ไหวไหม? ‘ริชี ซูนัค’ รับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอังกฤษ ลั่นจัดการวิกฤตเศรษฐกิจ-ฟื้นศรัทธาการเมือง

ริชี ซูนัค เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของสหราชอาณาจักรในวันอังคาร (25 ต.ค.) ถือเป็นคนที่ 3 แล้วเฉพาะในปีนี้ปีเดียว โดยประกาศจะพยายามแก้ไขปัญหายุ่งเหยิงที่ผู้นำคนก่อนทิ้งไว้ ฟื้นศรัทธาที่มีต่อการเมือง และจัดการวิกฤตเศรษฐกิจ แต่ไม่วายเตือนว่า ประเทศจะต้องเผชิญการตัดสินใจที่ยากลำบาก

ภายหลังเข้าเฝ้าพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ณ พระราชวังบักกิ้งแฮม ในกรุงลอนดอน เพื่อรับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีคนใหม่แล้ว เมื่อเดินทางกลับมาที่ทำเนียบที่พักประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอังกฤษ เลขที่ 10 ถนนดาวนิ่งสตรีท ซูนัค ได้ออกมาแถลงกับสื่อมวลชนที่ด้านหน้าของทำเนียบ โดยกล่าวยกย่อง ลิซ ทรัสส์ นายกรัฐมนตรีคนก่อนหน้า

จากนั้น ซูนัค สำทับว่า ที่ผ่านมามีความผิดพลาดบางอย่างเกิดขึ้น ซึ่งแน่นอนว่า ไม่ได้เกิดจากเจตนาร้าย และเขาได้รับเลือกเป็นหัวหน้าพรรคอนุรักษนิยม และนายกรัฐมนตรีอังกฤษ ส่วนหนึ่งก็เพื่อแก้ไขความผิดพลาดเหล่านี้ โดยจะเริ่มต้นในทันที และเขาจะกำหนดให้เสถียรภาพทางเศรษฐกิจและความเชื่อมั่นเป็นหัวใจสำคัญของวาระการทำงานของรัฐบาลชุดนี้ ซึ่งหมายความถึงการตัดสินใจที่ยากลำบากหลายอย่างที่จะตามมา

ผู้นำคนใหม่ของอังกฤษยังตำหนิ บอริส จอห์นสัน อดีตนายกรัฐมนตรีคนก่อนหน้า ทรัสส์ ว่า ภาระหน้าที่ที่พรรคอนุรักษนิยมได้รับมอบหมายภายหลังการเลือกตั้งปี 2019 ซึ่งจอห์นสัน คว้าชัยชนะและได้รับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอังกฤษอย่างมั่นคงนั้นไม่ใช่ทรัพย์สินของคนเพียงคนเดียว

ทั้งนี้ ตัว ซูนัค เอง กลายเป็นหัวหน้าพรรคอนุรักษนิยมคนใหม่เมื่อวันจันทร์ (24) หลังจาก เพนนี มอร์ดอนต์ ไม่สามารถรวมเสียงสนับสนุนจาก ส.ส.ของพรรคได้เพียงพอแก่การเข้าชิงตำแหน่งดังกล่าว ส่วน จอห์นสัน ก็ประกาศล้มเลิกความพยายามกลับเข้าบริหารประเทศอีกครั้ง ท่ามกลางกระแสคัดค้านตัวเขาที่ยังแรงกล้า จนเห็นกันว่าหากเดินหน้าต่อก็จะก่อให้เกิดความแตกแยกหนักในพรรค

อดีตรัฐมนตรีคลังวัย 42 ปีผู้นี้ ถือเป็นนายกรัฐมนตรีอังกฤษคนแรกที่เป็นคนผิวสี และนับถือศาสนาฮินดู รวมทั้งยังมีอายุน้อยที่สุดในรอบกว่า 2 ทศวรรษ เขากลายเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 3 ของอังกฤษภายในเวลาไม่ถึง 2 เดือน ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการต่อสู้ช่วงชิงอำนาจและความบาดหมางรุนแรงในพรรครัฐบาล ที่ทำให้นักลงทุนและพันธมิตรนานาชาติตื่นตกใจ

นับจากนี้ อดีตนายใหญ่กองทุนเฮดจ์ฟันด์ และหนึ่งในนักการเมืองที่รวยที่สุดในอังกฤษผู้นี้จะต้องหาทางลดการใช้จ่ายเพื่ออุดช่องโหว่ในการคลังสาธารณะมูลค่า 45,000 ล้านดอลลาร์ ขณะที่สถานะของพรรคอนุรักษนิยมกำลังตกต่ำลง

เมื่อวันจันทร์ ซูนัคเตือนบรรดาสมาชิกพรรคอนุรักษนิยม หรือ “ทอรี่” ว่า พรรคกำลังเผชิญวิกฤตการอยู่รอด หากไม่ช่วยกันนำพาประเทศผ่านพ้นวิกฤตเศรษฐกิจที่หยั่งรากลึก

นักเศรษฐศาสตร์และนักลงทุนมองว่า การแต่งตั้งซูนัคจะทำให้ตลาดค่อยสงบลงได้ แต่เตือนว่า นายกรัฐมนตรีคนใหม่ของอังกฤษมีทางเลือกอยู่น้อยมาก ขณะที่ประชาชนนับล้านต้องต่อสู้กับวิกฤตค่าครองชีพ

ซูนัครับหน้าที่แทน ทรัสส์ ที่ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเมื่อปลายสัปดาห์ที่แล้ว หลังทำงานได้เพียง 44 วัน และกลายเป็นนายกรัฐมนตรีที่อยู่ในตำแหน่งสั้นที่สุดในประวัติศาสตร์สหราชอาณาจักร สืบเนื่องมาจากนโยบายเศรษฐกิจที่มุ่งลดภาษีและกู้เงินขนานใหญ่ของเธอ ทำให้ตลาดการเงินอังกฤษปั่นป่วนหนัก

ในวันอังคารระหว่างแถลงอำลาตำแหน่ง ทรัสส์แสดงความหวังว่า ซูนัคจะประสบความสำเร็จทุกอย่าง และเธอยังคงเชื่อว่า อังกฤษจะต้อง “กล้าหาญ” ในการเผชิญความท้าทาย

อย่างไรก็ดี ทรัสส์ไม่ได้แสดงความเสียใจที่อยู่ในตำแหน่งเพียงช่วงสั้นๆ แต่บอกว่า เธอรู้ว่าอนาคตของอังกฤษจะสดใสขึ้น

ทั้งนี้ ในช่วงที่ทรัสส์เป็นนายกรัฐมนตรี ค่าเงินปอนด์ทำสถิติต่ำสุดเมื่อเทียบดอลลาร์ ขณะที่อัตราดอกเบี้ยเงินกู้และอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อที่อยู่อาศัยพุ่งขึ้น และธนาคารกลางอังกฤษถูกบีบให้เข้าแทรกแซงเพื่อปกป้องกองทุนบำนาญ

งานแรกของซูนัคจากนี้ไป คือ การเลือกคณะรัฐมนตรีที่สมาชิกรัฐสภาของพรรคอนุรักษนิยมบางคนหวังว่า จะรวมนักการเมืองจากทุกปีกภายในพรรค

ทั้งนี้ คาดกันว่า ซูนัคจะเลือก เจเรมี ฮันต์ รับหน้าที่รัฐมนตรีคลังต่อ หลังจากอดีตรัฐมนตรีต่างประเทศและสาธารณสุขผู้นี้ช่วยทำให้ตลาดพันธบัตรหยุดผันผวนด้วยการยกเลิกมาตรการเศรษฐกิจส่วนใหญ่ของทรัสส์

นอกจากนั้น ซูนัค อดีตนักวิเคราะห์ของโกลด์แมน แซคส์ วาณิชธนกิจชั้นนำของอเมริกา ที่เพิ่งเข้าสู่รัฐสภาอังกฤษในปี 2015 ยังต้องฟื้นความเป็นเอกภาพภายในพรรค และมีความตระหนักว่าผู้มีสิทธิออกเสียงพากันไม่พอใจพฤติกรรมของพวกนักการเมืองในสภามากขึ้น ขณะที่เศรษฐกิจมุ่งสู่ภาวะถดถอยจากปัญหาราคาอาหารและพลังงานแพงลิบ

แอนโทนี เซลดอน นักประวัติศาสตร์และนักเขียนชีวประวัติทางการเมือง ชี้ว่า ซูนัค ต้องรับสืบทอดปัญหาเศรษฐกิจและการเมืองหนักหนาสาหัสกว่าผู้นำอังกฤษคนใดนับจากสงครามโลกครั้งที่ 2 และยังเจอกับความจำกัดไม่ค่อยมีทางเลือกอะไรนักจากความผิดพลาดของผู้นำคนก่อนๆ

นอกจากนั้น ซูนัคยังเผชิญเสียงเรียกร้องให้จัดการเลือกตั้งก่อนกำหนด เนื่องจากทั้ง ทรัสส์ และตัวเขาเองเข้าต่างรับตำแหน่งโดยที่ไม่ได้รับอาณัติโดยตรงจากประชาชนผ่านกระบวนการเลือกตั้ง

ผลสำรวจของอิปซอสส์ที่เปิดเผยเมื่อวันจันทร์พบว่า ผู้มีสิทธิออกเสียง 62% ต้องการให้จัดการเลือกตั้งปลายปีนี้

อย่างไรก็ดี กว่าที่วาระการดำรงตำแหน่งของสมาชิกสภาชุดนี้จะสิ้นวาระลง และจัดการเลือกตั้งกันใหม่ ต้องรอถึงเดือนมกราคม 2025 ขณะที่ฝ่ายค้านจะกดดันให้รัฐบาลยอมหยุดสภาก่อนครบวาระ ก็ต้องดึงเสียง ส.ส.ของพรรคอนุรักษนิยมมาสนับสนุนเป็นจำนวนหลายสิบคนจึงจะเพียงพอ แล้วในสภาพที่ผลโพลของสำนักต่างๆ ชี้ว่า เวลานี้พรรคแรงงาน ซึ่งเป็นแกนนำของฝ่ายค้านกำลังได้รับคะแนนนิยมพุ่งลิ่ว พวก ส.ส.อนุรักษนิยมจึงยิ่งไม่ต้องการให้จัดการเลือกตั้งในเร็ววัน

(ที่มา : เอเอฟพี, รอยเตอร์)