เอเอฟพี - รัฐบาลสหรัฐฯ ของประธานาธิบดีบารัค โอบามา เผยในวันศุกร์ (22เม.ย.) จะซื้อน้ำมวลหนักจากอิหร่าน แม้ก่อความขุ่นเคืองภายในประเทศที่โวยวายว่ามันเลยเถิดไปไกลเกินกว่าการปลดเปลื้องมาตรการคว่ำบาตรต่อเตหะรานอย่างมาก
เจ้าหน้าที่เผยว่า การซื้อครั้งนี้จะมีมูลค่า 8.6 ล้านดอลลาร์สหรัฐ แม้ว่าเหล่าสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจากรีพับลิกัน กำลังเดินหน้ากดดันให้กีดกันอิหร่านจากการใช้เงินดอลลาร์ หรือระบบการเงิน
ข้อตกลงนี้แถลงออกมาในขณะที่ นายจอห์น เคร์รี รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ เตรียมพบปะกับรัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่าน เพื่อหารือถึงแนวทางต่างๆ สำหรับรับประกันผลประโยชน์ที่เตหะรานจะได้รับจากข้อตกลงนิวเคลียร์ที่ลงนามกันเมื่อปีที่แล้ว
นายเคร์รี หวังพบปะกับนายจาวัด ซารีฟ รัฐมนตรีต่างประเทศของอิหร่าน รอบนอกการประชุุมสหประชาชาติ ขณะที่ข้อตกลงดังกล่าวถูกโจมตีอย่างต่อเนื่องโดยเหล่านักวิจารณ์จากทั้งสองประเทศ
พวกหัวแข็งในเตหะรานอ้างว่า ประธานาธิบดีฮัสซัน รูฮานี หลงกลยอมสูญเสียการควบคุมโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านโดยได้สิ่งตอบแทนกลับมาเพียงเล็กน้อย ส่วนในวอชิงตัน พวกที่วิจารณ์ประธานาธิบดีโอบามา อ้างว่า แผนของผู้นำรายนี้เป็นการเปิดทางให้เตหะรานที่ยังไม่มีการปฏิรูปใดๆ เข้าถึงภาคการเงินของสหรัฐฯ ทั้งที่มาตรการคว่ำบาตรอีกอันก็ยังมีผลบังคับใช้อยู่
กระนั้นก็ตาม กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ บอกว่า อเมริกาจะซื้อน้ำมวลหนักจากอิหร่าน 32 ตัน “การซื้อขายนี้มอบผลิตภัณฑ์ที่สำคัญยิ่งแก่อุตสาหกรรมสหรัฐฯ ขณะเดียวกัน ก็เปิดทางให้อิหร่านขายน้ำมวลหนักที่มีอยู่ล้นเหลือออกมาบางส่วน” จอห์น คอร์รี กล่าว
โฆษกกระทรวงการต่างประเทศรายนี้บอกต่อว่า การซื้อขายครั้งนี้มีขึ้นหลังจากอิหร่านปฏิบัติตามข้อผูกพันภายใต้แผนปฏิบัติการร่วมที่สมบูรณ์แบบในระยะยาว อันเกี่ยวเนื่องต่อโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่าน ที่เรียกว่า “JCPOA”
อย่างไรก็ตาม ข้อตกลงซื้อขายน้ำมวลหนักดังกล่าวถูกโจมตีแทบจะทันทีในวอชิงตัน โดยพวกฝ่ายต่อต้านบอกว่า มันเป็นการอ่อนข้อให้แก่อิหร่านอีกครั้ง และก่อรอยร้าวในกำแพงที่ขัดขวางเตหะรานจากระบบการเงินของสหรัฐฯ
“เป็นอีกครั้งที่รัฐบาลของโอบามา ส่งมอบเงินสดเพิ่มเติมแก่รัฐบาลหัวรุนแรงอิหร่าน” เอ็ด รอยซ์ ประธานคณะกรรมการกิจการการต่างประเทศของสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯ กล่าว “การซื้อวัตถุที่อ่อนไหวของสหรัฐฯ ครั้งนี้เลยเถิดไปไกลเกินกว่าข้อบังคับในข้อตกลงนิวเคลียร์”
ด้าน พอล ไรอัน ประธานสภาผู้แทนราษฎรใช้คำพูดรงๆ ว่า “การซื้อขายครั้งนี้จะเป็นการอุดหนุนโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านโดยตรง และเป็นอ่อนข้ออย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อนต่อรัฐผู้สนับสนุนก่อการร้ายชั้นนำของโลก”
อย่างไรก็ตาม เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ รายหนึ่งให้สัมภาษณ์ต่อเอเอฟพีโดยไม่ประสงค์เอ่ยนาม ยืนยันว่า การซื้อขายครั้งนี้ไม่ได้ละเมิดกฎใดๆ “โดยไม่คำนึงถึงว่าเป็นการซื้อขายในรูปแบบดอลลาร์หรือไม่ การซื้อขายที่ได้รับอนุญาตนี้ก็ถูกจำกัดวงอยู่แล้ว มันเป็นการจัดเส้นทางผ่านสถาบันทางการเงินประเทศที่ 3 แบบเดียวกับกลไกที่เคยใช้มานานหลายปีสำหรับเปิดทางการซื้อขายที่ได้รับอนุญาตอื่นๆ อย่างเช่น การส่งออกอาหาร และเวชภัณฑ์ยา ระหว่างสหรัฐฯ กับอิหร่าน”
