ศึกท้ายุทธจักรการเงินมังกร จีนปรับเพลงยุทธ์สู้ศึกหนัก

เอเยนซี – นับแต่พญามังกรเปิดเสรีภาคการเงินตามคำมั่นที่ให้ไว้กับองค์การการค้าโลก เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2006 ธนาคารต่างชาติเร่งรุมทะลักเข้ามาดำเนินธุรกิจเหรินหมินปี้ ธนาคารจีนดิ้นพยายามปรับตัวสุดฤทธิ์เพื่อดำรงศักยภาพในการแข่งขัน ด้านรัฐบาลห่วง เร่งผ่อนคลายออกกฎเพิ่มศักยภาพดันธนาคารจับมือประกันภัยสู้ต่างชาติ

นับแต่จีนเปิดเสรีภาคการเงินในเดือนธันวาคมปี 2006 สถาบันการเงินต่างชาติจำนวนมากต่างรุม เข้าชิงพื้นที่ส่วนแบ่งจากตลาดแดนมังกร ท่ามกลางความกังวลจากหลายฝ่ายว่า สถาบันการเงินมังกรจะสู้ศึกครั้งนี้ได้หรือไม่

“ธนาคารจีนได้ออกรูปแบบผลิตภัณฑ์ และบริการมาหลายอย่าง แต่ก็ยังมีคุณภาพที่ต่ำ ซ้ำยังเป็นการเลียนแบบจากธนาคารต่างชาติ นอกจากนั้น รูปแบบและบริการของบธนาคารจีนแต่ละแห่งก็ไม่ทิ้งกันนัก ไม่มีความเป็นเอกลักษณ์ ไม่มีผลิตภัณฑ์และบริการที่โดดเด่นเป็นพิเศษ” สื่อเจี้ยนผิงหัวหน้าศูนย์วิจัยกิจการธนาคารจีน ของมหาวิทยาลัยจงยังไฉจิงกล่าว

ช่วงปี 2007 แม้ตลาดการเงินจีนจะยังมีอุปสรรคขวางแบงก์เทศมากมาย ทว่าหลังการเปิดเสรีภาคการเงินไม่กี่เดือน รายงานการวิจัยของธนาคารกลางจีนซึ่งตีพิมพ์โดยไชน่า ซิเคียวริตี้ส์ เจอร์นัลระบุว่า ธนาคารต่างชาตินำโดยหัวหมู่ทะลวงฟันอย่าง ซิตี้ กรุ๊ป และเอบีเอ็นแอมโร โฮลดิ้ง กำไรโตพุ่งถึง 3 เท่า

เฉพาะช่วง 5 เดือนแรกของปี 2007 หลังเปิดเสรีการเงินได้ไม่ถึงครึ่งปี ธนาคารต่างชาติโกยกำไรรวม 3,050 ล้านหยวน เพิ่มขึ้น 43% จากปีก่อนหน้า สร้างความตระหนกให้กับธนาคารกลางจีนเป็นอย่างยิ่งว่า “ไม่นานธนาคารต่างชาติจะไล่ทันคู่แข่งธนาคารสัญชาติจีนในแง่ของผลกำไร” แม้ธนาคารจีนจะได้เปรียบ เป็นเจ้าถิ่น มีสาขาจำนวนมหาศาล แต่ด้วยมาตรฐานการบริการ และความเชี่ยวชาญ ที่เมื่อเทียบกับต่างชาติแล้วยังมีช่องว่างห่างกันอยู่มาก โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ด้านการเงิน ที่ต่างชาติมีความเชี่ยวชาญ และมีตัวเลือกที่หลากหลายกว่าสำหรับผู้บริโภค

นอกจากธุรกิจธนาคารที่ถูกรุกอย่างหนักแล้ว ธุรกิจการเงินสำคัญคือภาคประกันภัยยังถูกบริษัทยักษ์จากตะวันตกกระหน่ำรุกเต็มสูบ ปี 2007 ไอเอ็นจีกรุ๊ป บริษัทประกันภัยชื่อดังของโลก ที่เข้ามาถือหุ้นในบริษัทประกันภัยสำคัญๆของจีนหลายแห่ง อาทิ แปซิฟิก อันไท่ ไลฟ์ อินชัวรันซ์ และ ไอเอ็นจี แคปิตอล ไลฟ์ อินชัวรันซ์ ยังมีแผนจับมือกับธนาคารปักกิ่ง (Bank of Beijing) ลุยภาคการงานตั้งบริษัทบริหารสินทรัพย์

ส่วนเอชเอสบีซียักษ์ธนาคารโลกก็ไม่น้อยหน้า จัดตั้งบริษัทร่วมทุนด้านประกันภัยคู่กับเนชั่นแนล ทรัสต์ จำกัดของจีนโดยต่างถือครองหุ้นคนละ 50% หลังจากนั้น มาร์ช แอนด์ แม็คเลนเนน (Marsh & McLennan) บริษัทตัวแทนให้คำปรึกษาด้านประกันภัยใหญ่ที่สุดของโลกก็เข้ามาเปิดสำนักงาน บุกทะลวงตลาดจีน

ท่ามกลางการรุกหนักดังกล่าว สถาบันการเงิน ธนาคาร และธุรกิจประกันภัยจีน ต่างพยายามดิ้นสู้ศึก บ้างก็อาศัยผู้เชี่ยวชาญมาบริหาร บ้างก็จับมือกับตะวันตกเป็นคู่หุ้นส่วนหวังซึมซับเทคโนโลยีการเงิน และความรู้ด้านการบริหารอันหลากหลาย

ส่วนรัฐบาลจีนเองก็เล็งเห็นถึงภาวะตรึงเครียดในสมรภูมิการเงิน ฉะนั้นเพื่อกระตุ้นเสริมกำลังให้กับธุรกิจจีน ล่าสุดคณะรัฐมนตรีจึงได้อนุมัติให้ธนาคารและ ธุรกิจประกันภัยสามารถลงทุนในอีกธุรกิจหนึ่งได้ โดยเป็นการอนุมติ เพื่อเสริมเขี้ยวเล็บให้กับธุรกิจการเงินแดนมังกร เพื่อสู้กับแรงงกดดันต่างชาติ

อย่างไรก็ตามการลงทุนข้ามธุรกิจดังกล่าวยังมีเงื่อนไขเป็นการลงทุนในขั้นทดลอง ความเคลื่อนไหวดังกล่าวมีขึ้น หลังคณะกรรมการธนาคารได้ลงนามในบันทึกความเข้าใจร่วมกับคณะกรรมการประกันภัยเมื่ออาทิตย์ที่ผ่านมา เพื่อส่งเสริมให้เกิดความร่วมมือข้ามภาคธุรกิจ ซึ่งรัฐบาลเล็งว่า จะช่วยให้เกิดสถาบันการเงินจีนขนาดใหญ่ ที่ดำเนินธุรกิจในหลายภาค

ความร่วมมือดังกล่าวจะช่วยให้ธนาคาร กับประกันภัยจีนสามารถลดความเสี่ยง บริหารทรัพยากรการเงินได้ดียิ่งขึ้น ขณะเดียวกันก็ช่วยกระตุ้นการแข่งขันระหว่างสถาบันการเงินจีน ซึ่งจะทำให้สถาบันการเงินจีนมีศักยภาพในการแข่งขันกับต่างชาติที่ทุนหนา แถมเชี่ยวชาญยุทธ์จักรมากขึ้น

นักวิเคราะห์แสดงทัศนะว่า มาตรการดังกล่าวจะทำให้ธนาคารจีนลดพึ่งพิง การแสวงหากำไรจากการปล่อยกู้ ซึ่งเป็นปัจจัยนึ่งที่ทำให้เศรษฐกิจจีนเกิดปัญหา แถมธนาคารเองยังเสี่ยงขาดทุนจากหนี้เน่าอีกด้วย การลงทุนในภาคประกันภัยจึงช่วยสร้างรายได้ เสริมทุนให้กับธนาคารจีน

นอกจากนี้สภาวะเศรษฐกิจโลกยังเป็นอีกปัจจัย ที่ส่งผลกระทบทำธนาคารจีนปวดหัวไม่น้อย เมื่อพิษซับไพรม์จากสหรัฐฯระบาด ธนาคารจีนที่เข้าไปลงทุนในสินทรัพย์ที่เกี่ยวข้องกับซับไพรม์ถึงกับหัวเราะมิออกร่ำไห้มิได้ อาทิแบงก์ ออฟ ไชน่า (บีโอซี) ก็มีข่าวลืออออกมาว่า เจอพิษซับไพรม์กระหน่ำจนผลประกอบการปี 2007 อาจมีสิทธิติดตัวแดง

คณะกรรมการธนาคารจีนเองก็ระแวงผลกระทบจากเศรษฐกิจโลกเช่นกันว่า อาจซ้ำเติมธุรกิจธนาคารจีนที่กำลังถูกต่างชาติเข้ามารุกหนัก ฉะนั้นทางคณะกรรมการจึงตั้งหน่วยเฉพาะกิจขึ้นมาเพื่อตรวจสอบสินทรัพย์ของธนาคารรายยักษ์จีน ที่เป็นการลงทุนในสินทรัพย์ที่เกี่ยวข้องกับซับไพรม์ และจะรายงานความก้าวหน้าดังกล่าวรายเดือน

การช่วงชิงพื้นที่ตลาดระหว่างเจ้าถิ่นแดนมังกรกับอาคันตุกะต่างแดนจึงเป็นเรื่องชวนระทึก โดยเฉพาะเมื่อจีนต้องเปลี่ยนแปลงตามกฎระเบียบ ที่องค์การการค้าโลกบัญญัติไว้ ความเคลื่อนไหวเพื่อชิงความสำเร็จ ชิงเค้กผลประโยชน์จากเงื่อนไขดังกล่าว ขณะที่พยายามสูญเสียให้น้อยที่สุด จึงเป็นเรื่องที่รัฐบาลจึนต้องก้าวอย่างระมัดระวัง การอนุมัติความร่วมมือระหว่างประกันภัยกับธนาคาร เป็นเพียงหนึ่งในมาตรการ เพื่อเสริมแกร่งให้กับธนาคารจีน หลังจากนี้การแข่งขันก็ยังคงเป็นไปอย่างดุเดือด และท่าทีรัฐบาลต่อสมรภูมิการเงินนี้จึงน่าติดตามยิ่ง โดยเฉพาะเมื่อเทมาเส็กเพิ่งอกหักจากการถือหุ้นไชน่า อีสเทิร์น ท่าทีรัฐบาลจีนต่อทุนข้ามชาติน่าจะค่อยๆ มีความชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ จากนี้ไปอาจจะมีมาตรการส่งเสริมสถาบันการเงินจีนออกมาอีกหลายชุดก็เป็นได้