ที่ปรึกษาฝ่ายความมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐฯ เจค ซุลลิแวน หยิบยกความกังวลในเรื่องที่จีนจะจับมือเป็นพันธมิตรกับรัสเซีย ขึ้นมาพูดในระหว่างการพบปะเจรจาเป็นเวลา 7 ชั่วโมงที่กรุงโรม กับหยาง เจียฉือ เจ้าหน้าที่อาวุโสที่สุดในด้านการทูตของจีน พร้อมเตือนว่าอย่าให้การสนับสนุนรัสเซียทำสงครามในยูเครน ขณะเดียวกัน ทำเนียบขาวยังแสดงความวิตกด้วยว่า ปักกิ่งกำลังใช้สงครามยูเครนเพื่อส่งเสริมผลประโยชน์ระยะยาวของตัวเองในการแข่งขันกับวอชิงตัน
เน็ด ไพรซ์ โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ แถลงว่า ระหว่างการหารือกับ หยาง สมาชิกกรมการเมืองพรรคคอมมิวนิสต์จีน ที่ดูแลด้านนโยบายการต่างประเทศ ณ กรุงโรม ประเทศอิตาลี เมื่อวันจันทร์ (14 มี.ค.) ซุลลิแวน ได้แสดงความกังวลอย่างชัดเจนและตรงไปตรงมาเกี่ยวกับการที่จีนสนับสนุนรัสเซีย ทั้งในเรื่องอาวุธและการให้ความช่วยเหลือเพื่อบรรเทาผลกระทบจากมาตรการแซงก์ชัน อีกทั้งยังเตือนถึงผลลัพธ์จากการกระทำดังกล่าวที่จะกระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับอเมริกาและทั่วโลก
ในอีกด้านหนึ่ง เจ้าหน้าที่สองคนในคณะบริหารของไบเดนได้ออกมาพูดกับสื่อมวลชนแบบขอไม่ให้เปิดเผยชื่อว่า วอชิงตันเชื่อว่า จีนส่งสัญญาณถึงรัสเซียว่า ยินดีช่วยเหลือทั้งด้านการทหารและการเงิน และวอชิงตันยังแจ้งเรื่องนี้กับพันธมิตรและหุ้นส่วนทั้งหลายของตนทั้งในโลกตะวันตกและทางเอเชียเมื่อวันจันทร์ (14)
ด้าน เจน ซากี โฆษกทำเนียบขาว สำทับว่า ซุลลิแวนกล่าวชัดเจนระหว่างการประชุมที่ตึงเครียดนาน 7 ชั่วโมงว่า อเมริกากังวลอย่างมากกับท่าทีของจีนต่อรัสเซียในขณะนี้ กระนั้น ซากีไม่ได้แสดงความคิดเห็นว่า อเมริกาเชื่อว่า จีนให้ความช่วยเหลือทางทหาร เศรษฐกิจ หรือความช่วยเหลืออื่นๆ แก่รัสเซียแล้วหรือยัง
สำหรับทางด้านรัสเซียนั้น ดมิตริ เพสคอฟ โฆษกของประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ปฏิเสธข่าวการขอความช่วยเหลือด้านอาวุธจากจีนโดยยืนยันว่า รัสเซียมีศักยภาพในการเดินหน้าปฏิบัติการสู้รบซึ่งคืบหน้าตามแผนและจะเสร็จสิ้นตามเวลาที่กำหนดไว้
แนวโน้มที่จีนจะเสนอความช่วยเหลือทางการเงินแก่รัสเซียเป็นหนึ่งในสิ่งที่ไบเดนกังวล โดยช่วง 2-3 วันที่ผ่านมา สื่อมวลชนตะวันตกหลายรายพากันรายงานโดยอ้างเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ คนหนึ่งซึ่งไม่มีการเปิดเผยชื่อ บอกว่า เมื่อหลายวันก่อนรัสเซียได้ร้องขอการสนับสนุนจากจีน ซึ่งรวมถึงอาวุธ เพื่อเดินหน้าทำสงครามกับยูเครนต่อ แต่ไม่ได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับคำขอของรัสเซีย
การอ้างเรื่องรัสเซียขอความช่วยเหลือด้านอาวุธจากจีนนั้น มีการระบุเหตุผลว่าเป็นเพราะรัสเซียสูญเสียรถถัง เฮลิคอปเตอร์ และอาวุธอื่นๆ จำนวนมากนับจากเริ่มบุกยูเครนเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ขณะที่ยูเครนแม้มีแสนยานุภาพน้อยกว่ากองทัพรัสเซีย แต่มีขีปนาวุธต่อต้านรถถังและอากาศยาน อย่างไรก็ตาม พวกผู้เชี่ยวชาญชี้ว่า ระบบอาวุธของรัสเซียกับจีนมีความสามารถทำงานร่วมกันได้จำกัด และไม่ชัดเจนว่า จีนมีอาวุธใดที่รัสเซียขาดอยู่
นอกจากแพร่ข่าวว่าจีนอาจช่วยรัสเซียเรื่องอาวุธและการเงินแล้ว คณะบริหารของไบเดนยังกล่าวหาว่า จีนช่วยเผยแพร่ข้อมูลผิดๆ ของรัสเซีย โดยเฉพาะเรื่องที่ว่า ยูเครนมีห้องแล็บอาวุธเคมีและชีวภาพโดยได้รับการสนับสนุนจากอเมริกา ซึ่งปูตินอาจใช้ข้อมูลนี้เป็นข้ออ้างในการโจมตียูเครนด้วยอาวุธชีวภาพ
แหล่งข่าวคนหนึ่งที่คุ้นเคยกับเจ้าหน้าที่คณะบริหารสหรัฐฯ เผยว่า สหประชาชาติยืนยันว่าไม่เคยได้รับข้อมูลสนับสนุนข้อกล่าวหาดังกล่าวของรัสเซียและจีน และเสริมว่า ทำเนียบขาวกังวลมากขึ้นว่า จีนกำลังสมคบกับรัสเซียในสงครามยูเครนเพื่อผลักดัน “วิสัยทัศน์ระเบียบโลก” ของตนเองในระยะยาว
ทั้งนี้ จีนเป็นหนึ่งในไม่กี่ประเทศที่งดเว้นการวิจารณ์การรุกรานยูเครนของรัสเซีย อีกทั้งยังงดออกเสียงในมติประณามรัสเซียในที่ประชุมยูเอ็น และคัดค้านมาตรการแซงก์ชันมอสโกของตะวันตก แต่คำถามคือ ปักกิ่งยินดีมากน้อยแค่ไหนในการแตกคอกับตะวันตกและทำให้เศรษฐกิจของประเทศตกอยู่ในความเสี่ยง
ขณะเดียวกัน สงครามยูเครนบีบให้จีนตกที่นั่งลำบากเพราะด้านหนึ่งนั้นจีนยังต้องการเข้าถึงตลาดอเมริกาและสหภาพยุโรป (อียู) ซึ่งเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุด แต่อีกด้านปักกิ่งก็ต้องการให้การสนับสนุนมอสโกตามที่ประกาศก่อนหน้านี้ว่า มิตรภาพสองชาติ “ไม่มีขีดจำกัด”
จ้าว ลี่เจียน โฆษกกระทรวงต่างประเทศจีน ตอบคำถามนักข่าวเกี่ยวกับข่าวรัสเซียขอความช่วยเหลือว่า เป็นความพยายามของอเมริกาในการปล่อยข่าวผิดๆ เกี่ยวกับบทบาทของจีนต่อสงครามยูเครน และสำทับว่า สิ่งที่ทุกฝ่ายควรทำขณะนี้คือใช้ความอดกลั้นเพื่อให้สถานการณ์ผ่อนคลายลง แทนที่จะปลุกปั่นให้ความขัดแย้งยิ่งลุกลาม
(ที่มา : เอพี, รอยเตอร์)
