กลุ่มประชาชนยื่นหนังสือ “ฉัตรชัย” ค้านบริษัทยาต่างชาติยื่นจดทะเบียนสิทธิบัตรยาแก้ไวรัสตับอักเสบซี เหตุเทคโนโลยีการผลิตไม่ใหม่ เผยถ้าอนุมัติผู้ป่วยเข้าถึงยายากแน่ “พาณิชย์” ยันเปิดให้ประชาชนยื่นข้อมูลคัดค้าน และจะนำไปประกอบการพิจารณา ระบุการตรวจสอบทำตามคู่มือการตรวจสอบสิทธิบัตรยาที่ผ่านความเห็นชอบจากทุกภาคส่วนมาแล้ว
นางดวงกมล เจียมบุตร โฆษกกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยภายหลังการรับหนังสือร้องเรียนจากกลุ่มประชาชนที่ติดตามปัญหาราคายาและสิทธิบัตร เช่น มูลนิธิเข้าถึงเอดส์, เครือข่ายผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ประเทศไทย, มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค เป็นต้น รวมถึงองค์กรภาคีอื่นๆ อีก 8 กลุ่มว่า กลุ่มประชาชนได้เดินทางมายังกระทรวงพาณิชย์เพื่อยื่นหนังสือถึง พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รมว.พาณิชย์ คัดค้านคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตรยาโซฟอสบูเวียร์ (Sofosbuvir) ซึ่งเป็นยารักษาไวรัสตับอักเสบซี และขอให้กระทรวงฯ ใช้มาตรการทางกฎหมายว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 กำหนดให้ยาเป็นสินค้าควบคุมที่ต้องชี้แจงต้นทุน และเรียกร้องให้แก้ไข พ.ร.บ.สิทธิบัตร พ.ศ. 2522 ด้วย
สำหรับหนังสือเรียกร้องมีสาระแสดงถึงข้อกังวลในการยื่นคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตรของบริษัทผู้ผลิตยาต่างชาติที่เกี่ยวข้องกับยาโซฟอสบูเวียร์ เพราะเห็นว่าเทคโนโลยีที่ใช้ในการผลิตยาไม่เข้าหลักเกณฑ์ในการจดทะเบียนสิทธิบัตร หากกรมทรัพย์สินทางปัญญาอนุญาตให้จดทะเบียนได้จะทำให้ผู้ป่วยเข้าถึงยาดังกล่าวได้ยากขึ้น และยามีราคาแพงขึ้น
ทั้งนี้ พบว่ากรมทรัพย์สินทางปัญญาอยู่ระหว่างการตรวจสอบคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตร โดยได้ดำเนินการตามหลักเกณฑ์ และขั้นตอนการตรวจสอบคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตรตามที่กฎหมายกำหนด และล่าสุดได้ประกาศโฆษณาแล้ว แต่ไม่มีผู้คัดค้านในช่วงการประกาศโฆษณา 90 วันตามกฎหมาย แต่ไม่ได้ปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียยื่นข้อมูลเพื่อใช้ประกอบการพิจารณา และล่าสุดได้รับข้อมูลจากเครือข่ายองค์กรด้านเอดส์แล้ว
“กรมทรัพย์สินทางปัญญาอยู่ระหว่างพิจารณาตรวจสอบคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตรยาดังกล่าว แต่ในระหว่างออกประกาศโฆษณา 90 วันไม่มีผู้คัดค้าน แต่ได้เปิดให้กลุ่มประชาชนยื่นข้อมูลคัดค้าน และจะนำข้อมูลดังกล่าวมาประกอบการจดทะเบียนสิทธิบัตรด้วย”
นางดวงกมลกล่าวว่า การตรวจสอบสิทธิบัตรยาของกรมทรัพย์สินทางปัญญาเป็นไปตามคู่มือการตรวจสอบสิทธิบัตรยาฉบับปรับปรุงใหม่ ซึ่งเกิดจากการหารือร่วมกันของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งนักวิจัย นักวิชาการ ตัวแทนสิทธิบัตร และภาคประชาชน ซึ่งรวมถึงเครือข่ายองค์กรด้านเอดส์ โดยประกาศใช้เมื่อเดือน ก.ย. 2556 และปัจจุบันผู้ตรวจสอบสิทธิบัตรได้ใช้คู่มือดังกล่าวเป็นแนวปฏิบัติในการตรวจสอบ ซึ่งจะช่วยให้กระบวนการตรวจสอบสิทธิบัตรของไทยมีประสิทธิภาพ มีคุณภาพมากขึ้น และสร้างความสมดุลและเป็นธรรม เพราะผ่านการกลั่นกรองและเห็นชอบของทุกฝ่ายแล้ว
ส่วนการกำหนดให้ยาเป็นสินค้าควบคุม และกำหนดให้ผู้ผลิต ผู้ค้า ต้องแสดงต้นทุนราคายานั้น ขอให้เครือข่ายฯ แจ้งไปยังกระทรวงสาธารณสุข และหน่วยงานที่กำกับดูแลเรื่องยาโดยตรง เพื่อระบุชื่อยาและเหตุผลที่ต้องการควบคุมราคา ก่อนเสนอให้กรมการค้าภายใน ซึ่งดูแล พ.ร.บ.ว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 ดำเนินการต่อ
