สวธ.เผย 9 ทิศทางเชิงรุก ร่วมกับเครือข่ายส่งเสริมต่อยอดรูปแบบวัฒนธรรมเชิงสัญลักษณ์ เน้นจุดเน้นเรื่องอาหาร และเสื้อผ้า อาภรณ์ เพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ สร้างรายได้จากการท่องเที่ยว แจงการจัดสรรงบประมาณให้กับสมาคมสภาวัฒนธรรมแห่งประเทศไทย ให้เกิดประสิทธิภาพการใช้เงินสูงสุด
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายชาย นครชัย อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒธรรม (สวธ.) เปิดเผยว่า ทางกรมฯมีนโยบายที่จะผลักดันและส่งเสริมงานวัฒนธรรมผ่านเครือข่ายวัฒนธรรมในแต่ละพื้นที่ ด้วยการนำทุนทางวัฒนธรรมที่เป็นต้นทุนสำคัญ คือ งานมรดกภูมิปัญญาที่จับต้องไม่ได้ (Intangible Cultural Heritage : ICH) มาประยุกต์ใช้เพื่อขับเคลื่อนงานวัฒนธรรมในแต่ละชุมชน ให้ได้รับการพัฒนาต่อยอดงานวัฒนธรรมในรูปแบบเชิงสัญลักษณ์ คือ 5Fs (Foods/Fashion/Fighting/Film/Festival)
โดยมีจุดเน้นหลักใน 2 ประเด็นหลัก คือ อาหาร (Foods) และเสื้อผ้า อาภรณ์ Fashion เพื่อสร้างสรรค์สินค้าและบริการ (Creative Culture) เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ สร้างรายได้จากการท่องเที่ยวและบริการทางวัฒนธรรม
ทั้งนี้ จะกำหนดทิศทางการดำเนินงานร่วมกัน ระหว่างกรมส่งเสริมวัฒนธรรมกับองค์กรและเครือข่ายวัฒนธรรม ทั้งสภาวัฒนธรรมและเครือข่ายวัฒนธรรม ที่สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม ดังนี้
1. การจัดสรรและใช้ทรัพยากร บุคลากร และงบประมาณที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เกิดประสิทธิภาพ คุ้มค่า และเกิดประโยชน์ต่อการส่งเสริม ผลักดันงานวัฒนธรรมในทุกระดับ โดยปรับรูปแบบการจัดสรรงบประมาณ ดังนี้
1.1 เพิ่มช่องทางและเม็ดเงินการจัดทำคำของบประมาณในรูปของหมวดเงินอุดหนุน และหมวดเงินงบประมาณยุทธศาสตร์/งบพื้นฐาน 1.2 เป็นที่ปรึกษาในการเขียนและเสนอโครงการ/กิจกรรมการดำเนินงานวัฒนธรรมขององค์กรและเครือข่ายวัฒนธรรม ทั้งสภาวัฒนธรรมและเครือข่ายวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม ที่ถูกต้องตามหลักเกณฑ์และวิธีการจัดทำคำของบประมาณ ของสำนักงบประมาณ
1.3 สนับสนุนงบประมาณ และบุคลากรแก่สภาวัฒนธรรมและเครือข่ายวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม โดยการจ้างอาสาสมัครวัฒนธรรมเพื่อให้การปฏิบัติงานระหว่างสภาวัฒนธรรมและเครือข่ายวัฒนธรรมในพื้นที่ผ่านโครงการส่งเสริมศักยภาพของเครือข่ายวัฒนธรรมในการบริหารจัดการงานวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน 1.4 สนับสนุนงบประมาณในการจัดกิจกรรมอนุรักษ์ ฟื้นฟู จารีตประเพณี ภูมิปัญญาทั้งระดับท้องถิ่นและระดับชาติ ไม่น้อยกว่า 60 โครงการ เช่น การจัดกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติพระราชวงศ์ โครงการเผยแพร่การจัดกิจกรรมที่เกี่ยวกับโขน โครงการเสริมสร้างน้ำใจไมตรี สู่วิถี New Normal โครงการจัดทำข้อมูลมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมทั่วประเทศ เพื่อขึ้นทะเบียนในระดับจังหวัด ระดับประเทศ และเสนอขึ้นบัญชีต่อยูเนสโกเพื่อเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ การจัดกิจกรรมส่งเสริมประเพณี เช่น สงกรานต์ ลอยกระทง ประเพณี 12 เดือน และอื่นๆ
2. เชื่อมโยง ผลักดันงานมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม (ICH) รวมทั้งการดำเนินงานวัฒนธรรมตั้งแต่ระดับตำบล อำเภอ จังหวัด จนถึงระดับชาติขององค์กรภาคและเครือข่ายวัฒนธรรมทั้งสภาวัฒนธรรม และเครือข่ายวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม เพื่อสร้างสรรค์สินค้าและบริการ (Creative Culture) เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ สร้างรายได้จากการท่องเที่ยวและบริการทางวัฒนธรรม
3. บูรณาการงานวัฒนธรรมระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน สร้างการมีส่วนร่วมของภาคีการพัฒนาทุกภาคส่วนในระดับกลุ่มอาชีพ ระดับภาค และระดับประเทศในการ “ร่วมคิด ร่วมดำเนินการ” 4. เปิดโอกาส เวทีที่เป็นศูนย์กลางในการแลกเปลี่ยนความรู้ ประสบการณ์ และแนวคิดในการดำเนินงานวัฒนธรรม และรวมพลังปฏิบัติกิจกรรมทางวัฒนธรรมร่วมกัน
5. เป็นผู้พัฒนาองค์ความรู้ การนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนากระบวนการทำงานวัฒนธรรม เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับผู้รับบริการและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Stakeholder) เพื่อก่อให้เกิดประสิทธิภาพ ลดขั้นตอนการทำงาน ลดรอบระยะเวลา และใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างคุ้มค่า 6. สร้างให้เกิดยอมรับนับถือ การแสดงสถานะ/ตัวตน ขององค์กรภาคและเครือข่ายวัฒนธรรมทั้งสภาวัฒนธรรม และเครือข่ายวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม โดยร่วมเป็นคณะกรรมการคณะต่างๆ ในการผลักดันงานวัฒนธรรม
7. เผยแพร่ประชาสัมพันธ์โครงการ/กิจกรรมและผลการดำเนินงานขององค์กรภาคและเครือข่ายวัฒนธรรมทั้งสภาวัฒนธรรม และเครือข่ายวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม ด้วยการอนุรักษ์ สืบสาน และต่อยอดมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จัดต้องไม่ได้ (Intangible Cultural Heritage : ICH) มาประยุกต์ใช้เพื่อขับเคลื่อนงานวัฒนธรรมในแต่ละชุมชนให้ได้รับการ เพื่อสร้างสรรค์สินค้าและบริการ (Creative Culture) เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ สร้างรายได้จากการท่องเที่ยวและบริการทางวัฒนธรรม
8. การยกย่องเชิดชูเกียรติ โดยการขอพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ให้แก่ประธานสภาวัฒนธรรม กรรมการบริหารสภาวัฒนธรรมทั่วประเทศ และเครือข่ายวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์งานวัฒนธรรมที่มีคุณสมบัติครบถ้วน ตลอดจนการจัดทำเข็มเชิดชูเกียรติให้แก่คณะกรรมการสภาวัฒนธรรมทุกระดับทั่วประเทศ เครือข่ายวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม และการเสนอชื่อเพื่อมอบโล่รางวัลในฐานะผู้ทำคุณประโยชน์แก่กระทรวงวัฒนธรรม
9. พัฒนาศักยภาพของบุคลากร ผู้สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม เช่น อาสาสมัครวัฒนธรรม ปราชญ์ชาวบ้านผู้ถือครองงาน ICH ด้วยการเพื่อเพิ่มพูนความรู้ ความสามารถ ทักษะ และประสบการณ์การทำงานที่ดี เช่น 9.1 การศึกษาดูงานและการฝึกทดลองจริงกับผู้สร้างสรรค์งานมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม (On The Job Training : OJT)
9.2 พัฒนาอาสาสมัครวัฒนธรรมด้วยการเรียนรู้ สอบถาม และฝึกปฏิบัติจริงจากสถานที่จริง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานในลักษณะการพัฒนาทักษะเป็นพื้นฐาน (Skill - Based) 9.3 สร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ (Learning Organization) สร้างบรรยากาศการถ่ายทอด และแลกเปลี่ยนความรู้ (Knowledge Sharing) เพื่อลดช่องว่างความรู้ของอาสาสมัครวัฒนธรรมกับเครือข่ายวัฒนธรรม
9.4 ศึกษาเรียนรู้และเทียบเคียงกับองค์กรที่เป็นเลิศ (Benchmarking with The Best Organization) เพื่อเก็บเกี่ยวความรู้ ประสบการณ์ และนำรูปแบบ หรือแนวทางที่เป็นเลิศมาประยุกต์กับการบริหารจัดการงานวัฒนธรรมให้บรรลุผลสัมฤทธิ์สูงสุด 9.5 จัดทำกรอบแนวทางการสร้างความก้าวหน้า (Career Path) ให้อาสาสมัครวัฒนธรรม โดยการกำหนดค่างาน ลักษณะงาน และจัดทำแผนอัตรากำลัง พิจารณาจากปริมาณงานวัฒนธรรมในปัจจุบันและในส่วนที่มีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นในอนาคต โดยจะดำเนินการจัดทำคำขอกรอบอัตรากำลังพนักงานราชการ ต่อคณะกรรมการบริหารพนักงานราชการ (คพร.) เพื่อรองรับภารกิจและหน้าที่ที่จะต้องปฏิบัติงานวัฒนธรรมให้กับสภาวัฒนธรรมและเครือข่ายผู้สร้างสรรค์งานวัฒนธรรม
นายชายกล่าวถึงกรณีที่สมาคมสภาวัฒนธรรมแห่งประเทศไทย ออกมาระบุว่าโดน สวธ.ตัดงบประมาณประจำปีมานานกว่า 2 ปี หวั่นจะเกิดผลกระทบต่อการขับเคลื่อนงานวัฒนธรรมว่า สวธ.ไม่ได้ตัดงบประมาณ แต่ปรับรูปแบบในการให้งบฯ ใหม่ซึ่งจะต้องให้ให้สภาวัฒนธรรมแต่ละพื้นที่เขียนโครงการเสนอเข้ามา และจะพิจารณาให้งบฯเป็นรายโครงการไป ทั้งนี้ การที่ สวธ.ปรับรูปแบบการให้งบฯ สภาวัฒนธรรมนั้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพประสิทธิผลของการใช้งบประมาณ สวธ.ต้องการกระตุ้นให้เกิดการพัฒนา คิดค้นโครงการเสนอเข้ามาของบฯ ดำเนินการกิจกรรมที่เกี่ยวกับวัฒนธรรมในแต่ละพื้นที่ เพื่อสร้างความยั่งยืน
