鹬蚌相争,渔翁得利
鹬(yù) อ่านว่า อี้ว์ แปลว่า นกปากซ่อม
蚌(bàng) อ่านว่า ปั้ง แปลว่า หอยกาบ
相争(xiāng zhēng) อ่านว่า เซียงเจิง แปลว่า ทะเลาะกัน
渔翁(yúwēng) อ่านว่า อี๋ว์เวิง หมายถึง คนตกปลา
得利(dé lì) อ่านว่า เต๋อลี่ แปลว่า ได้ประโยชน์
ครั้งหนึ่ง เมื่อรัฐเจ้าเตรียมการที่จะเข้าโจมตีรัฐเอียน ซูไต้ แห่งรัฐเอียน ได้รับหน้าที่ทางการทูตเดินทางมาเจรจากับอ๋องเจ้าฮุ่ยแห่งรัฐเจ้า โดยซูไต้ ได้กล่าวกับอ๋องรัฐเจ้าใจความดังนี้
“ระหว่างทางที่ข้าน้อยมาวันนี้ ขณะที่กำลังเดินทางข้ามแม่น้ำ ได้มองเห็นหอยกาบตัวหนึ่งโผล่หัวออกมาอาบแดด พลันก็มีนกปากซ่อมตัวหนึ่งรี่เข้ามาใช้จะงอยปากหวังจิกกินเนื้อหอยตัวนั้น หอยกาบจึงหุบเปลือก 2 ข้างเข้าด้วยกัน หนีบจะงอยของนกปากซ่อมเอาไว้แน่น นกจึงอ้าปากไม่ได้ ส่วนหอยก็ขึ้นจากน้ำเป็นเวลานาน ทั้ง 2 รู้สึกลำบากมาก จากนั้นจึงเริ่มทะเลาะกัน
นกปากซ่อมกล่าวว่า “ถ้าวันนี้ฝนไม่ตก พรุ่งนี้ฝนไม่ตก หอยกาบในโลกนี้คงจะน้อยลงไป 1 ตัวแน่ๆ (ถ้าไม่ได้น้ำหล่อเลี้ยง หอยกาบคงต้องแห้งตาย)”
หอยกาบจึงตอบโต้ไปว่า “แต่ถ้าวันนี้ปากของแกอ้าไม่ได้ พรุ่งนี้ก็อ้าไม่ได้ ในโลกนี้ก็คงจะมีศพนกปากซ่อมเพิ่มขึ้นอีก 1 ศพกระมัง (หากไม่สามารถอ้าปากกินอาหาร นกปากซ่อมก็คงจะต้องหิวตายเช่นกัน)
สัตว์ทั้ง 2 ชนิดล้วนไม่มีใครยอมใคร พอดีกับที่เวลานั้น มีคนตกปลาผู้หนึ่งเดินผ่านมาพบเห็น จึงจับทั้งนกและหอยกลับบ้านไปพร้อมกัน... เช่นเดียวกับรัฐเจ้าและรัฐเอียน หากทำสงครามยืดเยื้อล้วนไม่เป็นผลดีกับทั้งสองรัฐ หากเป็นเช่นนั้นเกรงว่ารัฐที่แข็งแกร่งเช่นรัฐฉินจะทำตัวเป็นดั่งคนตกปลาที่รอเวลาตักตวงผลประโยชน์ไปเสียสิ้น ดังนั้นจึงขอให้ใต้เท้าโปรดใคร่ครวญให้ดี”
เมื่ออ๋องรัฐเจ้าได้ฟังก็คล้อยตาม และสั่งระงับแผนการโจมตีรัฐเอียนในที่สุด
สำนวน “อี้ว์ปั้งเซียงเจิง อี๋ว์เวิงเต๋อลี่” หรือ นกกับหอยทะเลาะกัน แต่คนตกปลาได้รับประโยชน์ มักใช้เพื่อตักเตือนว่า ยามที่ต้องทะเลาะ หรือมีปากเสียงกับผู้อื่น ควรใช้สติปัญญาในการแก้ไขปัญหาแทนที่จะใช้อารมณ์ มิเช่นนั้นจะทำให้เกิดความสูญเสียทั้ง 2 ฝ่าย ปล่อยให้มือที่ 3 ได้รับประโยชน์ไปฟรีๆ
สำนวนนี้ใช้ในตำแหน่งภาคแสดง หรือส่วนขยายนาม (定语)
ตัวอย่างประโยค
在资本主义社会里, 鹬蚌相争渔翁得利的事情是时有发生的。
ภายใต้ระบอบทุนนิยม เหตุการณ์ประเภท ~ นั้นสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา