เอเอฟพี/รอยเตอร์ - กองกำลังอิรักสู้รบเปิดทางเข้าสู่โมซุลได้ในวันอังคาร (1 พ.ย.) ด้วยผู้บัญชาการสูงสุดระบุการปลดปล่อยเมืองแห่งนี้จากกลุ่มรัฐอิสลามอย่างแท้จริงได้เริ่มขึ้นแล้ว ขณะเดียวกันข้อมูลยูเอ็นพบพวกนักรบสังหารอดีตทหารอิรักกว่า 40 นายและโยนศพลงแม่น้ำไทกริส พร้อมกับพยายามเคลื่อนย้ายพลเมืองเข้ามาเพื่อใช้เป็นโล่มนุษย์
เพียง 2 สัปดาห์หลังเริ่มต้นปฏิบัติการครั้งใหญ่ยึดคืนโมซุล ป้อมปราการหลักสุดท้ายของไอเอสในอิรัก กองทัพอิรักเปิดเผยว่ากองกำลังของพวกเขาผลักดันเข้าไปภายในเมืองได้อย่างจำกัดแล้ว “ทหารเข้าสู่พื้นที่จูไดดัต อัล-มุฟตี ภายในกราบด้านซ้ายของเมืองโมซุล” ถ้อยแถลงของกองบัญชาการปฏิบัติการร่วมระบุ
โมซุลถูกคั่นกลางโดยแม่น้ำไทกริส โดยครึ่งหนึ่งทางฟากตะวันออกเรียกว่ากราบซ้าย ขณะที่เขตจูไดดัต อัล-มุฟตี อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของเมือง
นอกจากนี้แล้วกองทัพของอิรักยังสามารถบุกยึดหมู่บ้านก๊อกจาลี เขตอุตสาหกรรมที่อยู่บริเวณชานเมืองด้านตะวันออกของโมซุล และควบคุมอาคารสถานีโทรทัศน์แห่งหนึ่ง บริเวณชานเมืองทางตะวันออก
กองกำลังต่อต้านการก่อการร้ายของอิรัก (ซีทีเอส) ซึ่งอเมริกันช่วยเหลือในการจัดตั้งและการฝึกอบรม รุกคืบเข้าสู่พื้นที่ดังกล่าวท่ามกลางการสู้รบอันดุเดือดบริเวณแนวหน้าทางตะวันออกในช่วง 2 วันที่ผ่านมา “ตอนนี้การปลดปล่อยเมืองโมซุลอย่างแท้จริงได้เริ่มขึ้นแล้ว” ทาเลบ เชลฮาติ อัล-เคนานี ทหารฝ่ายเสนาธิการ ผู้บัญชาการหน่วยรบพิเศษซีทีเอสกล่าว
ภายใต้การสนับสนุนทางอากาศและภาคพื้นจากพันธมิตรที่นำโดยสหรัฐฯ กองกำลังต่างๆ ของอิรักหลายหมื่นคนกำลังค่อยๆ มาบรรจบกันที่เมืองโมซุล
นับตั้งแต่เริ่มปฏิบัติการจู่โจมเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม กองกำลังรัฐบาลและนักรบชาวเคิร์ดเปชเมอร์กา สามารถยึดคืนหมู่บ้านได้จำนวนมาก ระหว่างที่พวกเขารุกคืบเข้าหาเมืองโมซุลจากทางเหนือ ทางตะวันออก และทางใต้
นายกรัฐมนตรี ไฮเดอร์ อัล-อบาดี ของอิรัก ประกาศเมื่อวันจันทร์จากฐานทัพอากาศในเกย์ยารา ทางใต้ของโมซุล ว่า กองกำลังอิรักกำลังพยายามปิดทางออกจากโมซุลทั้งหมด และยื่นคำขาดให้นักรบไอเอสหลายพันคนในเมืองนี้เลือกระหว่างยอมจำนน หรือถูกสังหาร
เชื่อว่ามีพวกญิฮาดราว 4,000 ถึง 7,000 คนอยู่ในและรอบๆ โมซุล เมืองที่นายอาบู บาการ์ อัล-บักห์ดาดี ผู้นำสูงสุดของไอเอสประกาศสถาปนาการปกครองแบบกาหลิบ หลังทางกลุ่มบุกยึดพื้นที่อันกว้างขวางของอิรักและเพื่อนบ้านอย่างซีเรียเมื่อ 2 ปีก่อน
สำหรับตอนนี้พวกญิฮาดเหลือเส้นทางหลบหนีเพียงเส้นทางเดียว คือมุ่งหน้าไปทางทิศตะวันตกสู่ดินแดนที่อยู่ภายใต้การควบคุมของไอเอสในซีเรีย
อย่างไรก็ตาม กองกำลังอาสาสมัครจากฮาเชด อัล-ชาบี (ป็อปปูลาร์ โมบิไลเซชัน) องค์กรแม่ข่ายของกองกำลังกึ่งทหารที่ครอบงำโดยกลุ่มติดอาวุธนิกายชีอะห์ที่อิหร่านหนุนหลัง ได้ดำเนินการจู่โจมเมื่อช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาเพื่อตัดขาดเส้นทางดังกล่าว
ในฝั่งเหนือและทางตะวันออกของโมซุล กองกำลังเปสเมอร์กาจากเขตปกครองตนเองชาวเคิร์ดอิรักเข้ายึดหมู่บ้านและเมืองต่างๆ รวบรวมฐานที่มั่นของพวกเขา ส่วนทางใต้ กองกำลังรัฐบาลภายใต้การสนับสนุนของหน่วยปืนใหญ่ของพันธมิตรซึ่งประจำการอยู่ในฐานทัพกายยาราห์ ก็กำลังรุกคืบขึ้นไปทางเหนือ
คาดหมายว่ากองกำลังอิรักจะพยายามเปิดเส้นทางที่ปลอดภัยสำหรับพลเมืองมากกว่าล้านคนที่เชื่อว่ายังคงอยู่ภายในเมือง ขณะที่องค์กรมนุษยธรรมต่างๆ เร่งทำงานแข่งกับเวลาในการเสริมศักยภาพเพื่อรับมือกับความเป็นไปได้ของการไหลบ่าอพยพออกจากเมือง
สหประชาชาติคาดหมายว่าจะมีประชาชนราว 1 ล้านคนต้องไร้ถิ่นฐานในช่วงไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า ขณะที่ข้อมูลขององค์การระหว่างประเทศเพื่อการโยกย้ายถิ่นฐานระบุว่ามีพลเมืองมากกว่า 17,900 คนแล้วที่หลบหนีออกจากบ้าน นับตั้งแต่ปฏิบัติการจู่โจมเมืองโมซุลเริ่มต้นขึ้น
ไอเอสกำลังสูญเสียดินแดนในอิรักอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ปี 2015 และแทบไม่มีข้อสงสัยเกี่ยวกับผลลัพธ์ของสมรภูมิโมซุล อย่างไรก็ตาม เหล่าผู้บังคับบัญาชาเตือนว่ามันอาจต้องใช้เวลาหลายเดือน ทั้งนี้หากยึดคืนโมซุลสำเร็จ รอกเกาะห์ในซีเรียจะเป็นเมืองหลักสุดท้ายที่อยู่ภายใต้การควบคุมของไอเอส
ในขณะที่กำลังเสียท่า ราวินา ชามดาซานี โฆษกของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติอ้างรายงานจากภาคสนามระบุในวันอังคาร (1 พ.ย.) ว่า นักรบไอเอสเข่นฆ่าอดีตสมาชิกกองกำลังด้านความมั่นคงใกล้เมืองโมซุล 40 นายเมื่อวันเสาร์ (29 ต.ค.) และโยนศพของพวกเขาลงแม่น้ำไทกริส
นอกจากนี้แล้วไอเอสยังใช้รถกระบะและมินิบัสลำเลียงพลเมือง 25,000 คนจากฮัมมัม อัล-อาลิล เมืองทางใต้ของโมซุล ในยามค่ำคืนของวันจันทร์ (31 ต.ค.) ซึ่งบางทีอาจถูกนำมาใช้เป็นโล่มนุษย์ป้องกันฐานที่มั่นต่างๆ ของพวกเขา
โฆษกของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติบอกว่า รถกระบะเกือบทั้งหมดได้ล่าถอยไปจากแรงกดดันของเครื่องบินลาดตระเวน แต่รถบัสบางส่วนสามารถไปถึงเมืองอาบูซาอิฟ ซึ่งอยู่ห่างจากฮัมมัม อัล-อาลิล ไปทางเหนือราว 15 กิโลเมตร
