นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นคนใหม่ ฟูมิโอะ คิชิดะ ประกาศในวันจันทร์ (4 ต.ค.) ว่าจะจัดการเลือกตั้งใหม่ในวันที่ 31 ตุลาคมนี้ พร้อมกับประกาศเพิ่มความเข้มแข็งของประเทศในการรับมือกับโรคระบาดใหญ่โควิด-19 ไม่นานนักหลังได้รับการยืนยันจากสมาชิกรัฐสภาอย่างเป็นทางการให้ขึ้นนั่งตำแหน่งผู้บริหารสูงสุดของแดนอาทิตย์อุทัย
คิชิดะ วัย 64 ปี อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศซึ่งมีภาพลักษณ์ของนักหว่านล้อมสร้างฉันทมติ ยังได้ประกาศรายชื่อคณะรัฐมนตรีของเขา ซึ่งปรากฏว่าแม้จะมีรัฐมนตรีหน้าใหม่จำนวนมาก ทว่าผู้ดำรงตำแหน่งสำคัญๆ ยังคงเป็นบรรดาพันธมิตรของอดีตนายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ และอดีตรัฐมนตรีคลัง ทาโร อาโสะ 2 ผู้ทรงอำนาจบารมีภายในพรรคลิเบอรัล เดโมเครติก ปาร์ตี้ (แอลดีพี) ซึ่งเป็นแกนนำของรัฐบาล
ขณะที่ คิชิดะ น่าจะมีความได้เปรียบในช่วงฮันนีมูนที่ปกติแล้วรัฐบาลใหม่มักได้รับความนิยมอย่างสูงในหมู่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งแล้ว พวกนักวิเคราะห์ทางการมืองยังมองว่า อีกเหตุผลหนึ่งซึ่งทำให้เขาตัดสินใจจัดการเลือกตั้งสมาชิกสภาล่างทั่วประเทศโดยเร็วเช่นนี้ น่าจะมาจากคิชิดะไม่อยากเสียเวลาและเสี่ยงกับแนวโน้มที่โควิด-19 อาจกลับมาระบาดระลอกที่ 6 เนื่องจากฤดูหนาวใกล้เข้ามาทุกที
การตัดสินใจครั้งนี้ของเขาถือว่าเป็นเรื่องเซอร์ไพรส์ เนื่องจากรวดเร็วกว่าที่คาดหมายกันทั่วไป เพราะถึงแม้วาระการดำรงตำแหน่งของสภาล่างชุดปัจจุบันจะหมดลงในวันที่ 21 ต.ค.อยู่แล้ว และกฎหมายกำหนดให้ต้องจัดเลือกตั้งใหม่ภายในวันที่ 28 พ.ย. แต่เมื่อร่นเวลาเลือกตั้งให้เร็วขึ้นมาเช่นนี้ หมายความว่าจะต้องยุบสภากันในวันที่ 14 ต.ค.
คิชิดะ แถลงว่า เขาจะพิจารณาออกมาตรการบรรเทาความลำบากเดือดร้อนของประชาชนจากโควิด-19 พร้อมกับเสริมว่า จะชี้แนะเหล่ารัฐมนตรีที่เกี่ยวข้องกับการกำกับดูแลเรื่องการรับมือกับโรคระบาดใหญ่ ให้เร่งวางนโยบายในเรื่องการฉีดวัคซีน การเสริมสร้างระบบทางการแพทย์ให้เข้มแข็งยิ่งขึ้น และการขยายการตรวจทดสอบผู้ติดเชื้อ เพื่อช่วยให้สามารถเปิดเศรษฐกิจขึ้นมาใหม่อีกครั้ง
สถานการณ์การระบาดในญี่ปุ่นเวลานี้ บรรเทาลงไปมาก ในกรุงโตเกียวเมื่อวันจันทร์ (4) มีผู้ติดเชื้อใหม่รวม 87 คน ต่ำสุดนับจากวันที่ 2 พ.ย.ปีที่แล้ว
นายกรัฐมนตรีคนก่อน โยชิฮิเดะ ซูงะ เคยได้คะแนนนิยมถึงราว 70% หลังจากเข้ารับตำแหน่งเมื่อปีที่แล้ว แต่ต่อมากลับถูกวิจารณ์อย่างหนักว่า จัดการวิกฤตโรคระบาดผิดพลาดจนต้องยอมเปิดทางให้สมาชิกพรรคแอลดีพี เลือกประธานพรรคคนใหม่เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว และคิชิดะ สามารถเอาชนะคู่แข่งอีก 3 คน ในการแข่งขันซึ่งต้องดำเนินการกัน 2 รอบ
โดยเฉพาะในรอบ 2 ซึ่ง คิชิดะ ต้องแข่งขันกับ ทาโร โคโนะ รัฐมนตรีดูแลรับผิดชอบการรับมือโควิด-19 ที่ได้คะแนนในรอบแรกน้อยกว่าเขาเพียงเสียงเดียว ปรากฏว่าคิชิดะกลับสามารถชนะในรอบ 2 ได้แบบขาดลอย ทั้งนี้เห็นกันว่าเนื่องจากก๊วนการเมืองของ อาเบะ และอาโสะ ตัดสินใจเทคะแนนให้แก่เขา
ในรายชื่อคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ซึ่งประกาศออกมาในวันจันทร์ (4) เช่นกัน แม้มี 13 จากทั้งหมด 20 คนเป็นผู้ที่ไม่เคยมีประสบการณ์ดำรงตำแหน่งในคณะรัฐมนตรีมาก่อนและเป็นไปตามที่เขาให้สัญญาไว้ว่า จะให้โอกาสคนใหม่ๆ
ทว่ากระทรวงสำคัญๆ ปรากฏว่าถูกจัดสรรให้เหล่าพันธมิตรของ อาเบะ นายกรัฐมนตรีที่ครองเก้าอี้ยาวนานที่สุดของญี่ปุ่นและลาออกไปเมื่อปีที่แล้วด้วยเหตุผลด้านสุขภาพ รวมถึงเหล่าพันธมิตรขออาโสะ
ทั้งนี้ ตำแหน่งเลขาธิการที่ทรงอำนาจมากของพรรคแอลดีพี ตกเป็นของ อากิระ อามารี หนึ่งในผู้ใกล้ชิดของอาเบะ
ขณะที่เก้าอี้รัฐมนตรีคลังคนใหม่ตกเป็นของชูนิชิ ซูซูกิ น้องเขยของอาโสะ ส่วนกระทรวงการค้าและอุตสาหกรรมเป็นของโคอิชิ ฮากิยูดะ รัฐมนตรีศึกษาฯ คนปัจจุบันและพันธมิตรของอาเบะ
โนบูโอะ คิชิ น้องชายแท้ๆ (ที่ใช้นามสกุลของคุณตา) ของอาเบะ ได้เป็นรัฐมนตรีกลาโหมตามเดิม เช่นเดียวกับโทชิมิสึ โมเตกิ ยังคงเป็นรัฐมนตรีต่างประเทศ สะท้อนเจตนารมณ์ของคิชิดะในการสานต่อการผลักดันของอาเบะ และซูงะ ในการเพิ่มงบประมาณการป้องกันประเทศ เสริมสร้างความสัมพันธ์ด้านความมั่นคงกับอเมริกาและหุ้นส่วนอื่นๆ ที่รวมถึงกลุ่มคว็อดที่ประกอบด้วยญี่ปุ่น อินเดีย อเมริกา และออสเตรเลีย ควบคู่กับการรักษาความสัมพันธ์ทางการค้ากับจีน
คิชิดะยังตั้งกระทรวงใหม่คือกระทรวงความมั่นคงทางเศรษฐกิจ และมอบให้พันธมิตรใกล้ชิดของอามารี โดยกระทรวงนี้ดูแลนโยบายปกป้องเทคโนโลยีอ่อนไหวในส่วนห่วงโซ่อุปทานและความมั่นคงทางไซเบอร์จากการโจมตีของจีน
คณะรัฐมนตรีชุดนี้ประกอบด้วยผู้หญิง 3 คน เพิ่มขึ้นจากคณะรัฐมนตรีชุดที่แล้ว 1 คน แต่ไม่มีใครในจำนวนนี้ได้คุมกระทรวงสำคัญ
(ที่มา : รอยเตอร์, เอเอฟพี, เอเชียไทมส์)
