รอยเตอร์/เอเจนซีส์ – เรือรบกองทัพเรือสหรัฐฯ 2 ลำแล่นเฉียดใกล้ๆ เกาะในทะเลจีนใต้ซึ่งปักกิ่งอ้างกรรมสิทธิ์เมื่อวันอาทิตย์ (27 พ.ค.) เจ้าหน้าที่อเมริกัน 2 รายเผยกับรอยเตอร์ ขณะที่จีนแสดงความขุ่นเคืองบอกว่าสหรัฐฯละเมิดอธิปไตย และระบุว่าได้ส่งเรือและเครื่องบินออกมาเตือนให้ออกไป
การปฏิบัติการครั้งนี้เป็นความพยายามล่าสุดที่จะตอบโต้สิ่งที่วอชิงตันกล่าวหาว่า เป็นความพยายามของปักกิ่งที่จะจำกัดเสรีภาพในการเดินเรือในน่านน้ำทรงความสำคัญทางยุทธศาสตร์แห่งนี้
ขณะที่การปฏิบัติการเที่ยวนี้มีการวางแผนล่วงหน้ามาเป็นแรมเดือน โดยที่สหรัฐฯกำลังพยายามทำให้การปฏิบัติการเช่นนี้ของตนกลายเป็นกิจวัตรปกติ แต่ก็เกิดขึ้นมาในช่วงจังหวะเวลาที่มีความอ่อนไหว และเกิดขึ้นไม่กี่วันหลังจากกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ (เพนตากอน) เพิ่งประกาศไม่เชิญจีนเข้าร่วมการซ้อมรบทางนาวีครั้งใหญ่ที่สหรัฐฯเป็นเจ้าภาพ ซึ่งใช้ชื่อว่า การฝึก “ริมแพค” (RIMPAC)
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯทั้ง 2 ซึ่งขอให้สงวนนาม บอกว่า เรือรบอเมริกันทั้ง 2 ลำ ได้แก่ เรือพิฆาตติดขีปนาวุธนำวิถี “ฮิกกินส์” และเรือลาดตระเวนติดขีปนาวุธนำวิถี “แอนทีทัม” ได้แล่นเข้าไปภายในอาณาเขต 12 ไมล์ทะเลของหมู่เกาะพาราเซล ในท่ามกลางเกาะเล็กเกาะน้อย, แนวปะการัง, และสันดอน ซึ่งจีนมีข้อพิพาททางดินแดนกับหลายชาติเพื่อนบ้าน
หนึ่งใน 2 เจ้าหน้าที่ระบุเจาะจงว่า เรือรบสหรัฐฯได้แล่นไปใกล้ๆ เกาะทรี, ลินคอล์น, ไทรทัน, และ วูดดี้ ในหมู่เกาะพาราเซล ของทะเลจีนใต้
การที่ทรัมป์ประกาศเมื่อปลายสัปดาห์ที่แล้ว ยกเลิกการประชุมซัมมิตกับ คิม จองอึน ผู้นำเกาหลีเหนือ เป็นการเพิ่มความตึงเครียดให้แก่สายสัมพันธ์สหรัฐฯ-จีน ซึ่งยังคงมีข้อพิพาททางการค้าระหว่างกันอีกด้วย
พวกที่ไม่เห็นด้วยได้วิพากษ์วิจารณ์การปฏิบัติการสำแดง “เสรีภาพในการเดินเรือ” ของสหรัฐฯว่า แทบไม่ได้ส่งผลกระทบอะไรต่อพฤติการณ์ของจีน และมีบทบาทในเชิงสัญลักษณ์เป็นส่วนใหญ่
ขณะที่ฝ่ายทหารอเมริกันบอกว่าสหรัฐฯมีจุดยืนซึ่งยึดถือมานานแล้วว่า จะออกปฏิบัติการในตลอดทั่วโลก แม้กระทั่งในพื้นที่ต่างๆ ซึ่งอ้างกรรมสิทธิ์โดยชาติพันธมิตร และเรื่องนี้แยกต่างหากจากข้อพิจารณาในทางการเมือง
สำหรับในทะเลจีนใต้ จากภาพถ่ายดาวเทียมเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคมนี้ แสดงให้เห็นว่า จีนดูเหมือนได้ติดตั้งประจำการจรวดแบบพื้นดินสู่อากาศ หรือไม่ก็จรวดร่อนต่อสู้เรือ โดยเป็นแบบตั้งอยู่บนรถบรรทุก ที่เกาะวูดดี้
ก่อนหน้านั้นเมื่อต้นเดือนนี้ กองทัพอากาศจีนยังได้ส่งเครื่องบินทิ้งระเบิดหลายลำไปขึ้นลงที่เกาะและแนวปะการังในทะเลจีนใต้ ซึ่งยังกำลังช่วงชิงกรรมสิทธิ์กันอยู่กับหลายชาติเอเชีย โดยระบุว่าเป็นส่วนหนึ่งของการฝึกในภูมิภาคแถบนี้ เรื่องนี้ทำให้เวียดนามกับฟิลิปปินส์ต่างออกมาแถลงแสดงความกังวล
ฝ่ายทหารของสหรัฐฯยังไม่ได้ออกมาแสดงความเห็นโดยตรงเกี่ยวกับการปฏิบัติการของเรือรบ 2 ลำในวันอาทิตย์ (27) แต่แถลงว่ากองทัพสหรัฐฯปฏิบัติการต่างๆ ในภูมิภาคแถบนี้เป็นกิจวัตรประจำวันอยู่แล้ว
“เราดำเนินปฏิบัติการเรื่องเสรีภาพในการเดินเรืออย่างเป็นกิจวัตรและอย่างเป็นปกติ เหมือนกับที่เราได้เคยดำเนินการในอดีต และจะยังคงทำต่อไปในอนาคต” กองเรือภาคพื้นแปซิฟิกของสหรัฐฯระบุในคำแถลง
ทางด้านกระทรวงกลาโหมของจีนแถลงคัดค้าน “การยั่วยุ” ของสหรัฐฯที่ส่งเรือรบเข้ามาใกล้ดินแดนของจีน
การกระทำเช่นนี้ของสหรัฐฯเป็นการล่วงละเมิดอธิปไตยของจีน เพราะเรือรบอเมริกันทั้ง 2 ลำได้เข้าไปในเขตน่านน้ำของจีนโดยไม่ได้รับอนุญาต คำแถลงสั้นๆ ของกระทรวงกลาโหมแดนมังกรบอก โดยระบุว่า จีนได้ส่งเรือและเครื่องบินออกมาเตือนเรือรบสหรัฐฯให้ถอยออกไปด้วย
ในส่วนของกระทรวงการต่างประเทศจีนก็ได้ออกคำแถลงอีกฉบับหนึ่ง เรียกร้องสหรัฐฯให้ยุติการกระทำเช่นนี้ และบอกว่า “จีนจะใช้มาตรการอันจำเป็นทุกๆ อย่างต่อไป เพื่อพิทักษ์ปกป้องอธิปไตยและความมั่นคง” ของตน
