นักวิเคราะห์อ่านเกมสื่อเกาหลีเหนือประโคมข่าว ประชาชน‘หัวใจสลาย’ห่วงผู้นำคิม ‘ซูบผอมลง’

นักวิเคราะห์ลงความเห็นว่า การที่สื่อเกาหลีเหนือกำลังทำสิ่งที่แปลกประหลาดผิดธรรมดา ด้วยการเอ่ยถึง คิม จองอึน ว่า “ซูบผอม” จนพลเมืองทุกคนรู้สึกเศร้าโศกหัวใจสลายนั้น น่าจะเป็นโฆษณาชวนเชื่อเพื่อขจัดกระแสคาดเดาเล่าลือ และมุ่งโปรโมทภาพลักษณ์ความเสียสละของผู้นำ ท่ามกลางปัญหาอาหารขาดแคลนในแดนโสมแดง

เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา (25 มิ.ย.) สถานีโทรทัศน์ของทางการเกาหลีเหนือแหวกแนวออกอากาศการแสดงความคิดเห็นของพลเมืองคนหนึ่งที่บอกว่า ทุกคนในเกาหลีเหนือล้วนใจสลายเมื่อเห็นสภาพ “ซูบผอม” ของคิม เรื่องนี้ถือเป็นเหตุการณ์ผิดปกติอย่างยิ่ง เนื่องจากในแดนโสมแดงนั้น การพูดถึงสุขภาพและชีวิตส่วนตัวของผู้นำอย่างเปิดเผยเป็นสิ่งต้องห้าม

นักวิเคราะห์หลายคนจึงลงความเห็นว่า ทางการเปียงยางกำลังพยายามใช้หุ่นที่ดูเพรียวลงของคิม มาเสริมสร้างความจงรักภักดีต่อรัฐบาล ขณะที่ประเทศกำลังอยู่ในภาวะอดอยากยากแค้น

ตอนที่ผู้นำเกาหลีเหนือรายนี้กลับมาปรากฏตัวต่อสื่ออีกครั้งต้นเดือนนี้ หลังจากหายหน้าไปเกือบเดือน นักวิเคราะห์พากันตั้งข้อสังเกตว่า ข้อมือของเขาดูเล็กลงอย่างชัดเจน และกระตุ้นการคาดเดาต่างๆ นานาเกี่ยวกับสุขภาพของผู้นำเผด็จการรายนี้

คิมขึ้นชื่อเรื่องสูบบุหรี่จัดและเป็นโรคอ้วน เมื่อปี 2016 หน่วยข่าวกรองของเกาหลีใต้รายงานว่า ประมุขเกาหลีเหนือหนักถึง 130 กิโลกรัม หรือน้ำหนักเพิ่มขึ้นราว 40 กิโลกรัมนับจากขึ้นสู่อำนาจในปี 2011 และปีที่แล้วมีการประเมินว่า คิมหนักขึ้นอีก 10 กิโลกรัม เป็นประมาณ 140 กิโลกรัม

คริสโตเฟอร์ กรีน ผู้เชี่ยวชาญด้านเกาหลีของมหาวิทยาลับไลเดน ในเนเธอร์แลนด์ บอกว่า ถ้าคนนอกยังสังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงของคิม พนันได้เลยว่า คนเกาหลีเหนือต้องสังเกตเห็นเหมือนกันแถมเร็วกว่ามาก

ขณะที่ ยาง มูจิน อาจารย์จากมหาวิทยาลัยเกาหลีเหนือศึกษา ของเกาหลีใต้ เชื่อว่า น้ำหนักที่ลดลงของคิมขณะนี้ ไม่มีแนวโน้มว่าจะเป็นผลจากการป่วยหนัก เนื่องจากเดือนนี้เขายังสามารถออกงานให้เห็นหลายครั้ง

ทางด้าน เจนนี ทาวน์ ผู้อำนวยการโครงการ 38 นอร์ท ในอเมริกาที่เฝ้าติดตามสถานการณ์ในเกาหลีเหนือ กล่าวว่า ยังไม่ชัดเจนว่า คิมผอมลงเพราะป่วย หรือเพราะตัดสินใจว่า ถึงเวลาต้องฟิตหุ่น รวมทั้งยังไม่อาจรู้ได้ว่า รายงานข่าวนี้ของสถานีทีวีของทางการโสมแดงมีเป้าหมายเบื้องหลังอย่างไร และยังค่อนข้างแปลกที่รายงานข่าวเสนอภาพคิมในชุดที่ไม่พอดีตัว เหมือนจะต้องการเน้นให้เห็นว่า ผอมลง

ก่อนหน้านี้ คิมได้ออกมากล่าวยอมรับว่า สถานการณ์อาหารในประเทศ “ตึงเครียด” และอาจแย่ลงหากผลผลิตปีนี้ล้มเหลว ซึ่งจะทำให้ปัญหาเศรษฐกิจรุนแรงขึ้นท่ามกลางมาตรการคุมเข้มพรมแดนและการจำกัดการเคลื่อนย้ายเพราะโรคระบาดโควิด-19 ที่ยิ่งทำให้การค้าเซื่องซึม

แชด โอแคร์รอล ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหาร (ซีอีโอ) ของโคเรีย ริสก์ กรุ๊ปในโซล มองว่า เหตุผลที่เป็นไปได้มากที่สุดคือ เปียงยางต้องการเชื่อมโยงการผอมลงของคิมกับมาตรการคุมเข้มชายแดนที่สืบเนื่องจากโควิด-19 ซึ่งเวลานี้ก็ยังไม่มีการยกเลิก

เขายังบอกอีกว่า ไม่ว่าน้ำหนักที่ลดลงอย่างรวดเร็วของคิมจะมีแรงจูงใจอะไร แต่ดูเหมือนเป็นการโฆษณาชวนเชื่อเพื่อสร้างภาพว่า แม้แต่ผู้นำเกาหลีเหนือยังต้องเผชิญและยืนหยัดอดทนกับปัญหาการขาดแคลนอาหารที่กำลังเล่นงานประเทศอยู่ในขณะนี้

ด้านกรีนวิเคราะห์ว่า มีความเป็นไปได้ที่เปียงยางอาจตั้งใจตั้งแต่ต้นในการเน้นย้ำข้อเท็จจริงที่ว่า คิมกำลังทำงานหนักเพื่อประชาชนในขณะที่ประเทศเผชิญความยากลำบากอย่างกว้างขวาง ขณะเดียวกันก็เป็นไปได้เช่นกันว่านี่อาจเป็นผลลัพธ์โดยไม่ตั้งใจ จากการที่คิมต้องมาปรากฏตัวอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ภายหลังหายหน้าหายตาไปนาน

“เรื่องอยู่ตรงที่ว่าระบอบปกครองเกาหลีเหนือจะต้องได้รับรายงานจากผู้คอยส่งข่าวจำนวนมากมายเหลือเกินว่า สุขภาพของคิมกำลังกลายเป็นสิ่งที่ประชาชนคนสามัญทั้งหลายกำลังพูดกันอยู่” เขาอธิบายสมมุติฐานของเขา

“จากตรงนั้นเอง มันก็เป็นเรื่องธรรมดาที่ (ทางการเกาเหลีเหนือ) จะต้องสนองตอบด้วยการวางแผนสร้างยุทธศาสตร์การโฆษณาชวนเชื่อขึ้นมา โดยใช้การอภิปรายของสาธารณชนที่กำลงเกิดขึ้นอยู่แล้วมาเป็นประโยชน์แก่ระบอบปกครอง”

ทาวน์จาก 38 นอร์ท ก็ชี้ว่า เรื่องน้ำหนักที่ลดฮวบและสุขภาพของคิมถือเป็นสิ่งสำคัญต่อความเป็นไปและอนาคตของเกาหลีเหนือ ดังนั้นจึงเป็นเหตุผลที่ทำให้ประชาชนชาวโสมแดงต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด

(ที่มา: รอยเตอร์, เอเอฟพี)