เอเจนซี – บริษัทรับเหมาโครงการก่อสร้างเขื่อนกั้นแม่น้ำจินซาออกโรงโต้กระแสวิพากษ์วิจารณ์ หลังจากสำนักงานตรวจเงินแผ่นดินจีนออกมาเตือนถึงความเสี่ยงด้านความปลอดภัยและต้นทุนบานปลาย เพราะบริษัทรับเหมาร่นกรอบเวลาการก่อสร้างให้เร็วขึ้นมาอีก 2 ปีกว่า
ประเด็นเรื่องความปลอดภัยของเขื่อนซีลั่วตู้ ซึ่งมีขนาดใหญ่อันดับ 3 ของโลกและเป็นอันดับ 2 ของจีนรองจากเขื่อนซันเสีย (Three Gorges Dam) นั้น เริ่มถูกหยิบยกขึ้น หลังจากบริษัทที่รับผิดชอบสร้างเขื่อนเร่งเครื่องโครงการโดยระบุการก่อสร้างจะแล้วเสร็จในปี 2556 เร็วกว่าแผนเดิมที่ตั้งเป้าไว้ในปี 2558 ตามรายงานโครงการสร้างเขื่อนซีลั่วตู้มูลค่า 67,500 ล้านหยวน (9,880 ล้านเหรียญสหรัฐ) ที่สำนักงานตรวจเงินแผ่นดินจีนเปิดเผยเมื่อวันจันทร์ (20 ก.ค.)
โดยรายงานระบุว่า การย่นระยะเวลาก่อสร้างขึ้นเป็นการเพิ่มความเสี่ยงและความยากลำบาก อีกทั้งยังเพิ่มต้นทุนด้วย นอกจากนี้รายงานยังอ้างว่า คณะผู้บริหารไม่ได้ควบคุมงบประมาณการก่อสร้างและความโปร่งใสในการยื่นซองประมูล อีกทั้งบริษัทรับเหมายังหาผลประโยชน์โดยมิชอบจากการเก็บค่าธรรมเนียมเกือบ 10 ล้านหยวนด้วย
อย่างไรก็ตาม ในวันเดียวกัน ทางด้านผู้รับเหมาได้ออกมาโต้รายงานของสำนักงานตรวจเงินแผ่นดินว่า “ประเมินปัญหาโอเวอร์เกินไป”
“ปัญหาที่พวกเขาพูดถึงมันเกินจริงไป พวกเราเคยอธิบายให้สำนักงานตรวจการแผ่นดินทราบก่อนที่จะเริ่มโครงการตามแผนระยะยาวแล้ว” หง เหวินหาว ผู้อำนวยการฝ่ายโยธาของโครงการสร้างเขื่อนซีลั่วตู้ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวไชน่าเดลี่จากสถานที่ก่อสร้าง ซึ่งอยู่ระหว่างมณฑลหยุนหนัน (ยูนนาน) และซื่อชวน (เสฉวน) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ
“สำนักงานฯ บอกว่า พวกเราย่นระยะเวลาการก่อสร้างขึ้นมาอีกตั้ง 27 เดือน ผมว่าพวกเขาประเมินศักยภาพของเราสูงเกินไปนะ” หงกล่าวพร้อมยืนยันว่า “ไม่มีความเสี่ยงเกี่ยวกับความปลอดภัยภายใต้กระบวนการทำงานของเราในปัจจุบัน เพราะเราไม่ได้มีการใช้ทางลัดใดๆ ในขณะที่เราก่อสร้างโครงการสำคัญอย่างเขื่อนซีลั่วตู้ที่สูงเกือบ 300 เมตรนี่”
โดยเมื่อเดือนที่แล้ว ทางบริษัทผู้รับผิดชอบโครงการได้เพิ่มความสูงของเขื่อนจาก 278 เมตรเป็น 285.5 เมตร หรือเท่ากับตึก 95 ชั้น เพื่อรองรับการออกแบบที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้เขื่อนดังกล่าวมีขนาดสูงกว่าเขื่อนซันเสีย 100 เมตร และมีศักยภาพในการผลิตกระแสไฟฟ้าราว 64,000 ล้านกิโลวัตต์ต่อปี ซึ่งเทียบเท่ากับความสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าพลังงานน้ำทั้งหมดของไอซ์แลนด์เลยทีเดียว
“คนงานก่อสร้างพวกนี้มีความสามารถในด้านวิศกรรมมากพอที่จะรับประกันคุณภาพของเขื่อนได้ อีกอย่างแม้ว่าพวกเขาจะลดระยะเวลาการก่อสร้างลง แต่ก็ไม่ได้ลดคุณภาพของงานนะ” เจี่ย เจี้ยนเซิง นักวิจัยอาวุโสด้านไฟฟ้าพลังงานน้ำ และเพิ่งได้รับเลือกให้เป็นเลขาธิการคณะกรรมการการสร้างเขื่อนระหว่างประเทศ และเป็น NGO ให้ความรู้ด้านงานวิศวกรรมเขื่อนกล่าว
โครงการซีลั่วตู้นับเป็นโครงการสร้างเขื่อนอีกหนึ่งแห่งที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก โดยในปี 2548 พบว่าการสร้างเขื่อนมีความเสี่ยงต่อการทำลายพันธุ์ปลาหายาก นอกจากนี้โครงการยังไม่ผ่านการประเมินผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมด้วย ทำให้บริษัทไชน่า ทรี กอร์จ โปรเจ็ค คอร์ป ซึ่งดำเนินการสร้างเขื่อนร่วมกับนักลงทุนรายอื่นในภูมิภาคต้องจ่ายค่าปรับถึง 200,000 หยวน (ราว 1 ล้านบาท) ซึ่งเป็นโทษปรับสูงสุดที่ทางการกำหนด ก่อนที่กระทรวงคุ้มครองสิ่งแวดล้อมจะอนุมัติโครงการในที่สุด
แม้ว่าหวัง อี้ว์หลิน เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์เขตซินหวาในเมืองซีลั่วตู้ ซึ่งอาศัยอยู่ใกล้กับโครงการสร้างเขื่อนจะยืนยันว่า “ชาวบ้านที่นี่ไม่ได้กังวลเกี่ยวกับคุณภาพการก่อสร้างหรือเรื่องจะทำลายสิ่งแวดล้อมที่นี่” โดยจนถึงปัจจุบันนี้มีโครงการสร้างเขื่อนผลิตกระแสไฟฟ้าพลังงานน้ำนับสิบโครงการอยู่ตามแม่น้ำจินซาซึ่งยาวกว่า 2,300 กิโลเมตร
แต่หม่า จวิน นักสิ่งแวดล้อมวิทยาจากปักกิ่งก็มองว่า “ถึงแม้ว่าจะยังไม่มีปัญหาเกิดขึ้นในทันที แต่สำหรับเขื่อนที่สูงเป็นพิเศษขนาดนี้คุณภาพการก่อสร้างและผลกระทบต่อระบบนิเวศน์วิทยาท้องถิ่นเป็นสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก” โดยเมื่อเดือนที่แล้ว กระทรวงคุ้มครองสิ่งแวดล้อมได้สั่งระงับโครงการสร้างเขื่อนผลิตกระแสไฟฟ้าพลังงานน้ำบนแม่น้ำจินซาของสองยักษ์พลังงานวิสาหกิจรัฐไป 2 ราย ได้แก่โครงการเขื่อนลู่ตี้ลา และเขื่อนหลงไคโข่ว
