เสร็จนาฆ่าโคถึก! อิหร่านสั่งประหาร “บาบัก ซันจานี” มหาเศรษฐีที่เคยช่วยรัฐ “ลักลอบขายน้ำมัน”

เอเอฟพี - บาบัก ซันจานี มหาเศรษฐีอันดับต้นๆ ของอิหร่าน ซึ่งเคยเป็นนายหน้าช่วยรัฐแอบขายน้ำมันในช่วงที่ถูกนานาชาติคว่ำบาตร ถูกศาลตัดสินประหารชีวิตด้วยข้อหาคอร์รัปชัน และฉ้อโกงเงินของทางการไปกว่า 2,800 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

เจ้าหน้าที่ยุติธรรมอิหร่านประกาศลงโทษตายแก่ ซันจานี เมื่อวันอาทิตย์ (6 มี.ค.) แต่ระบุว่า มหาเศรษฐีผู้มีประวัติอื้อฉาวจากการช่วยรัฐบาลอดีตประธานาธิบดีมะห์มูด อาห์มาดิเนจัด ลักลอบค้าน้ำมันเพื่อดึงดูดสกุลเงินแข็งเข้าประเทศระหว่างปี 2005-2013 ยังมีสิทธิ์ที่จะอุทธรณ์ได้

ซันจานี เริ่มก้าวขึ้นมามีอิทธิพลอย่างสูงหลังชาติตะวันตกประกาศมาตรการคว่ำบาตรระบบธนาคารของอิหร่าน ซึ่งทำให้เตหะรานขาดแคลนรายได้อย่างหนัก

ซันจานียืนยันว่า ตนเพียงทำหน้าที่ “นายหน้า” ให้กับรัฐบาลอาห์มาดิเนจัด ซึ่งรับรู้และให้การสนับสนุนตนมาโดยตลอด นอกจากนี้ยังโอ้อวดทรัพย์สินมหาศาลที่ได้มาจาก “ทักษะ” ในการหลบเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตร

เศรษฐีผู้นี้ยอมรับว่า เคยลักลอบส่งออกน้ำมันหลายล้านบาร์เรลจากอิหร่าน โดยผ่านเครือข่ายบริษัทในสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์, ตุรกี และมาเลเซีย

ซันจานี มาถูกจับเอาเมื่อเดือน ธ.ค. ปี 2013 หรือราวๆ 3 เดือนหลังจากที่ประธานาธิบดีฮัสซัน รอฮานี ขึ้นบริหารประเทศ และประกาศว่าจะปราบปรามการทุจริตคอร์รัปชันอย่างจริงจัง

โฆลาม ฮอสเซน มอห์เซนี-เอเจอี โฆษกคณะตุลาการ ระบุว่า ซันจานี วัย 41 ปี ซึ่งถูกตัดสินว่ามีความผิดฐานฉ้อโกงและก่ออาชญากรรมทางเศรษฐกิจ จะต้องคืนเงินให้แก่กระทรวงน้ำมันซึ่งเป็นโจทก์ยื่นฟ้อง และถูกลงโทษประหารชีวิตด้วย

กระบวนการไต่สวนคดีนี้มีการเปิดเผยให้สาธารณชนรับทราบ ซึ่งนับว่าไม่บ่อยนักสำหรับคดีใหญ่ๆ ในอิหร่าน

คดีนี้ยังมีผู้ต้องหาอีก 2 คนที่ถูกตัดสินประหารด้วยความผิดฐาน “ก่อการทุจริตบนแผ่นดิน” (corruption on earth) อันเป็นความผิดอุกฉกรรจ์ที่สุดตามกฎหมายของอิหร่าน

นอกจากส่งเงินคืนให้กระทรวงน้ำมันแล้ว ซันจานี และจำเลยอีก 2 คนยังต้องจ่ายค่าปรับอีก 1 ใน 4 ของจำนวนเงินที่ยักยอกไปด้วย

ซันจานี ปฏิเสธทุกข้อกล่าวหา และอ้างว่าที่ไม่ได้จ่ายเงินคืนให้กระทรวงน้ำมันก็เพราะมาตรการคว่ำบาตรของตะวันตกทำให้ไม่สามารถโอนเงินได้ ซึ่งข้ออ้างนี้ถูกหักล้างในชั้นศาล

ซันจานีเคยให้สัมภาษณ์กับสื่อมวลชนว่า ตนรับคำสั่งจากรัฐบาลอาห์มาดิเนจัดให้หาวิธีส่งออกน้ำมันเพื่อนำรายได้เข้าประเทศ โดยจะได้ค่านายหน้าเป็นสิ่งตอบแทน ซึ่งเวลานั้นราคาน้ำมันดิบกำลังพุ่งสูงเป็นประวัติการณ์ ภารกิจนี้จึงมีวงเงินหลายพันล้านดอลลาร์เป็นเดิมพัน

สื่ออิหร่านประเมินว่า มหาเศรษฐีผู้นี้อาจมีทรัพย์สินสูงถึง 13,500 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ขณะที่สังคมก็ยังคงถกเถียงกันว่า สิ่งที่ ซันจานี ทำเป็นการช่วยเหลือรัฐบาล หรือกอบโกยผลประโยชน์ชาติเข้าตัวกันแน่