เปิดประตูสัมพันธ์ไต้หวัน-จีน เล็งตั้งสำนักงานตัวแทนในเมืองหลวงของกันและกัน

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ / เอเอฟพี - ไต้หวันเสนอเปิดสำนักงานตัวแทนในกรุงปักกิ่งและกรุงไทเป นับเป็นอีกความพยายามหนึ่งของไต้หวันในพัฒนาความสัมพันธ์ข้ามช่องแคบกับแผ่นดินใหญ่ให้ยกระดับขึ้น

ดร. ไหล ซินหยวน ประธานสภากิจการแผ่นดินใหญ่ของไต้หวัน เผยวานนี้ (18 ต.ค.) ว่า การเปิดสำนักงานตัวแทนฯ เป็นสิ่งที่ควรจะได้รับการสนับสนุนและดำเนินการอย่างค่อยเป็นค่อยไป

ความเห็นของไหล ออกมาหลังจากประธานาธิบดีไต้หวัน หม่า อิงจิ่วประกาศพิจารณาลงนามในข้อตกลงสันติภาพกับจีนภายในทศวรรษหน้าเพียงวันเดียว ซึ่งข้อเสนอของหม่านั้นได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มวุฒิสมาชิกไต้หวัน ว่าหม่าเป็นผู้นำที่รับผิดชอบ ขณะที่ก็ถูกวิจารณ์แหลกจากกลุ่มสนับสนุนอิสรภาพของไต้หวัน ว่าหม่ากำหนดตารางเวลารอวันรวมตัวกับจีนคอมมิวนิสต์

นอกจากนั้น ไหล ยังได้เรียกร้องให้จีนถอนขีปนาวุธ 1,600 หัวที่เล็งมาทางเกาะไต้หวัน ให้เป็นเงื่อนไขก่อนการผลักดันการลงนามข้อตงลงสันติภาพร่วมกัน

ไหล กล่าวแถลงข่าวในกรุงไทเปว่า การเปิดสำนักงานตัวแทนจะเป็นสิ่งสุดท้ายหลังจากการเจรจาอย่างเป็นทางการระหว่างผู้แทนจีน-ไต้หวัน ซึ่งดำเนินมากว่า 3 ปีครึ่งนั้นสิ้นสุดลง

“ในกระบวนการสนับสนุนการแลกเปลี่ยนโดยการตั้งสำนักงานตัวแทนอย่างค่อยเป็นค่อยไปนี้ จะทำให้จีนแผ่นดินใหญ่รับรู้ความจริงว่า ยังมีสาธารณรัฐจีน (ชื่อทางการของไต้หวัน) ดำรงอยู่” เธอกล่าว

แต่ไหลก็ย้ำด้วยว่า ยังต้องมีการทบทวนอย่างจริงจัง และประเมินอย่างถ้วนถี่ทั้งหมด ก่อนจะดำเนินการใด ๆ และชี้ว่า เรื่องนี้ควรจะทำอย่างเป็นขั้นเป็นตอนภายใน 10ปี และจะบรรลุได้ก็ต่อเมื่อถึงเวลาสุกงอมแล้วเท่านั้น

ไหล ชี้ว่า องค์กรด้านการท่องเที่ยวของทั้งสองฝ่ายได้ทำการเปิดสำนักงานตัวแทนไปเรียบร้อยแล้วทั้งสองฝั่งระหว่างช่องแคบ และก้าวต่อไปก็ควรจะเป็นการเปิดองค์กรด้านการเจรจาต่อรอง อันได้แก่ “สถาบันการแลกเปลี่ยนระหว่างช่องแคบประจำกรุงไทเป” และ “สมาคมเพื่อสานสัมพันธ์ระหว่างช่องแคบไต้หวันประจำกรุงปักกิ่ง” หลังจากนั้นสุดท้ายทั้งสองฝ่ายก็จะมีการจัดตั้งสำนักงานตัวแทนที่มีหน้าที่หลากหลายขึ้นต่อไป

“แต่อย่างไรก็ตาม การตั้งสำนักงานตัวแทนก็จะทำให้จีนแผ่นดินใหญ่ยอมรับการมีตัวตนของไต้หวัน ก่อนที่ทั้งสองฝ่ายจะนั่งลงคุยกันเกี่ยวกับประเด็นอธิปไตยต่อไป” ไหลกล่าว

ความเห็นของไหลนี้แสดงให้เห็นความเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายของไต้หวัน ซึ่งก่อนหน้านี้ก็ปัดไปปัดมาไม่ยอมให้มีการตั้งสำนักงานตัวแทนในสองเมืองหลวง แต่เมื่อ 3 เดือนที่ผ่านมา ไต้หวันก็ได้ตั้งสำนักงานตัวแทนในฮ่องกงและมาเก๊า ไหลชี้ว่า การก่อตั้งฯ 2 แห่งดังกล่าว ไม่เกี่ยวกับการเปิดสำนักงานตัวแทนอย่างเป็นทางการในครั้งนี้

สัญญาสันติภาพฯ อ่อนไหวกว่า เปิดสำนักงานฯ

ผู้เชี่ยวชาญชี้ว่า การเปิดสำนักงานตัวแทนอย่างเป็นทางการนี้ไม่อ่อนไหวเท่ากับสิ่งที่หม่า อิงจิ่ว ประกาศว่าจะทำสัญญาสันติภาพกับจีน ซึ่งได้จุดไฟจากฝั่งกลุ่มเรียกร้องอิสรภาพของไต้หวัน ซึ่งนำโดยพรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า หรือ ดีพีพี

ศาสตราจารย์เอ็ดเวิร์ด ซิน เฉิน จากมหาวิทยาลัยตั้นเจียงแห่งไต้หวัน ผู้เชี่ยวชาญด้านความสัมพันธ์ระหว่างช่องแคบชี้ว่า หากแผ่นดินใหญ่ตกลงให้เปิดสำนักงานฯ นั่นก็หมายความว่า ปักกิ่งยอมรับสถานะของไต้หวัน และยังหมายถึงการเจรจาและการประนีประนอมอื่น ๆ ที่จะเกิดขึ้นตามมาอีกด้วย

ประธานาธิบดีหู จิ่นเทาของจีนเผยในกรุงวอชิงตันเมื่อเดือนม.ค. ว่า ประเด็นไต้หวันเป็นประเด็นที่จีนกังวล ไต้หวันเป็นอธิปไตยของจีน เป็นบูรณภาพเหนือดินแดนของจีน และเป็นผลประโยชน์หลักของจีน

ศ. เฉิน ชี้ต่อว่า “ผู้นำรัฐบาลท้องถิ่นบางคนของพรรคดีพีพี อาจจะเห็นพ้องกับนโยบายนี้เสียด้วยซ้ำ หากว่าความคิดนี้นำมาซึ่งการอำนวยความสะดวกในการแลกเปลี่ยนหรือให้เกิดปฏิสัมพันธ์ระหว่างกัน”

เฉินชี้ว่า เขาไม่คาดหวังให้การเปิดสำนักงานเป็นเป้าล่อพรรคดีพีพีมาโจมตีรัฐบาลฯ ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีในสมัยหน้า (วันที่ 14 ม.ค. ที่จะถึงนี้)

วานนี้ (18 ต.ค.) พรรคดีพีพี ยังคงประณามเป้าหมายของหม่าที่จะลงนามข้อตกลงสันติภาพกับจีนแผ่นดินใหญ่ในอีก 10 ปีข้างหน้า ชี้ว่าหม่ากำหนดเวลารอวันรวมตัวกับจีนคอมมิวนิสต์

ไช่ อิงเหวิน ผู้นำพรรคดีพีพี คู่แข่งของหม่าที่จะลงเลือกตั้งในสมัยหน้า เผยว่า “หากไม่ได้รับการสนับสนุนอย่างอุ่นหนาฝาคั่งจากสาธารณชนไต้หวันแล้ว การที่หม่าเสนอประเด็นนี้ถือว่าเสี่ยงมาก เพราะว่าต่อไปจะทำให้สังคมไต้หวันแตกแยก และนำมาซึ่งการเผชิญหน้าทางการเมือง”