ประธานาธิบดีโจ ไบเดน และเควิน แมคคาร์ธี ประธานสภาล่างสหรัฐฯ ที่เป็นแกนนำของพรรครีพับลิกัน ต่างออกมาประกาศในวันเสาร์ (27 พ.ค.) ว่า สามารถตกลงกันกันได้ในหลักการเรื่องการขยายเพดานก่อหนี้ของประเทศแล้ว เปิดทางช่วยอเมริกาให้รอดพ้นการผิดนัดชำระหนี้ไปได้แบบหวุดหวิด อย่างไรก็ดี ดีลนี้ยังต้องผ่านความเห็นชอบจากทั้งสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา ท่ามกลางแนวโน้มว่าสมาชิกบางกลุ่มของทั้ง 2 พรรคอาจต่อต้านการประนีประนอมครั้งนี้
ประธานาธิบดีไบเดน ออกคำแถลงว่าสามารถบรรลุข้อตกลงขยายเพดานหนี้กับแมคคาร์ธี ซึ่งถือเป็นข่าวดีสำหรับอเมริกันชน เนื่องจากช่วยป้องกันไม่ให้อเมริกาผิดนัดชำระหนี้ที่จะสร้างความเสียหายใหญ่หลวง เช่น เศรษฐกิจถดถอย บัญชีผู้เกษียณอายุถูกยกเลิก และคนนับล้านตกงาน ทั้งนี้ มีรายงานว่าทั้ง 2 ได้เจรจากันทางโทรศัพท์ในคืนวันเสาร์ กว่าจะตกลงกันได้
ด้านแมคคาร์ธี กล่าวว่า ยังมีอีกหลายสิ่งที่ต้องทำ แต่เขาเชื่อว่าข้อตกลงในหลักการนี้เป็นสิ่งที่คนอเมริกันสมควรได้รับ และสำทับว่า จะหารือกับไบเดนอีกครั้งในวันอาทิตย์ (28) และตรวจสอบร่างข้อตกลงสุดท้ายซึ่งจัดทำเป็นร่างกฎหมาย ก่อนส่งให้สภาล่างโหวตในวันพุธ (31)
ทั้งนี้ การขยายเพดานหนี้เป็นกระบวนการทางกฎหมายที่เกิดขึ้นในสหรัฐฯ ทุกปี และส่วนใหญ่ไม่มีปัญหาใดๆ เพื่อให้รัฐบาลสามารถกู้ยืมเงินและชำระหนี้ได้
แต่ปีนี้รีพับลิกันที่สามารถครองเสียงข้างมากในสภาล่างจากการเลือกตั้งกลางเทอมในปี 2022 ได้เรียกร้องให้รัฐบาลตัดลดงบประมาณรายจ่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งพวกมาตรการช่วยเหลือผู้ยากไร้ แลกกับการขยายเพดานหนี้ โดยระบุว่า ถึงเวลาแล้วที่รัฐบาลต้องกลืนยาขมเพื่อจัดการแก้ปัญหาหนี้สินมหาศาลมูลค่าถึง 31 ล้านล้านดอลลาร์
ไบเดน ยืนกรานว่า จะไม่ยอมรับเงื่อนไขดังกล่าว พร้อมกล่าวหารีพับลิกันใช้เศรษฐกิจของประเทศเป็นตัวประกัน
สิ่งที่ทั้งสองฝ่ายตกลงกันได้คราวนี้อยู่ในลักษณะถอยกันคนละก้าว แหล่งข่าวที่เกี่ยวข้องกับการเจรจาเผยว่า ข้อตกลงที่ได้ครอบคลุมถึงการขยายเพดานหนี้อัตโนมัติ 2 ปีโดยไม่จำเป็นต้องเจรจากันอีก แต่สิ่งที่ถูกตัดออกไปคือการลดการใช้จ่ายจำนวนมากที่รีพับลิกันเรียกร้อง ขณะเดียวกัน เดโมแครตยินยอมให้มีการกำหนดกฎระเบียบใหม่สำหรับผู้ที่สามารถจะเข้าถึงความช่วยเหลือบางอย่างของรัฐบาลกลาง
ไบเดน กล่าวว่า ข้อตกลงนี้แสดงถึงการประนีประนอม ซึ่งเท่ากับว่าไม่ใช่ทุกคนจะได้ทุกอย่างที่ต้องการ แต่เป็นความรับผิดชอบในการบริหารประเทศ
แรกทีเดียวนั้น เจเน็ต เยลเลน รัฐมนตรีคลัง เตือนว่า อเมริกาอาจผิดนัดชำระหนี้ประมาณวันที่ 1 มิถุนายน หากคองเกรสไม่อนุมัติการเพิ่มเพดานการกู้ยืม ทว่า วันศุกร์ที่ผ่านมา (26) เยลเลนประกาศการประเมินล่าสุดโดยระบุเส้นตายเป็นวันที่ 5 เดือนหน้า
หากเกิดการผิดนัดชำระหนี้ รัฐบาลสหรัฐฯ จะไม่สามารถชำระหนี้ได้จริงก็ต่อเมื่อถึงกลางเดือนมิถุนายน แต่จะมีผลทำให้รัฐบาลต้องระงับการจ่ายเช็คสวัสดิการสังคมและเงินเดือนลูกจ้างรัฐ 25,000 ล้านดอลลาร์
เพื่อให้เสร็จสิ้นก่อนเส้นตายวันที่ 5 มิ.ย. ร่างกฎหมายประนีประนอมฉบับนี้จำเป็นต้องผ่านความเห็นชอบจากทั้ง 2 สภาอย่างรวดเร็วกว่ากระบวนการตามปกติ
ภายใต้กฎของสภาล่าง สมาชิกจะต้องมีเวลา 72 ชั่วโมงหลังจากได้รับร่างกฎหมายก่อนที่จะโหวต และหากผ่านจะส่งต่อให้วุฒิสภาลงมติต่อ
แมคคาร์ธี หวังว่า จะสามารถผลักดันร่างกฎหมายนี้ผ่านความเห็นชอบของสภาล่างที่รีพับลิกันครองเสียงข้างมากบางเฉียบ 222 ต่อ 213 แต่มีแนวโน้มว่า จะเผชิญการต่อต้านจาก ส.ส.ขวาจัดของรีพับลิกัน 35 คนที่ต้องการให้เขายืนหยัดคัดค้านการประนีประนอมโดยบีบให้รัฐบาลลดงบประมาณรายจ่ายอย่างครอบคลุม
ในอีกด้านหนึ่ง พรรคเดโมแครตของไบเดนที่ครองเสียงข้างมากในสภาสูงเฉียดฉิว 51 ต่อ 49 ก็อาจเผชิญกบฏในพรรคที่ต่อต้านการตั้งข้อจำกัดในการใช้จ่ายของรัฐบาลเช่นเดียวกัน
การต่อสู้ในรัฐสภาสหรัฐฯคราวนี้ถูกพวกบริษัทเครดิตเรตติ้งชั้นนำจับตามองอย่างใกล้ชิด โดย มอร์นิ่งสตาร์ และฟิทช์ เตือนว่า อาจเลือกลดอันดับความน่าเชื่อถือของอเมริกา แม้ในที่สุดสามารถเลี่ยงจากวิกฤตได้ก็ตาม
ทั้งนี้ มีตัวอย่างมาแล้วในอดีต โดยตอนที่คณะบริหารของอดีตประธานาธิบดีบารัค โอบามา สามารถเลี่ยงการผิดนัดชำระหนี้ได้หวุดหวิดเมื่อ 12 ปีที่แล้ว แต่ยังไม่รอดพ้นการถูกลดอันดับความน่าเชื่อถือที่ส่งผลให้ผู้เสียภาษีต้องแบกรับต้นทุนดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นกว่า 1,000 ล้านดอลลาร์
(ที่มา : เอเอฟพี, รอยเตอร์)
