลการสำรวจของนักโบราณคดีเผยว่า ส่วนที่เป็นจุดเก็บพระศพของจิ๋นซีนั้นมีทหารป้องกันรายรอบทั้งภายในและบริเวณรอบนอก ส่วนตัวสุสานนั้นยังไม่มีการขุดค้นและขณะนี้รัฐบาลจีนป้องกันอย่างดีที่สุด ส่วนหลุมทหารขนาดใหญ่ที่มีหุ่นรบและทหารม้ามหาศาลนั้น ค้นพบไกลออกไปทางทิศตะวันออกของสุสาน 1 กม.
หลุมหมายเลข 1 ค้นพบโดยบังเอิญในเดือนมี.ค. 2517 มีชาวนาคนหนึ่งในหมู่บ้านใกล้ ๆ ขุดดินทำบ่อน้ำ แล้วพบหุ่นปั้นแตกอยู่ใต้ดิน เมื่อนักโบราณคดีเข้ามาขุดค้นก็พบหุ่นปั้นเหมือนคนเป็นทหารและม้าของจิ๋นซีจำนวนมาก และหุ่นปั้นเหล่านี้เป็นที่รู้จักในชื่อ ปิงหมาหย่ง (兵马俑)
หลังจากทำการสำรวจ ในปี 2519 ก็มีการพบหลุมที่ 2 ห่างจากหลุมแรกไปทางเหนือ 20 เมตร และหลุมที่ 3 ก็พบห่างจากหลุมแรกไปทางเหนืออีก 25 เมตร
หุ่นทหารและม้าถูกจัดวางเรียงตามระเบียบการรบสมัยฉิน เพื่อทำหน้าที่เฝ้าระวังสุสานหลวงของจิ๋นซี เหล่าทหารปั้นเหล่านี้แตกต่างกันไปในรายละเอียดทั้งหน้าตา ส่วนสูง หรือแม้กระทั่งอารมณ์ที่แสดงออกบนใบหน้า
การค้นพบนี้เป็นกระแสสนใจทั้งในและนอกจีน ในปี 2518 หลังจากคณะมุขมนตรีจีนอนุมัติก็ได้มีการสร้างพิพิธภัณฑ์ขนาดใหญ่ครอบคลุมพื้นที่หลุมที่ 1 กินพื้นที่ 16,300 ตารางเมตร กระทั่งวันที่ 1 ต.ค. 2522 จึงได้เปิดให้บุคคลทั่วไปเข้าชม
มือและแขนเสื้อที่มีสีสันฉูดฉาดสะดุดตาของนักรบดินปั้น (ภาพไชน่าเดลี )
ทั้งนี้ พื้นที่ทั้งหมดของ 3 หลุมรวมกันแล้วเกิน 20,000 ตารางเมตร และมีหุ่นปั้นกว่า 8,000 ตัว ซึ่งรวมทั้งรถม้า และอาวุธต่าง ๆ ด้วย
ในปี 2523 ได้มีการค้นพบรถม้าหล่อด้วยสำริด นับว่าเป็นชิ้นที่ใหญ่สุดของจีน
การขุดค้นหลุมที่ 1 ค่อย ๆ ทยอยพบหุ่นปั้นในระหว่างปี 2517-2527 รวมแล้วจำนวน 1,087 ตัว ทั้งม้าและคนที่ถูกฝังอยู่ใต้ดิน
นอกจากนั้นยังมีการค้นพบกระบี่ ไม่ขึ้นสนิม เพราะเคลือบด้วยแผ่นกันสนิม ทั้งที่สหรัฐฯเพิ่งจะค้นพบวิธีการเคลือบลักษณะนี้เมื่อ 200 กว่าปีที่ผ่านมานี้ ทำให้นักโบราณคดีสงสัยกันว่า การเคลือบกระบี่ให้ไร้สนิมในสมัยนั้นกระทำได้อย่างไร และที่น่าประหลาดใจคือกระบี่ถูกหุ่นทหารล้มทับจนโค้งงอมาเป็นเวลาพันปี แต่ครั้นเมื่อยกหุ่นดินปั้นขึ้น กระบี่กลับค่อย ๆ ดีดตัวขึ้นมาในสันฐานตรงตามเดิม
ต่อมาในปี 2528 พิพิธภัณฑ์ได้เริ่มทำการขุดหลุมที่ 2 แต่ใช้เวลาเพียง 1 ปีก็ต้องยุติการขุด เนื่องจากมีเทคโนโลยีและอุปกรณ์ที่จำกัด หุ่นทหารปั้นซึ่งเชื่อว่าอยู่ในลักษณะยืนประจำการนั้น บางส่วนถูกทำลายจนแตกหักจากการขุด หลังจากซ่อมแซมและฟื้นสภาพแล้ว หุ่นทหารเหล่านี้จะได้จัดแสดงในลักษณะเดิมเหมือนกับตอนที่ฝัง
จากการพิจารณาความหนาแน่นของจำนวนทหารแล้ว นักโบราณคดีเชื่อว่ายังมีหุ่นทหารถูกฝังอยู่อีกมาก
สุสานจิ๋นซีฮ่องเต้และนักรบทหารม้า นับเป็นสิ่งค้นพบมหัศจรรย์ที่สุดทางโบราณคดีของโลกอีกแห่งหนึ่ง และขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก ของยูเนสโก้เมื่อปี 2530
ภาพการขุดค้นของนักโบราณคดีในหลุมที่ 3 (ซินหวา/ไชน่าเดลี)
