สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เผยยอดส่งออกข้าวครึ่งปี 63 ทำได้แค่ 3.14 ล้านตัน ลดลง 32% มูลค่า 2,200 ล้านเหรียญสหรัฐ ลด 12% เหตุผลผลิตข้าวไทยลดลง โควิด-19 ทำกำลังซื้อหด บาทแข็งกระทบการแข่งขัน ฉุดอันดับล่าสุดตกมาอยู่ที่ 3 รองจากอินเดีย และเวียดนาม พร้อมปรับเป้าทั้งปีเหลือ 6.5 ล้านตัน ต่ำสุดรอบ 20 ปี จับตาจีนเขี่ยไทยพ้นท็อป 3 ผู้ส่งออกข้าวโลก
นายเจริญ เหล่าธรรมทัศน์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เปิดเผยว่า สถานการณ์การส่งออกข้าวของไทยในช่วงครึ่งปี 2563 (ม.ค.-มิ.ย.) มีปริมาณ 3.14 ล้านตัน ลดลง 32% มีมูลค่า 2,200 ล้านเหรียญสหรัฐ ลดลง 12% ส่งผลให้อันดับการส่งออกข้าวตกมาอยู่ที่ลำดับที่ 3 ของโลก รองจากอินเดีย และเวียดนาม โดยสาเหตุที่การส่งออกลดลงข้าวของไทยลดลงมาจากปัญหาภัยแล้งทำให้ผลผลิตข้าวลดลง การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 กระทบต่อกำลังซื้อ ค่าเงินบาทแข็งค่ากว่าประเทศคู่แข่ง ส่งผลกระทบต่อขีดความสามารถในการแข่งขัน และพันธุ์ข้าวไทยในปัจจุบันไม่เป็นที่นิยมของผู้บริโภค จึงส่งผลให้ประเทศผู้ซื้อรายสำคัญอย่างฟิลิปปินส์ และมาเลเซีย หันไปซื้อข้าวจากเวียดนามเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะข้าวพันธุ์พื้นนุ่ม ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาด
นอกจากนี้ จีนกำลังจะเป็นประเทศผู้ส่งออกข้าวรายสำคัญแข่งกับไทย โดยขณะนี้สามารถพัฒนาพันธุ์ข้าวได้หลากหลาย สามารถเพิ่มผลิตต่อไร่ และส่งออกได้สูงขึ้นทุกปี จนแย่งตลาดข้าวไทยในตลาดแอฟริกาใต้ไปได้แล้วบางส่วน เพราะราคาข้าวต่ำกว่าข้าวไทย โดยข้าวขาวจีนขายเพียง 310-320 เหรียญสหรัฐต่อตัน และจีนส่งออกได้แล้ว 3 ล้านตัน หากข้าวไทยไม่มีการพัฒนาสายพันธุ์ให้เป็นที่ต้องการของตลาด ผลผลิตต่อไร่ยังต่ำ ค่าแรงยังสูง ทำให้ต้นทุนสูงกว่าคู่แข่ง ก็จะทำให้การส่งออกข้าวไทยตกลง อาจไม่ติด 1 ใน 3 ของประเทศผู้ส่งออกข้าวโลกได้
ทั้งนี้ จากแนวโน้มดังกล่าว สมาคมฯ ได้ปรับคาดการณ์ปริมาณส่งออกข้าวปี 2563 ใหม่ ลดลงจากเดิม 7.5 ล้านตัน เหลือ 6.5 ล้านตัน มูลค่าประมาณ 4,200 ล้านเหรียญสหรัฐ ซึ่งเป็นเป้าหมายที่ต่ำสุดในรอบ 20 ปี นับตั้งแต่ปี 2543 ที่มีการส่งออกข้าวปริมาณ 6.148 ล้านตัน
นายเจริญกล่าวว่า สมาคมฯ ยังอยู่ระหว่างการพัฒนายุทธศาสตร์ข้าวไทยร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อวางยุทธศาสตร์ข้าว 10 ปี โดยจะให้ความสำคัญในเรื่องการพัฒนาพันธุ์ข้าว โดยเฉพาะข้าวขาวพื้นนุ่ม ซึ่งกำลังเป็นที่ต้องการของตลาด และต้องการให้หน่วยงานรัฐ เร่งกระตุ้นการขึ้นทะเบียนพันธุ์ข้าว เพื่อนำมาใช้ในการแข่งขันในตลาด รวมทั้งขอให้ช่วยดูแลและผลักดันการทำตลาดข้าว และดูแลค่าเงินบาท เพื่อให้เอกชนแข่งขันได้
นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกกิตติมศักดิ์สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า การปรับเป้าหมายการส่งออกข้าวในปีนี้เหลือ 6.5 ล้านตัน แบ่งเป็นข้าวขาว 2.4 ล้านตัน ข้าวนึ่ง 1.2 ล้านตัน ข้าวหอมมะลิ 1.8 ล้านตัน ข้าวหอมไทย 0.8 ล้านตัน และข้าวเหนียว 0.3 ล้านตัน ซึ่งในช่วงที่เหลือของปีนี้ จะต้องส่งออกให้ได้ปริมาณ 3.5 ล้านตัน เฉลี่ยเดือนละประมาณ 6 แสนตัน โดยคาดว่าอันดับการส่งออกข้าวไทยจะตกลงมาอยู่ที่ 3 โดยเวียดนามแซงหน้าไทยขึ้นอยู่ที่อันดับ 2 และอินเดียอยู่อันดับที่ 1
สำหรับปัญหาการส่งออกของข้าวไทย คือ การไม่สามารถสู้กับคู่แข่งได้ ทั้งพันธุ์ข้าวและค่าเงินบาทที่แข็งค่าขึ้นทำให้ข้าวไทยแพง 30-80 เหรียญสหรัฐต่อตัน ถือว่ามีความแตกต่างกับคู่แข่งมาก ยิ่งภาวะเศรษฐกิจโลกชะลอตัว ผู้นำเข้าก็ต้องการที่จะซื้อข้าวราคาถูก โดยบางประเทศที่เคยซื้อข้าวไทยก็หันไปซื้อข้าวจากเวียดนาม อินเดีย และเมียนมาเพิ่มขึ้น
