แฮปปี้ “หนิว” เยียร์ / อู่วัฒนธรรม

สวัสดีปีใหม่จีน...แฮปปี้ “หนิว” เยียร์ ทุกท่าน...

อย่าเพิ่งตกใจว่าพิมพ์ผิดหรือเปล่า ที่ว่าแฮปปี้ “หนิว” เยียร์ ก็เพราะว่า ปีใหม่จีน หรือ ตรุษจีนปีนี้ (วันที่ 26 มกราคม พ.ศ.2009 ) ปีนักษัตรตรงกับปีฉลู หรือ ปีวัว ซึ่ง “วัว” （牛） ในภาษาจีน อ่านว่า “หนิว” นั่นเอง

ในวัฒนธรรมของประเทศตะวันตก วัว คือสัญลักษณ์ของความร่ำรวยและพลกำลัง นอกจากนี้ตามบันทึกของอียิปต์โบราณระบุไว้ว่า ได้มีการนำทองมาหล่อเป็นลูกวัวทอง และนำมาเคารพบูชา เนื่องจากลูกวัวทองเป็นสัญลักษณ์ของพระยะโฮวาห์

ส่วนคำว่า “วัว” หรือ “หนิว” สำหรับคนจีนนั้น ครอบคลุมทั้ง วัว, ควาย หรือแม้แต่วัวกระทิง ในวัฒนธรรมของจีนนั้น วัวเป็นสัญลักษณ์ของความขยัน อดทน จงรักภักดี และความละเอียดรอบคอบ โดยสมัยโบราณชาวจีนใช้วัวควายไถนา ต่อมาผู้คนเริ่มตระหนักถึงความทรงพลังของมัน จึงได้เริ่มนำมาใช้งานในรูปแบบที่หลากหลาย นอกจากใช้ในงานเกษตรแล้ว ก็ยังนำมาเทียมเกวียน หรือแม้กระทั่งใช้ในการศึก ดังเช่นในยุคจั้นกั๋วได้มีการใช้แผนวัวไฟโจมตีข้าศึก

ย้อนไปก่อนคริสต์ศักราช 284 ปี รัฐเอี้ยนยกกองทัพมาล้อมเมืองม่อเฉิงของรัฐฉี ในตอนนั้น เถียนตันแม่ทัพรักษาเมืองม่อเฉิงได้คิดวิธีต่อสู้ข้าศึกด้วยการรวบรวมวัวที่อยู่ในเมืองมาได้กว่าพันตัว จากนั้นผูกมีดปลายแหลมไว้ที่เขาของวัว แล้วมัดหญ้าแฝกชุบน้ำมันไว้ที่หางของมัน จากนั้นเถียนตันสั่งให้ทหารจุดไฟที่หางวัว พอพวกมันรู้สึกร้อนหางก็พากันแตกตื่น พุ่งทะยานใส่กองทัพเยี่ยนที่กำลังนอนหลับพักผ่อน โดยมีทหารกล้ากว่า 5 พันนายตามไปโจมตี จนกองทัพเยี่ยนแตกพ่าย

นอกจากนำมาใช้งานแล้ว ย้อนไปเมื่อ 4,000 ปีก่อน วัวยังเป็นที่เคารพบูชาของชาวจีนด้วย เล่ากันว่าในยุคบรรพกาลเมื่อกษัตริย์ต้าอี่ว์ต้องการแก้ปัญหาอุทกภัยครั้งใหญ่ ทุกครั้งที่แก้ไขได้จุดหนึ่ง ก็จะหลอมเหล็กเป็นรูปวัวแล้วโยนลงไปใต้น้ำ เพราะเชื่อว่าสามารถระงับภัยน้ำท่วมได้ จนกระทั่งในสมัยราชวงศ์ถัง ได้เปลี่ยนมาตั้งรูปหล่อวัวเหล็กไว้ริมฝั่งแทน

นอกจากนี้ คนโบราณยังเชื่อกันว่า วัวควายที่ช่วยมนุษย์ไถนาถางหญ้าอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน แท้ที่จริงก็คือเทพที่ขโมยธัญพืชทิพย์บนสวรรค์ลงมาช่วยมนุษย์จากความอดอยาก จนถูกเง็กเซียนฮ่องเต้สาปให้กลายเป็นวัว ใช้แรงงานไปชั่วชีวิต ให้มนุษย์ไล่ฆ่าล่ากิน โดยชาวฮั่นนั้นได้รับอิทธิพลจากชนเผ่าเร่ร่อนที่พึ่งพาการปศุสัตว์อย่าง พวกชงหนู มองโกล ที่นอกจากจะเลี้ยงม้าแล้ว ก็เลี้ยงวัวกันมากมาย ทำให้ชาวฮั่นนิยมบริโภคนมวัวและเนื้อวัวกันมากกว่าเมืองทางใต้นั่นเอง