ชี้ผู้นำอุยกูร์เยือนไต้หวัน ซ้ำเติมสัมพันธ์ระหว่างช่องแคบฯ

เอเจนซี-ผู้นำอุยกูร์ รอบียะ กอดีร์ ตอบรับคำเชิญเยือนไต้หวัน นับเป็นการสร้างบททดสอบใหญ่ต่อความสัมพันธ์ระหว่างช่องแคบไต้หวันในชั่วเวลาไม่ถึงเดือนหลังจากที่ทะไล ลามะผู้นำจิตวิญญาณแห่งทิเบต เยือนไต้หวัน เนื่องจากผู้นำจีนนับกอดีร์เป็นปรปักษ์ลัทธิแบ่งแยกดินแดนเช่นเดียวกับทะไล ลามะ

หน่วยอาสาสมัครยุวชนต่อต้านคอมมิวนิสต์แห่งไต้หวัน (Taiwan Youth Anti-Communist Corps) เป็นผู้เชิญนางกอดีร์ ประธานสภาอุยกูร์โลกที่ถูกผู้นำจีนกล่าวหาเป็นผู้สมรู้ร่วมคิดแผนการก่อจลาจลในเขตปกครองตัวเองชนชาติมุสลิมอุยกูร์มณฑลซินเจียงเมื่อวันที่ 5 ก.ค. ที่มีผู้เสียชีวิตร่วม 200 คน และบาดเจ็บราว 2,000 คน โดยเหยื่อส่วนใหญ่เป็นจีนฮั่น

สำหรับหน่วยอาสาสมัครยุวชนต่อต้านคอมมิวนิสต์ไต้หวันนั้น เป็นองค์กรใหม่สนับสนุนอิสรภาพไต้หวัน ที่เพิ่งจัดตั้งในเดือนมิถุนายน โดยได้รับการสนับสนุนจากพรรคฝ่ายค้านประชาธิปไตยก้าวหน้า หรือดีพีพี

มาเรีย หลิน แห่งหน่วยอาสาสมัครฯดังกล่าว บอกกับผู้สื่อข่าวเอเอฟพีทางโทรศัพท์ว่า “กอดีร์กล่าวขอบคุณสำหรับการเชื้อเชิญ และบอกว่าเธอจะเดินทางมายังไต้หวันแน่นอน”

Dilxat Raxit โฆษกสภาอุยกูร์โลกซึ่งมีฐานอยู่ในประเทศสวีเดน เผยว่านางกอดีร์ต้องการพูดคุยแลกเปลี่ยนแบบตัวต่อตัวกับกลุ่มต่างๆในไต้หวัน ส่วนวันเวลาที่กอดีร์จะเดินทางไปไต้หวันนั้นขึ้นอยู่กับการจัดการของทางไต้หวัน ที่ต้องพิจารณาถึงความเหมาะสมด้านการทูตด้วย

ด้านายกรัฐมนตรี อู๋ ตุนอี้ กล่าวว่ารัฐบาลจะประกาศการตัดสินเกี่ยวกับการเยือนไต้หวันของผู้นำอุยกูร์ปลายสัปดาห์นี้

ด้านกลุ่มวิเคราะห์ชี้ว่าการเชิญผู้นำอุยกูร์นี้ ไม่เป็นผลดีเลยสำหรับรัฐบาลไต้หวัน ซึ่งเพิ่งขึ้นสู่อำนาจเมื่อปีที่แล้ว ด้วยคำมั่นว่าจะฟื้นฟูความสัมพันธ์กับจีนใหญ่

จอร์จ ไช่ ผู้เชี่ยวชาญด้านรัฐศาสตร์ประจำมหาวิทยาลัยวัฒนธรรมจีนแห่งไทเป ชี้ว่าการตัดสินเรื่องเชิญผู้นำอุยกูร์เยือนไต้หวัน เป็นปัญหาหนีเสือปะจระเข้สำหรับรัฐบาล เนื่องจากรัฐบาลจีนจะโกรธมากต่อการเชิญผู้นำที่จีนถือเป็นศัตรู และหากไม่เชิญฯก็จะสร้างความไม่พอใจแก่กลุ่มต่างๆรวมทั้งกลุ่มรณรงค์ด้านสิทธิมนุษยชนด้วย

ในปลายเดือนสิงหาคมซึ่งเป็นช่วงที่ไต้หวันเพิ่งโดนไต้ฝุ่นมรกตซัดกระหน่ำย่อยยับ กลุ่มสมาชิกพรรคดีพีพีได้เชิญทะไล ลามะ ผู้ที่จีนกล่าวหาเป็นผู้นำแบ่งแยกดินแดนทิเบต มายังไต้หวันเพื่อทำพิธีทางศาสนาปัดเป่าภัยพิบัติและสวดให้แก่ดวงวิญญาณผู้เสียชีวิตจากไต้ฝุ่น

“แต่สำหรับกรณีของกอดีร์ไม่มีโล่ทางศาสนาป้องกัน ดังนั้น หากประธานาธิบดีหม่า อิงจิ่วรับรองการเยือนของกอดีร์ จะยิ่งซ้ำเติมสถานการณ์แย่ลง” หนี หย่งเจี๋ย ผู้เชี่ยวชาญประจำสถาบันศึกษาเรื่องไต้หวันในเซี่ยงไฮ้ กล่าว พร้อมชี้ว่าเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสมอย่างยิ่งที่ประธานาธิบดีหม่า จะทดสอบความอดทนอดกลั้นของจีนอีก นอกจากนี้ สองฝ่ายควรสร้างกลไกในการแก้ไขปัญหาเผชิญหน้ากัน

ไช่เตือนว่าหากกอดีร์เยือนไต้หวัน ผู้นำจีนอาจลงโทษอย่างหนักด้วยการล้มการลงนามสัญญาทางการค้าหรือความร่วมมือด้านการเงิน หรือวีโตคัดค้านการเข้าร่วมหน่วยงานในสหประชาชาติ (ยูเอ็น) ของไต้หวัน

ขณะนี้ปักกิ่งก็ยังเคืองไม่หายต่อกรณีฉายภาพยนตร์สารคดีเกี่ยวกับชีวิตของกอดีร์ในเมืองเกาสง เมืองใหญ่อันดับสองของไต้หวันและเป็นฐานที่มั่นของพรรคฝ่ายค้าน จนเกิดกระแสคณะนักท่องเที่ยวจากแผ่นดินใหญ่หลายกลุ่มยกเลิกการเดินทางท่องเที่ยวในเกาสง ซึ่งทำให้เกาสงสูญเสียรายได้ราว 6 ล้านเหรียญไต้หวัน (185,000 เหรียญสหรัฐ) ทั้งนี้เป็นการประเมินของหนังสือพิมพ์ไชน่า ไทมส์ แห่งไทเป.