เอเจนซีส์ - ทัพมะกันระบุต้องการท้าทายนโยบายของบางประเทศที่กำหนดให้ขออนุญาตหรือแจ้งก่อนเดินเรือผ่านน่านน้ำพิพาทในทะเลจีนใต้ ขณะที่จีนกล่าวหาสหรัฐฯ ว่าพยายามยั่วยุ ชี้การส่งเรือพิฆาตติดขีปนาวุธเข้าใกล้เกาะไทรตัน ถือเป็นการละเมิดกฎหมายของจีน พร้อมเรียกร้องให้วอชิงตันรักษาสันติภาพและเสถียรภาพของภูมิภาค ขณะที่วุฒิสมาชิกคนดังเมืองลุงแซมหนุนสุดแรง ชี้กองทัพเรืออเมริกันควรปฏิบัติภารกิจนี้อย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้จีนและประเทศอื่นๆ ที่อ้างสิทธิ์ในน่านน้ำสากลได้รู้สึกเคยชิน
ร.อ.เจฟฟ์ เดวิส โฆษกกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ แถลงเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา (30 ม.ค.) ว่าเรือพิฆาตติดขีปนาวุธนำวิถี ยูเอสเอส. เคอร์ติส วิลเบอร์ ได้แล่นเข้าสู่น่านน้ำภายในระยะ 12 ไมล์ทะเลจากเกาะไทรตันในบริเวณหมู่เกาะพาราเซลในทะเลจีนใต้ ซึ่งทางจีน ไต้หวันและเวียดนามต่างก็อ้างสิทธิ์ เพื่อตอบโต้ความพยายามในการจำกัดเสรีภาพในการเดินเรือ ทั้งยังสะท้อนจุดยืนของอเมริกา ที่บอกว่าทะเลจีนใต้ซึ่งเป็นเส้นทางขนส่งสินค้ามูลค่าถึงปีละกว่า 5 ล้านล้านดอลลาร์ ควรถือเป็นน่านน้ำสากล
เดวิสเสริมว่า ปฏิบัติการล่าสุดต้องการท้าทายนโยบายของบางประเทศที่กำหนดให้ขออนุญาตหรือแจ้งก่อนเดินเรือผ่านน่านน้ำบริเวณนั้น พร้อมยืนยันว่าอเมริกาไม่เข้าข้างประเทศใดๆ ก็ตามที่อ้างสิทธิ์ในทะเลจีนใต้ และยังสำทับว่า ระหว่างที่ปฏิบัติภารกิจดังกล่าว ไม่มีเรือของกองทัพเรือจีนอยู่ในบริเวณใกล้เคียงแต่อย่างใด
กองทัพเรือสหรัฐฯ ดำเนินการในลักษณะนี้มาแล้วครั้งหนึ่งเมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว ด้วยเรือพิฆาตติดขีปนาวุธนำวิถี ยูเอสเอส แลสเซน ส่งผลให้จีนไม่พอใจอย่างมาก เนื่องจากจีนนั้นอ้างสิทธิ์อธิปไตยเหนือทะเลจีนใต้เกือบทั้งหมด ทำให้เกิดข้อพิพาทจากการอ้างสิทธิ์ทับซ้อนกับเวียดนาม มาเลเซีย บรูไน ฟิลิปปินส์และไต้หวัน
ครั้งนี้ก็เช่นกัน จีนกล่าวหาว่า อเมริกากำลังยั่วยุ เนื่องจากการดำเนินการดังกล่าวละเมิดกฎหมายของจีน และเรียกร้องให้อเมริการักษาสันติภาพ
“เรือรบอเมริกันเข้าสู่น่านน้ำของจีนโดยไม่ขออนุญาต จีนจึงต้องดำเนินการตรวจตรา ส่งสัญญาณเสียงเตือน รวมถึงมาตรการภายใต้กฎหมายที่เกี่ยวข้องอื่นๆ เราขอเรียกร้องให้สหรัฐฯ เคารพและปฏิบัติตามกฎหมายของจีน ดำเนินการต่างๆ เพื่อส่งเสริมความไว้วางใจระหว่างกัน ตลอดจนสันติภาพและเสถียรภาพภายในภูมิภาค” หัว ชุนอิง โฆษกกระทรวงต่างประเทศจีน แถลงเมื่อวันเสาร์
ทางด้านกระทรวงกลาโหมจีนวิจารณ์การกระทำของอเมริกาว่า เป็นการ “ยั่วยุ” รวมถึง “ไร้ความรับผิดชอบและอันตรายอย่างยิ่ง” พร้อมระบุว่า เรือของกองทัพจีนได้ดำเนินมาตรการตอบโต้ เช่น ตรวจสอบการแสดงตัว ทั้งยังเตือนให้เรือ "ยูเอสเอส เคอร์ติส วิลเบอร์" รักษาระยะห่างจากเกาะ
"ไม่ว่าทางฝั่งอเมริกาจะดำเนินการยั่วยุอย่างไร กองทัพจีนจะใช้มาตรการที่จำเป็นทั้งหมดเพื่อปกป้องอธิปไตยและความมั่นคงของประเทศ” กระทรวงกลาโหมแดนมังกรแถลง
ปฏิบัติการของเรือยูเอสเอส เคอร์ติส วิลเบอร์ครั้งนี้มีขึ้นหลังจากมีเสียงเรียกร้องจากรัฐสภาสหรัฐฯ ให้คณะบริหารของประธานาธิบดีบารัค โอบามา สานต่อปฏิบัติการเมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว
เดือนที่ผ่านมา จอห์น แม็คเคน ประธานคณะกรรมาธิการการทหารของวุฒิสภา วิจารณ์โอบามาว่าล่าช้าในการส่งเรือลาดตระเวนเพื่อตอกย้ำเสรีภาพในการเดินเรือ ซึ่งเท่ากับเป็นการปล่อยให้จีนดำเนินการตามจุดมุ่งหมายด้านดินแดนในทะเลจีนใต้ ซึ่งรวมถึงการนำเครื่องบินลงจอดบนเกาะเทียมในหมู่เกาะสแปรตลีย์
วันเสาร์ แม็คเคนแถลงว่า ยินดีกับปฏิบัติการของเรือ ยูเอสเอส เคอร์ติส วิลเบอร์ ทั้งยังหวังว่าปฏิบัติการเหล่านี้จะเกิดขึ้นสม่ำเสมอ จนกว่าจีนและประเทศอื่นๆ ที่อ้างสิทธิ์ พากันยอมรับว่าเป็นเหตุการณ์ปกติ พร้อมเสริมว่า ปฏิบัติการนี้เป็นการท้าทายการอ้างสิทธิ์ทางทะเลที่ “มากเกินควร” ซึ่งจำกัดสิทธิ์และเสรีภาพของอเมริกา